Ray

Ray forscha: رَی
35°35′51″N 51°26′4″E
Mamlakat	Eron
Ray

Ray (forscha: رَی) — (Rayning tarixiy nomi bilan- Ava) — Eronning Tehron viloyatining markazi Ray shahri . Ray dunyodagi eng qadimiy shaharlardan biri . Shuning uchun bu hudud oʻtmishda „Shayx al-Balad“ deyilgan. Rayning yaratilish tarixi oriy qabilalari davriga borib taqaladi . Ray Midiyaning barcha shaharlaridan kattaroq edi. Ray soʻzma-soʻz qirollik shahri degan maʼnoni anglatadi. Ray aholisi Rozey deb atalgan. Ray Ziyyor va Saljuqiylar davrlarida Eronning poytaxti boʻlgan. Tarix davomida bu shahar turli nomlar bilan atalgan: Raks, Rags, Raga, Raghe, Arshakiya, Ram Ardeshir, Umm El Balad, Ray Shahr, Shayx Al Balad va Muhammadiyah Rayning nomlaridan edi . Avestoda qayd etilishicha, Ray qurilgan oʻn uchinchi shahardir. Bu shaharda joylashish tarixi miloddan avvalgi 8000 yilga borib taqaladi. Ray har doim qadimgi Eronning muhim shaharlaridan biri hisoblangan boʻlsa-da, u hech qachon qadimgi Eronning poytaxti boʻlmagan. Bu shahar hijriy 4-asrda Jabal viloyatining toʻrtta markazidan eng kattasi boʻlgan. Bag‘doddan keyin sharqda Raydan boyroq shahar yo‘q, faqat Niyshobur undan kattaroq edi. Ray shahri mustaqil shahar ham Tehron munitsipalitetining 20-okrugi hisoblanadi. Aholi bu shahar Abdul Azim Husni dafn etilganligi sababli Shoh Abdul Azim deb ham atashadi.

Tarixi

Ahamoniy yozuvlarida va yunon manbalarida Ray nomi 𐎼𐎥𐎠 Ragā va Ῥάγαι Rhágai shaklida uchraydi. Salavkiylar Ray va parfiyaliklar esa Arashkiya deb atashgan.

Geografiya

Ray shahri hududi 2293 kvadrat kilometr boʻlgan, shimoldan Tehron, janubdan Qum shahri, sharqdan Varamin shahri va Pakdasht shahri, gʻarbdan Islomshahr, Rabot Karim va Zarandiya shaharlari bilan chegaralangan. Ray shahrining uchta qismining maydoni: markaziy qismi 174; Qahrizak uchastkasi 543 kvadrat kilometr va Feshapoyeh 1645 kvadrat kilometrni tashkil etadi. Bu shaharning balandligi dengiz sathidan 1062 metr balandlikda. Ray shahri Tehronning janubida joylashgan boʻlib, shahar bilan bogʻlangan. Raydan Tehron markazigacha bo‘lgan masofa 10 kilometrdan ortiq.

Tashqi havola

• Ray shahridagi ishlar roʻyxati, Tehronning madaniy merosi
• Ray okrugi gubernatorligi
• Islomiy Azad universiteti Ray shahar filiali (Wayback Machine saytida 2008-12-06 sanasida arxivlangan) tomonidan