Poltergeist

Poltergeist (nemis poltern  - "shtirlash", "taqillatish" va nemis Geist  - " ruh ", so'zma-so'z - "shovqinli ruh") - ma'lum bir mistik mavjudot bilan bog'liq bo'lmagan mistik va paranormal tabiatga tegishli bo'lgan hodisalarning umumiy nomi. yoki folklor xarakteri (jinlar , sharpalar va boshqalar). Qoida tariqasida, poltergeistning harakatlariga begona shovqinlar (taqillatish, qadam tovushi), ob'ektlarning yo'qolishi yoki o'z-o'zidan harakatlanishi, shuningdek yong'inlar kiradi.

Poltergeist "o'zini namoyon qiladi":

• akustik (binodagi manbasini aniqlash qiyin bo'lgan barcha turdagi tovushlar - g'o'ng'irlash, bo'kirish, shovqin, shtirlash, devorlarga, polga va shiftga urish, tirnash xususiyati, shuningdek, inson qichqiriqlari va ingrashga va inqillashga o'xshash tovushlar);

  

  Poltergeyts haqida fransuz jurnalida

• kinematik ("harakatlanuvchi" ob'ektlar, deraza va eshiklarni taqillatish, yo'q joydan suyuqlik paydo bo'lishi);
• termal (taxminan ob'ektlarning haroratini muzlash yoki yonishgacha o'zgartirish orqali),
• boshqa yo'llar bilan - go'yo "ta'sir", xususan, elektr va elektron uskunalardagi shovqin, uzulib qolish va ularning o’chib qolishi  .

Poltergeistning odamga ta'siri:

Poltergeistning odamga ta'siri haqida parapsixologlar bir fikrga kelishmagan. Umuman olganda, u hech qachon odamlarga jiddiy jismoniy zarar yetkazmaydi (kvartira egasiga otilgan pichoq nishonga yetmasdan to'xtab, tushib qolgan holatlar mavjud). Lekin, shuningdek, istisnolar haqida xabarlar bor edi,  poltergeist sabab og'riqlar va ko'karishlarning paydo bo’lishi. Parapsixologik adabiyotda tasvirlangan yagona holat, poltergeist go'yoki odamning o'limiga sabab bo'lgan (" Qo'ng'iroq jodugar ") hali ham bu hodisa tadqiqotchilari o'rtasida bahs mavzusi bo'lib qolmoqda.

Poltergeistning paydo bo'lishi:

Paranormal tadqiqotchi Gilan Shervud poltergeistning "paydo bo’lishida" ketma-ket besh bosqichni aniqlaydi:

1) hissiy (sezgilar va hidlar darajasida),

2) kommunikativ (ingillagan ovozlar va tushunarsiz tovushlar, xonalarda nafas olishga o’xshash tovushlar),

3) jismoniy (tegish, elektr jihozlarini yoqish va o'chirish, derazalar, eshiklar va alohida narsalarning harakati),

4) mazmunli (ob'ektlarni tashlash, qo'rquvni keltirib chiqarishga qaratilgan qasddan harakatlar),

5) tajovuzkor (tishlash, zarbalar, devorlarda qon paydo bo'lishi, tahdidli yozuvlar, jabrlanuvchida tushunarsiz og'riqli holatlarning paydo bo'lishi).

Beshinchi bosqichga yetganida, faollik cho'qqisiga chiqqan poltergeist to'satdan so'nadi va bir muncha vaqt o'tgach, siklni birinchi bosqichdan boshlab yana paydo bo'ladi.

Statistik ma'lumotlar:

1970-yillarda parapsixologlar Alan Gold va A. D. Kornell 1800-yildan beri to'plangan dalillarni kompyuter tahlilini o'tkazdilar va quyidagi statistik ma’lumotni ishlab chiqdilar:

64% da ob'ektlar harakati bo'lgan,

58% - faollik tunda namoyon bo'ldi,

48% - taqillatishlar bor edi,

24% - poltergeist faoliyati bir yildan ortiq davom etdi,

16% - poltergeist va agent o'rtasida to'g'ridan-to'g'ri aloqa o'rnatildi.

Tushuntirishga urinishlar:

19-asrning o'rtalariga qadar poltergeist ko'rinishlar so'zsiz "iblisning fitnalari" ga tegishli edi. Poltergeistning birinchi tadqiqotchilari orasida OPI asoschilari ser Uilyam Barret va Fredrik V. Myers bo'lib, ikkinchisi poltergeist va ruh o'rtasidagi tub farqni darhol ta'kidladilar. Hodisani o'rganishga ilmiy yondashuv faqat 20-asrning birinchi yarmida, Nandor Fodor va Garri Prays ish boshlaganida qo'llanila boshlandi.

