Qutb tuni
Qutb tuni — Yerning Shimoliy qutb doirasidan shimolroqda va Janubiy qutb doirasidan janubroqda boʻlgan tun. Bir sutkadan ortiqdavom etadi. Kuzgi teng kunlik (21 yoki 22 sentabr)da Quyoshning ogʻishi 0 ga teng boʻlganda Yerning shimoliy qutb doirasida Quyosh chiqmaydi va Qutb tuni boshlanib, bahorgi teng kunlik (21 yoki 22 mart) gacha davom etadi. Shimoliy yarim sharda Quyoshning ogʻishi minimal (8=—23°27’), yaʼni Quyoshning qishki turishi (21 yoki 22 dekabr) kunlarida Qutb tuni uzunligi maksimal boʻladi. Janubiy qutb doirasida (f=—66°33’) Quyosh qishki turish kuni botmaydi va yozgi Quyosh turish kuni (21 yoki 22 iyun) chiqmaydi. Qutb tuni ham qutb kuni kabi oddiy geo-metrik koʻrinishda sodir boʻlmaydi. Quyosh gardishi, refraksiya va Quyosh ogishining oʻzgarib borishi Qutb tuni uzunligiga taʼsir koʻrsatadi. Umuman Qutb tuni qutb kuniga nisbatan qisqaroq boʻladi.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |