Sadr

	Sadr
	arabcha: صدر'

Bu atamaning boshqa maʼnolari ham mavjud. Qarang: Sadr (maʼnolari).

Sadr (arabcha: صدر — qalb, old, koʻkrak, toʻr; koʻplikda sudur) — musulmon mamlakatlaridagi turli mansabdor shaxslarning unvoni. Bu unvon baʼzan ruhoniylarga ham berilgan, ularga butun davlatning yoki biror viloyatning vaqf ishlarini boshqarish vazifasi yuklatilgan^[1].

XII–XIII asrlarda Buxoroda hukmronlik qilgan Burxoniylar Sadri Jahon nomi bilan mashhur boʻlgan^[1]. Buxoro xonligida Buxoro shahri va uning atrofida 1 farsax masofada joylashgan vaqf mulklari boshqaruvidagi muammolarni hal etishda masʼul kishi sadr deb ataladi. Buxoro inqilobiga qadar mazkur amaldor vazifasi oʻzgarishsiz qolavergan. Sadrlik lavozimi xonlikning barcha viloyatlarida boʻlgan^[2]. Buxoro shahri boshqaruvidan tashqaridagi madrasalar faoliyati uchun xuddi sadrlar singari vazifalarni bajaruvchilar sudur deb atalgan^[3].

XVI asrdan boshlab Usmonli turk imperiyasida va XIX asrdan Eronda eng yuqori mansabdor shaxs (vaziri aʼzam) sadr (sadri aʼzam) deb atalib, bu unvon XX asrda tugatilgan^[1].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Oʻzbek Sovet ensiklopediyasi 1977, s. 427.
↑ Jumanazar 2021, s. 67.
↑ Jumanazar 2017, s. 56–57.

Adabiyotlar

Jumanazar A. K. Buxoro taʼlim tizimi tarixi. Toshkent: Akademnashr, 2017 — 592-bet. ISBN 978-9943-4728-2-2.
Jumanazar A. K. Samarqand taʼlim tizimi va madrasalari tarixi. Toshkent: Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi „Fan“ nashriyoti, 2021 — 520-bet. ISBN 978-9943-6804-9-4.
Oʻzbekiston Sovet ensiklopediyasi. IX tom. Toshkent: Oʻzbek Sovet ensiklopediyasi bosh redaksiyasi, 1977 — 651-bet.

Havolalar

„ṢADR“ (inglizcha). iranicaonline.org (2005-yil 20-iyul). Qaraldi: 2024-yil 25-yanvar.

[FOOTNOTEOʻzbek_Sovet_ensiklopediyasi1977427-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Oʻzbek Sovet ensiklopediyasi 1977, s. 427.

[FOOTNOTEJumanazar202167-2] Jumanazar 2021, s. 67.

[FOOTNOTEJumanazar201756–57-3] Jumanazar 2017, s. 56–57.

[1]

[2]

[3]