XX asrning 30-yillarida psixolog va parapsixolog Nandor Fodor nazariyani ilgari surdi, unga ko'ra poltergeist "ruhlar" tomonidan emas, balki bostirilgan his-tuyg'ular (g'azab, nafrat, achchiqlanish) jamlangan inson psixikasi tomonidan yuzaga keladi. Fodor birinchi bo'lib poltergeist g'oyasini ichki tajovuzni keltirib chiqaradigan (yoki rivojlanayotgan kasallik) o'smir psixikasining "psixik proektsiyasi" sifatida shakllantirdi.

Odatda poltergeistning manbai balog'at bosqichiga kirgan o'smirning ezilgan ruhiyatidir. Asab tizimining ba'zi vaqtinchalik anomaliyalari tufayli uning energiya bulog'i sirli ravishda to'g'rilanadi, o'zining jonlantirilgan proektsiyasini kosmosga tashlaydi va tosh otadi, idish-tovoqlarni buzadi va qo'liga kelgan hamma narsani buzadigan yovuz ko'rinmas odamga aylanadi.

Shuningdek, u Angliyadagi poltergeistning eng shov-shuvli holatlarini, xususan, Tornton Xitda (1938) ayol ko'rinmas "vampir" hujumiga uchraganligi poltergeistni tekshirish va tahlil qilish orqali o'z nazariyasi samaradorligini muvaffaqiyatli namoyish etdi.

Fodorning izdoshlaridan biri , Shimoliy Karolina shtatining Durham shahridagi Psixik tadqiqotlar jamg'armasi direktori Uilyam J. Roll. 1960-yillardan boshlab, Roll poltergeistlarning (eski va zamonaviy) 116 ta hisobotini tahlil qildi va u "takroriy spontan psixokinez" (takroriy spontan psixokinez) deb ataydigan umumiy omilni topdi., RSPK) va bu ratsional tushuntirishga zid bo'lgan jismoniy ta'sirga olib keladi. U Fodorning fikrini tasdiqladi, qoida tariqasida, bola yoki o'smir poltergeistning markazida bo'lib, u behush PK yordamida boshqalarni jazosiz "qasos olish" imkoniyatini topadi. Rollning kuzatishlariga ko'ra, qizlar ko'pincha poltergeistning "agentlari" bo'lishadi: ularning barchasi o'zlari narsalarning yoki yong'inning harakatiga sabab bo'lganini anglamaydilar, lekin ichki tomondan ular sodir bo'layotgan narsadan qoniqish his qiladilar.

Shunga o'xshash fikrlarni parapsixolog Kreyg Hamilton-Parker ham bildirgan, u "ta'riflangan poltergeist holatlarining aksariyati baxtsiz bolalikni boshdan kechirgan o'smirlar atrofida yuzaga keladi" deb hisoblagan. Institut qoshidagi Parapsixologiya markazi ilmiy xodimlari. Shimoliy Karolinadagi Dyuk universiteti J.B Reyn (Reyn tadqiqot markazi Parapsixologiya instituti) ham poltergeistik faoliyat psixologik jarohatning jismoniy ifodasidir degan xulosaga keldi. Bunday nazariyalar psixologik muammolari bo'lmagan holatlarni tushuntirmaydi. Poltergeist namoyon bo'lganda: uyda bolalar yo'q yoki oilada umuman o'smirlar yo'q.

Kognitiv nevrolog Mishel Persingerning ta'kidlashicha, geomagnit maydon poltergeistlarning sababidir.

20-asrning ikkinchi yarmida ba'zi olimlar bu hodisaning ilmiy izohini topishga harakat qilishdi. Fizik Devid Tyorner poltergeist va shar chaqmoqlari  bir xil tabiat hodisalari va o'xshash jismoniy ta'sirlarni keltirib chiqarishini taklif qildi. "Psevdo-psixik" fenomeni atamasi paydo bo'ldi: bu poltergeistning namoyon bo'lishiga hali o'rganilmagan jismoniy kuchlar sabab bo'lganligini anglatadi.

Parapsixolog Uilyam J. Roll va Dyuk universiteti fizigi Hal Pathoff hech qanday sababsiz ob'ektlarning harakati nol nuqta deb ataladigan sohadagi anomaliyalardan kelib chiqishi mumkin, deb hisoblashadi. Bu fikr Rollning Unleashed kitobida batafsil yoritilgan, Dean Radinning Entangled Minds va Meri D. Jones ' Fan [33] da eslatib o'tilgan.

Kanadalik ixtirochi Jon Xatchinson (Xatchinson effekti) laboratoriyada poltergeistning ba'zi ko'rinishlarini (levitatsiya, ob'ektlarning yo'qolishi) takrorlagan (va shu bilan birga Filadelfiya tajribasining sirini ochgan). Biroq, bularning barchasi poltergeistning ovozlar, qahqaha, ko'zgu yuzalarida yozuvlar yoki olov kabi ko'rinishlarini tushuntirmaydi.

Folklorda

Folklor poltergeistning paydo bo'lishini o'liklarning ruhlari - ruhlar, jinlar va yovuz sehrgarlar bilan bog'laydi. Turli mamlakatlarning dinlarida poltergeistning namoyon bo'lishi yovuz ruhlar va jinlar bilan bog'liq bo'lib, ular maxsus jin chiqarish marosimlari yordamida haydab chiqariladi.

