Partitura

Partitura (ital. partitura — ajra-tish, taqsimlash) — orkestr, xor, kamer ansambl va boshqa uchun moʻljallangan koʻp ovozli musiqa asarining har bir ovoz yoki cholgʻu partiyasn koʻrsatilgan nota yozuvi. Ovozlarning bir vaqgda yangrashidagi harakat yoʻnalishini oson anglash uchun unda nota belgilari satrmasatr, ustma-ust yoziladi. P.ni vertikal yoʻnalishda oʻqiganda tovush (ak-kord)larning garmonik birligi, go-rizontal (chapdan oʻngga) oʻqiganda esa har bir nota yoʻlidagi kuy rivoji ifo-dalanadi. P.da ovozlar muayyan tartibda, balandpastligiga koʻra, yuqoridan pastga qarab joylashtiriladi. Barcha ovozlar, odatda, italyancha, nemischa (baʼzan, fransuzcha va boshqalar) nomlar bilan koʻrsatiladi. Dastlab xor P.lari (16-asr), keyinchalik cholgʻu, vokal-cholgʻu ansambllar va orkestr P.lari rivoj topgan. 19-asrgacha dirijyorlar P. bilan birga direksionash ham keng foydalanishgan. Hozirgi koʻrinishdagi P. 19-asr oʻrtalarida, kompozitorlik ijodiyoti va dirijyorlik sanʼati rivoji natijasida yuzaga kelgan.