Qozogʻiston. Milliy ensiklopediya
 | |
| Asl nomi | qozoqcha: «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия |
|---|---|
| Til | Qozoq (10 jild), rus (5 jild), ingliz (maʼlumotnoma) |
| Janr(lar)i | Ensiklopedik qoʻllanma |
| Nashriyot | Qozoq ensiklopediyasi |
| Oʻzbek tilida nashr etilgan sanasi | 1998-2007 |
| Avvalgisi | Qozoq Sovet Ensiklopediyasi |
Qozogʻiston. Milliy ensiklopediya — qozoq tilidagi ommabop ensiklopedik nashr. Ensiklopediya asosiy 10 jilddan, shuningdek, rus tilidagi 5 jildli nusxadan va ingliz tilidagi maʼlumotnoma vositasidan iborat[1].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1967-yili tashkil qilingan „Qozoq Sovet Ensiklopediyasining“ bosh tahririyati (hozirgi „Qozoq ensiklopediyasi“) 1972—1978-yillari 15 jildlik (12 asosiy jild) „Qozoq Sovet Ensiklopediyasi“ni nashr qiladi, 1998—2007-yillari aynan shu ensiklopediya asosida Qozogʻiston Respublikasining Prezidenti Nursulton Abishuli Nazarboyevning tashabbusi bilan „Qozogʻiston“ milliy ensiklopediyasi yaratilib, Olmaota shahrida chop etiladi[2].
Toʻrt jildining bosh muharriri — akademik, falsafa fanlarining doktori Abdimalik Nisanboyevdir. Bosh muharrir Ensiklopediyaning quyidagi jildlari va rus tilidagi nusxasining bosh muharriri tarixchi Burkitbay Ayagʻan. Ensiklopediya lugʻatini yaratishga J.Sidiqov, A.Baybatsha, B.Koʻmekov, K.Serikbayev, O.Smagʻulov, T.Gʻabitov, X.Xoliqov, S.Borbasov, Q.Oqayev, K. Jariqboyev, M.Tatimov, N.Omashev, A.Bekenov, J.Ismuhambetov, F.Bayimbetov, A.Aldashev, M.Alshinboyev va boshqalar bir qancha qozoq olimlari ishtirok etgan.
Mundarija
[tahrir | manbasini tahrirlash]Asosiy jildlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Tom | Nomi | Nashr qilingan yili | Sahifalarining soni | ISBN |
|---|---|---|---|---|
| 1 | A — Ә | 1998 | 720 | ISBN 5-89800-123-9 |
| 2 | Ә — Г | 1999 | 720 | ISBN 5-89800-134-4 |
| 3 | Г — Ж | 2001 | 720 | ISBN 5-89800-149-2 |
| 4 | Ж — K | 2002 | 718 | ISBN 5-89800-157-3 |
| 5 | K — Қ | 2003 | 719 | ISBN |
| 6 | Қ — N | 2004 | 696 | ISBN 9965-9389-7-0 |
| 7 | H — С | 2005 | 728 | ISBN 9965-9746-5-9 |
| 8 | C — У | 2006 | 704 | ISBN 9965-9908-4-0 |
| 9 | Ұ — I | 2007 | 688 | ISBN 9965-893-10-1 |
| 10 | Э — Я | 2007 | 704 | ISBN 9965-893-11-X |
Rus tilidagi nusxasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Tom | Nomi | Nashr qilingan yili | Sahifalarining soni | ISBN |
|---|---|---|---|---|
| 1 | AЛ - | 2004 | 560 | ISBN 9965-9389-9-7 |
| 2 | Г — ШІ | 2005 | 560 | ISBN 9965-9746-3-2 |
| 3 | — M | 2005 | 560 | ISBN 9965-9746-4-0 |
| 4 | M | 2006 | 560 | ISBN 9965-9908-6-7 |
| 5 | — MEН | 2006 | 560 | ISBN 9965-9908-5-9 |
Litsenziyalash
[tahrir | manbasini tahrirlash]2011-yili 24-iyunda ensiklopediya huquqiga ega boʻlgan „Qozoq ensiklopediyalari“ nashriyoti uni CC-BY-SA litsenziyasi ostida bepul tarqatishga ruxsat berildi. Qozoq tilidagi versiyaning barcha mazmuni 2011—2012-yillarda qozoqcha Vikipediyaga yuklangan. Rus tilidagi versiyasini yuklash 2014-yili 16-sentabrda boshlangan.
Tanqidiy tahlil
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qozogʻiston jamoat arbobi Daniyar Naurizboyev tahliliga koʻra, ensiklopediyaning oʻziga xos xususiyati shundaki, ta’riflangan koʻplab bilim sohalarida tor mutaxassislarni jalb qilmasdan, faqat rus va qozoq tillaridagi manbalardan foydalanish; Shuningdek, maqolalarning mazmuni pastligi va tematik yoritilishining yetarli emasligi, jumladan, qozoqcha mavzuning oʻzi ham qayd etilgan (masalan, Qozogʻiston Bosh vaziri (1994—1997) va muxolifatchi Aqejan Qajegeldin va sovet-rus filologi Viktor haqida maqolalar yoʻq. Maksimovich Jirmunskiy umumiy turkiy dostonni oʻrganishga katta hissa qoʻshgan). Ensiklopediyadagi koʻp sonli rasmlar tashqi ommaviy manbalardan olingan va original emas[3].
Aniqlangan xatolar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Geptner Vladimir Georgyevich“ maqolasida tugʻilgan yil notoʻgʻri koʻrsatilgan: 1901-yil oʻrniga 1902-yil qoʻyilgan.
- “Vasiliy Jirov” maqolasida aytilishicha, 1995-yilda Berlinda oʻtkazilgan boks boʻyicha jahon chempionatida bronza oʻrniga kumush medalni qoʻlga kiritgan; chempionatning notoʻgʻri oʻtkazilgan yili ham koʻrsatilgan - 1993.
- „Danilevskiy, Nikolay Yakovlevich“ maqolasida oʻlim sanasi notoʻgʻri koʻrsatilgan: 1885-yil 7-noyabr (19-noyabr) oʻrniga 1885-yil 19-noyabr koʻrsatilgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Zaglavnaya stranitsa ofitsialnogo sayta izdatelstva „Qazaq ensiklopediyasi“ na russkom yazike (Wayback Machine saytida 12-sentabr 2012-yil sanasida arxivlangan)
- ↑ (kazax.
- ↑ Данияр Наурызбаев. Энциклопедия разочарования (Wayback Machine saytida 22-yanvar 2013-yil sanasida arxivlangan) // Время: общественно-политическая газета Казахстана. — 2008. — 13 марта.