Pas-de-Calais
Pas-de-Calais Pas-de-Calais | |
---|---|
Departament | |
50°57′0″N 1°51′0″E / 50.95000°N 1.85000°E | |
Mamlakat | Fransiya |
Aholisi | 235,313 |
Milliy tarkib | fransuzlar |
Vaqt mintaqasi | UTC+1 |
Telefon kodi | 70 |
|
Pas-de-Calais (fransuzcha: [pɑ d(ə) kalɛ] ( tinglang), " Kale boʻgʻozi "; Picard; shuningdek, niderlandcha: Nauw van Kales) Fransiya shimolidagi departament. U bilan chegaradosh boʻlgan Dover boʻgʻozining nomi bilan atalgan. U Fransiyaning barcha departamentlari ichida eng koʻp kommunaga ega 890 ta. Aholi soni boʻyicha 8-oʻrinda turadi. 2019-yilda uning aholisi 1 465 278 kishi edi[1]. Calais Passage ingliz kanalidagi Kale portiga ulanadi. Pas-de-Kale Nord va Som departamentlari bilan chegaradosh va Kanal tunneli orqali Angliyaning Kent grafligi bilan bogʻlangan[2].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tarixan ushbu hududlarda bir qancha qabilalar, jumladan, keltlar, rimliklar, german franklari va alemannilar yashagan. IV-V asrlarda Rim imperiyasi german qabilalari bilan Bulon-syur-Merdan Kyolngacha boʻlgan yoʻnalish boʻylab harbiy va mudofaa xizmatlarini koʻrsatish boʻyicha kelishuvga erishgan. Imperiya qulagandan keyin ham ushbu hamkorlik aholi orasida VIII asrgacha davom etgan va bu nemis, roman til rivohiga hissasini qoʻshdi.
Saksonlarning beshinchi asrdan VIII asrgacha boʻlgan davrda hududga hukmronligi yangi lahjalar paydo boʻlishiga olib keldi. Bu hol asosan janub va gʻarbiy hududlarda roʻy berdi. Shuning uchun IX asrga kelib Bethune va Berk oʻrtasidagi chiziqning shimolidagi aholining aksariyati oʻrta golland lahjasida gaplashgan. Shuningdek, romantik dialektlari rivojlangan
Bu til chegarasi bugungi kunda ham mintaqa toponimlari va ota-onalarida yaqqol namoyon bo‘lmoqda. IX asrdan boshlab lingvistik chegara shimol va sharqqa barqaror siljishni boshladi va 15-asr oxiriga kelib romantizm lahjalari golland tilini butunlay siqib chiqardi.
Pas-de-Kale — 1790-yil 4-martda Fransiya inqilobi paytida yaratilgan 83 ta boʻlimdan biri. U ilgari ingliz, Bulon, Ponti va Artua boʻlgan sobiq Kalezis provinsiyalarining bir qismidan yaratilgan boʻlib, bu ilgari Ispaniya Gollandiyasining oxirgi qismi edi.
Birinchi jahon urushidagi eng qimmat janglardan baʼzilari mintaqada boʻlib oʻtdi. Arrasdan sakkiz kilometr uzoqlikda joylashgan Kanada Milliy Vimi yodgorligi Arras jangi (1917) paytidagi Vimi Ridj jangini xotirlaydi va Kanadaning Evropadagi halok boʻlgan askarlari uchun eng muhim yodgorligi hisoblanadi. [3]
Pas-de-Kale Ikkinchi Jahon urushi paytida „Fortitude“ operatsiyasining nishoni ham boʻlgan, bu Ittifoqchilarning nemislarni D-Dayda Evropaga bostirib kirishi Normandiyada emas, balki bu yerda sodir boʻlishi kerakligi haqida aldash rejasi edi. [4]
Geografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Pas-de-Kale hozirgi Hauts-de-France mintaqasida joylashgan boʻlib, Nord va Somme boʻlimlari, La -Mansh va Shimoliy dengiz bilan oʻralgan. U Angliyaning Kent grafligi bilan Channel Tunnelning yarmida nominal chegaraga ega hisoblanadi.
Asosiy shaharlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uning asosiy shaharlari qirgʻoqda Kale va Boulogne-sur-Mer, Artua, Arras, Lens, Liévin va Béthune shaharlaridir. Aholi eng koʻp yashaydigan kommuna — Kale. Arras shahri aholi soni boʻyicha ikkinchi oʻrinda turadi. 2019-yil holatiga koʻra 15 000 dan ortiq aholiga ega 10 ta kommuna mavjud[1].
Kommuna | Aholi (2019) |
---|---|
Calais | 72 509 |
Arras | 41 694 |
Boulogne-sur-Mer | 40,251 |
Lens | 31 461 |
Liévin | 30,112 |
Henin-Beaumont | 25 992 |
Béthune | 25 039 |
Bruay-la-Buissière | 21 903 |
Avion | 17 625 |
Carvin | 17 557 |
Yil | Aholi | ±% |
---|---|---|
1801 | 534,416 | — |
1821 | 626,571 | +17.2% |
1831 | 655,215 | +4.6% |
1841 | 685,021 | +4.5% |
1851 | 692,994 | +1.2% |
1861 | 724,338 | +4.5% |
1872 | 761,158 | +5.1% |
1881 | 819,022 | +7.6% |
1891 | 874,364 | +6.8% |
1901 | 955,391 | +9.3% |
1911 | 1,068,155 | — |
1921 | 989,967 | — |
1931 | 1,205,191 | — |
1936 | 1,179,467 | — |
1946 | 1,168,545 | — |
1954 | 1,276,833 | — |
1962 | 1,366,282 | — |
1968 | 1,397,159 | — |
1975 | 1,402,295 | — |
1982 | 1,412,413 | — |
1990 | 1,433,203 | — |
1999 | 1,441,568 | — |
2006 | 1,453,387 | — |
2011 | 1,462,807 | — |
2016 | 1,470,725 | — |
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Vissantdagi midiya akvakulturasi
-
Arrasning buyuk joyi
-
Kanada Milliy Vimi yodgorligi, Arrasdan 11 kilometr uzoqlikda
-
2012 yildan beri Luvr-Lensda doimiy ko'rgazmada "Ozodlik odamlarni boshqarmoqda"
-
Todt batareyasi, Audinghen
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Populations légales 2019: 62 Pas-de-Calais, INSEE
- ↑ Jackson. „Colt and Getlink to Deploy New Fibre Optic Network via Channel Tunnel“ (en). ISPreview UK (2021-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 12-sentyabr.
- ↑ „Canadian National Vimy Memorial, France“. The Great War UK. The Great War UK (2015). — „The ridge runs in a direction from Givenchy-en-Gohelle in the north-west to Farbus in the south-east.“. Qaraldi: 2017-yil 31-mart.
- ↑ Hakim, Joy. A History of Us: War, Peace and all that Jazz. New York: Oxford University Press, 1995. ISBN 0-19-509514-6.