Rostov viloyati madhiyasi
Rostov viloyati madhiyasi | |
Soʻz muallif(lar)i | Fodor Anisimov |
---|---|
Bastakor | Aleksandr Listopadov |
Qabul qilindi | 1996-yil |
Don kazaklari madhiyasi — Rossiya Federatsiyasi federal sub’ekti Rostov viloyatining madhiyasi hisoblanadi. Madhiya Dmitriy Donskoy armiyasi madhiyasi nomi bilan ham mashhur sanaladi. 1853-yilda F.I.Anisimov tomonidan madhiya matni yozilgan. Madhiya Don kazaklarining ramzi. Qoʻshiq matnining bir nechta versiyalari mavjud. Gilyarevskiy tomonidan 1918-yilda yozilgan versiyalardan biri — Dmitriy Donskoy armiyasining rasmiy madhiyasidan olingan va ushbu versiyasining dastlabki uchta bandi Rostov viloyati madhiyasi hisoblanadi.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bu qoʻshiqning asl nusxasi 1853-1856 yillardagi Qrim urushi boshlanishi munosabati bilan F. I. Anisimov tomonidan 1853-yilda yaratilgan[1][2].
Yarim asrdan ko'proq vaqt o'tgach, 1918-yil 4-mayda, yangi tashkil etilgan milliy-hududiy tuzilmaning (Donni himoya qilish doirasi) yig'ilishida Dmitriy Donskoy armiyasi madhiyasini qabul qilish masalasi ko'rib chiqildi. Natijada, yangi hududiy tuzilma armiyasi uni madhiya sifatida qabul qildi[3].
1-iyun kuni 160-sonli harbiy buyrugʻ bilan Don madhiyasiga qoʻshimcha „Erkin Don qoʻzgʻaldi …“ yangi soʻzlari tasdiqlandi. Matn muallifligi harbiy boshliq P.N.Krasnovga tegishli. Biroq, 1918-yil 20-sentyabrda Donni himoya qilish doirasining navbatdagi harbiy yigʻilishida Don diniy seminariyasi oʻqituvchisi Gilyarevskiy tomonidan yozilgan Buyuk Don armiyasi madhiyasining yangi matni qabul qilindi. Gilyarevskiy va Anisimovning matnlarining faqat birinchi misralari oʻxshash, ammo Gilyarevskiy versiyasida ozodlikka chaqiriq yaqqol sezilib turadi. Mustaqil sheʼriy asarga aylangan yangi madhiyaning boshqa misralari matnlari bilan Anisimov so‘zlariga yozilgan qo‘shiq misralari matnlari bilan hech qanday mos kelmaydi.
Ulugʻ Vatan urushi davrida qoʻshiq fashistlar Germaniyasi tomonida SSSRga qarshi kurashgan Don kazaklari kollaboratsion boʻlinmalarining madhiyasi edi[4]. Folklorshunos A.M.Listopadovning fikricha, Anisimov qoʻshigʻining oʻzi ham oʻz navbatida eski „Sizlar birodarlar, ukalarim, yaxshi atamanlar“ qoʻshigʻining oʻzgartirilgan motivi asosida yaratilgan[5].
1996-yilda qoʻshiqning uchta bandi Rostov viloyatining rasmiy madhiyasi sifatida qabul qilindi[6].
Matn
[tahrir | manbasini tahrirlash]Zamonaviy versiya[7] | 1853-yilgi variant [8] | Madhiyaning uchinchi versiyasi[9] |
---|---|---|
Всколыхнулся, взволновался, |
Всколыхнулся, взволновался, |
Всколыхнулся, взволновался, |
Зеленеет степь родная, |
Он детей своих сзывает |
Гей, Ермак, казак могучий! |
Дон детей своих сзывает |
С Богом, дети, ведь широкий |
За поля, луга родные, |
В боевое грозно время, |
Сорок лет тому в Париже |
Ты не плачь, не плачь, казачка! |
Славься, Дон, и в наши годы, |
Стойте крепко за святую |
Ты же, матушка родная, |
На местах, где чтут пророка, |
Пусть дрожит враг и трепещет | |
Над землею всей прольется |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „СЛУЖИТЬ РОССИИ И ТИХОМУ ДОНУ“. 2020-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 4-may.
- ↑ „Гимн Всевеликого Войска Донского“. KazakDona.ru. 2012-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 26-iyun.
- ↑ „Дмитрий Семушин: Откуда закон позаимствовал понятие о «казачьем народе»: EADaily“ (ru). EADaily. 2018-yil 18-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-may.
- ↑ Belovolov V. Kazaki i vermaxt (Wayback Machine saytida 2022-09-20 sanasida arxivlangan). 2003
- ↑ „Казацкий справочник“. 2017-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 4-may.
- ↑ „Закон Ростовской области о гимне Ростовской области (от [[10 октября]] [[1996 год]]а N 31-ЗС)“ (deadlink). 2016-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 26-iyun.
- ↑ Слова Ф. Анисимова. „ГИМН ВСЕВЕЛИКОГО ВОЙСКА ДОНСКОГО (с 20-го сентября 1918)“. a-pesni.org. 2012-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 26-iyun.
- ↑ Слова Ф. Анисимова. „ГИМН ВСЕВЕЛИКОГО ВОЙСКА ДОНСКОГО (1853-1918 гг.)“. a-pesni.org. 2012-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 26-iyun.
- ↑ „Оборона казаками Азовского моря 1855 г.“. pobeda.ru. 2012-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 26-iyun.