Xulq-atvoriga qarab, poltergeytslar uch toifaga bo'linadi:

• klassik;

• yomon;

• kulgili – kulgu uyg’otadigan " barabashka " deb ataladi [35].

Klassik poltergeistning namoyon bo'lishining belgisi, uyga qaytib kelganda, ag'darilgan mebel yoki yonib ketgan choyshabni, pol yoki devorlarga to'kilgan suvni, shiftni ho’l bo’lganligi  (sabablar bo'lmaganda) uyda hech kim yo'qligidagi harakatlaridir. Ta'riflangan ko'rinishlarning 80% gacha klassik poltergeistga tegishli. Qoida tariqasida, poltergeist to'satdan boshlanadi va to'xtaydi va bir necha oydan bir necha yilgacha davom etishi mumkin, lekin odatda kamida bir oy davom etadi, ba'zi hollarda poltergeist tashuvchilari sababli umr bo'yi qolishi mumkin.

Filmlar

Afsun

Afsun 2

Astral

Astral: 2-bob

Yovuzlik yilnomalari "Kvartirada poltergeist bilan tun"

Paranormal

Paranormal faoliyat 2

Paranormal faoliyat 3

Poltergeist

Poltergeist 2

Poltergeist 3

Arvoh

Qizil daryo sharpasi _

Amitvillya dahshati (film seriyasi)

Video o'yinlar

Splatterhouse , o’yinida ikkinchi darajali xo'jayin - improvizatsiya qilingan narsalar bilan bosh qahramonga hujum qiladigan poltergeist. Poltergeist qurol sifatida ishlatgan barcha narsalarni yo'q qilgandan so'ng, u uydan deraza orqali chiqib ketadi va bir vaqtning o'zida bosh qahramonning katta qandilini taqillatadi.

Ghosthunter konsol o'yinida poltergeist o'ta dushman arvohlardan biri bo'lib, ular suvga yoki tutunga tushmaguncha ko'rinmaydi va telekinetik qobiliyatlardan faol foydalanadi (har xil narsalarni otish), vahshiyona kulgi chiqaradi.

S.T.A.L.K.E.R seriyasining kompyuter o'yinlarida poltergeist mutantlardan biridir. Uning bir nechta turlari bor - elektr va olovli. Elektr poltergeisti telekinetik qobiliyatlari tufayli o'yinchiga turli xil narsalarni uloqtiradi, olovli esa olov bilan "kuydiradi". O'yinda poltergeistlar ko'rinadi, shuning uchun ularni o'ldirish mumkin. Bundan tashqari, S.T.A.L.K.E.R Call of Pripyatga ko'ra, poltergeist harakatga javob beradi. Adabiy turkum kitoblaridan birida bu mutant o'z turiga ham, odamga ham har qanday his-tuyg'ularni namoyon qilishi mumkinligi haqidagi versiya ilgari surilgan.

Sims 3: Karyera simulyatorida Ghostbuster kasbini tanlashda poltergeist mebelda yashaydigan arvohdir. O'yinchi vazifani bajarish uchun Ghostbreaker bilan arvohni mebeldan chiqarib yuborishi kerak.

Phasmophobia kompyuter o'yinida poltergeist arvohlarning 24 turidan biridir. Poltergeistning boshqa arvohlardan farqi shundaki, u eshiklarni chertib, turli narsalarni uloqtira oladi. Faol bo'lganda, poltergeist o'yinchining aql-idrokini sezilarli darajada kamaytirishi mumkin.

Adabiyotlar

А. А. Горбовский, Незваные гости? Полтергейст вчера и сегодня. Знак вопроса. 1990

Carrington, H. & Fodor, N. The Story of the Poltergeist Down the Centuries. Rider & Co. 1953

Gauld, A. & Cornell, T. Poltergeists. Routledge & Kegan Paul. 1979.

Goss, M. Poltergeists: An Annotated Bibliography of Works in English, Circa 1880—1975. The Scarecrow Press, Inc. 1979

Owen, A.R.G. Can we Explain the Poltergeist? Garrett Publications. 1964.

Playfair, G. L. This House is Haunted: An Investigation into the Enfield Poltergeist. Souvenir Press. 1980.

Price. H. Poltergeist: Tales of the Supernatural. Bracken Books. 1993 (1945).

Rogo, D. Scott. On the Track of the Poltergeist. Prentice-Hall. 1986.

Roll, W. G. The Poltergeist. Wyndham 1972.

Sitwell, S. Poltergeists: Fact or Fancy. Dorset Press. 1988 (1959).

Spencer, J & A. The Poltergeist Phenomenon. Headline 1996.

Thurston, H. Ghosts & Poltergeists. Burns Oates. 1953.

Wilson, C. Poltergeist! A Study in Destructive Haunting. New English Library. 1981.