Pony Express
Pony Express - Amerikaning tezkor pochta xizmati boʻlib, ot minadigan chavandozlardan foydalanadi. U 1860-yil 3-apreldan 1861-yil 26-oktyabrgacha Missuri va Kaliforniya oʻrtasida ishlagan. U Central Overland California va Pikes Peak Express kompaniyasi tomonidan boshqariladi.
Oʻzining 18 oylik faoliyati davomida Pony Express AQShning gʻarbiy va sharqiy sohillari oʻrtasida xabarlar yuborish vaqtini taxminan 10 kunga qisqartiradi. U birinchi transkontinental telegraf tashkil etilishidan oldin (1861-yil 24-oktyabr) toʻgʻridan-toʻgʻri sharq – gʻarbiy aloqa vositasiga aylandi va AQShning yangi Kaliforniya shtatini Qoʻshma Shtatlarning qolgan qismi bilan bogʻlash uchun juda muhim rol oʻynaydi.
Katta subsidiyaga qaramay, Pony Express moliyaviy muvaffaqiyatga erisha olmadi va 18 oy ichida bankrot boʻldi. Shunga qaramay, u yagona transkontinental aloqa tizimini yaratdi va yil davomida foydalanish mumkinligini aytdi.
Tinch okeani sohiliga tezkor pochta yoʻnalishiga ega boʻlish gʻoyasiga asosan, Kaliforniyaning yangi mashhurligi va uning tez oʻsib borayotgan aholisi sabab boʻldi. 1848-yilda u yerda oltin topilgandan soʻng, minglab qidiruvchilar, investorlar va ishbilarmonlar Kaliforniyaga yoʻl olishdi. Oʻsha paytda AQShning yangi hududi 1850-yilga kelib Kaliforniya Ittifoqiqa erkin davlat sifatida kirdi. 1860-yilga kelib aholi soni 380 ming kishiga koʻpaydi.[1][2] Bu eng gʻarbiy shtatga pochta va boshqa aloqalarni tezroq olib borishga boʻlgan talab Amerika fuqarolar urushi yaqinlashgani sari yanada ortdi.[1]
Tashkilotchilar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uilyam Rassell, Aleksandr Majors va Uilyam B. Waddell Pony Expressning uchta asoschisi. Ular yuk tashish biznesi bilan shugʻullanishgan. Faoliyatning eng yuqori choʻqqisida ular 6000 kishini ish bilan taʼminlagan, 75000 hoʻkiz, minglab vagon va omborlar, shuningdek, arra zavodi, goʻsht zavodi, bank va sug'urta kompaniyasiga ega edi.[3]
Inqirozga uchrashi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Subsidiyaga qaramay, Pony Express moliyaviy muvaffaqiyatsizlikka uchradi. U $90 000 yigʻdi va $200 000 yoʻqotdi.[4] 1866-yil fuqarolar urushi tugagandan soʻng, Holladay Pony Express aktivlarini Butterfild bosqichining qoldiqlari bilan birga Wells Fargoga $1,5 millionga sotib yubordi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Bradley 1913.
- ↑ Chapman 1971.
- ↑ Peters 1996.
- ↑ „Financial Problems“. XP Home Station. Qaraldi: 2012-yil 10-dekabr.