Kontent qismiga oʻtish

Qoʻshmuxambet Kemengerov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Qoʻshmuxambet Duysebayuli Kemengerov

Qoʻshmuxambet Duysebayuli Kemengerov
qozoqcha: Қошмұхамбет Дүйсебайұлы Кемеңгеров
Tavalludi 1896-yil 15-iyul
Oqmo‘la viloyati, Omsk tumani, Beke bo‘lisi, Qarjas qishlog‘i
Vafoti 1937-yil 21-noyabr
Omsk
Fuqaroligi Rossiya imperiyasi, SSSR bayrogʻi SSSR
Kasbi dramaturg, yozuvchi, jurnalist, olim, jamoat arbobi
Turmush oʻrtogʻi

1-ayoli: Zura Muhamedjanqizi

2-ayoli: Gulsim Jamiqizi
Bolalari Gulsimdan: Zayra, Narmanbet, Saule
Otasi Duysebay
Onasi Jamila

( 1896.15.15, sobiq Oqmoʻla viloyati, Ombi tumani, Beke boʻlisi, Qarjas qishlogʻi—21.11.1937, Ombi) — Alash arbobi, olim, dramaturg, yozuvchi, jurnalist.

Bilim va mahoratga intilgan Qoshke Kemengeruli taqdiri ziyolilarimizning yorug‘ hayoti bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, 1915-1930-yillarda milliy adabiyot, dramaturgiya, jurnalistika, ilm-fanga alohida hissa qo‘shgan. Bu davrda Qoshke tengdoshlari bilan birga mustamlakachilikka qarshi milliy ozodlik kurashida qatnashdi. Uning ko‘p qirrali izlanishlarga to‘la xalq taraqqiyoti yo‘lidagi faoliyati 1930-yillarda boshlangan sovet hukumatining qatag‘on kampaniyasi tufayli to‘xtab qoldi.

Qoshke Kemengeruli 1896-yil 15-iyulda oʻsha paytdagi hududiy boʻlinish boʻyicha Oqmola viloyati Ombi tumanidagi Karjas qishlogʻida tugʻilgan. Argʻin qabilasining Suyindik urugʻining Karjas boʻlimidan[1]. Uning ota-bobolari bu yerga Bayanao‘lning Saritovidan ko‘chib kelgan. Maʼlumotlarga koʻra, Shoʻrman Irtishning chap tomonida, oʻgʻli Muso oʻqigan kadet korpusi koʻrinib turgan yerdan „Ombiga borsam, ovqatlanadigan, namoz oʻqiydigan joyim yoʻq“, deb 250 soʻmga yer sotib olgan, uy-joy, chorva mollari uchun omborlar. Kemenger Duysenbay va Duysebay ismli ikki o‘g‘ilni yaxshi ko‘rardi.Duyseboy avlodidan boʻlgan Qoʻshmuhambet ulgʻaygan chogʻida qoʻliga qalam olganida „Qoʻshke Kemengeruli“ deb yozganlariga imzo chekkan.

Argʻin qabilasi Suyindik urugʻiga mansub Qarjasning ajdodidan kelib chiqqan.[2]

Dindar Duysebay yoshligidan solihlik yo‘liga kirib, bo‘ydoqlik kunida ham Makkaga borib, hoji bo‘ldi. Bu muqaddas Makkaga ketayotib, Otig‘ayning obro‘li xo‘jayini Kartaboy bilan birga yo‘lga chiqadi. Qorataboy yosh Duysaboyni juda yaxshi ko‘rardi, u yurtga kelganida qizi Jamilani qo‘li bilan sovg‘a qiladi.Shunday qilib, bo‘lajak adib ochiqko‘ngil, badavlat, farovon oilada tug‘ilib, har tomonlama taʼlim oldi.

  1. {{{title}}}. ISBN 9965-08-265-0. 
  2. „arxiv nusxasi“. 2020-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.