Oysha Sulton
 | Bu maqolada bir qancha muammolar mavjud. Iltimos, ularni tuzatib yordam qiling yoki shu muammolarni munozara sahifasida muhokama qiling.
|
Oysha Sulton (usmonli turkcha: عائشه سلطان, 1570, Manisa Palace, Manisa – 15 May 1605, Istanbul)malika, Murod lll ning va uning hotini Safiya Sultonning qizi. Sulton Mehmed III (1595–1603)ning singlisi Usmonli imperiyasi.Oysha Safiyaning 2-qizi. U 3 marta turmushga chiqqan.
Hayotining boshlangʻich davri
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oysha Sulton Sulton Murod III va uning turmush oʻrtogʻi Safiye Sultonning qizi edi. Uning kamida beshta toʻla aka-uka opa-singillari bor edi: uchta aka-uka, Sulton Mehmed III , Shehzade Selim va Shehzoda Mahmud hamda ikki opa, Humasha Sulton va Fatma Sulton . Uning boshqa toʻliq opa-singillari Mihrimah Sulton va Fahriye Sulton edi.
Nikoh
[tahrir | manbasini tahrirlash]1582 yilda Murod Oyshani Ibrohim poshoga unashtirdi . Ammo buvisi Nurbanu Sulton bu nikohga qarshi edi, chunki u hali bolaligida turmush oʻrtogʻi Sulton Salim II tomonidan unga berilgan asrab oluvchi oʻgʻli Kapıcıboshi Mahmud bekning Oyshaga uylanishini xohlardi. 1583-yil dekabrida Nurbanu vafotidan soʻng Mahmud 1584-yil dekabrda Sulaymon I ning nabirasi Oysha Humasha Sultonning qizi Hatice Xonimsultonga va Shamiz Ahmad Poshoga uylandi. Malikaga uylanish uchun erkak boshqa xotinlaridan voz kechishi kerak edi.
Oysha Sulton nihoyat 1586 yilda Ibrohim Poshoga turmushga chiqdi. Uning toʻyi Eski Saroyda boʻlib oʻtdi va yetti kunlik marosim bilan nishonlandi. Tarixchi Mustafo Selaniki har ikki taraf tomonidan taqdim etilgan ziyofatlar, nakibul-esraf va sadatlar, shayhulislom (oliy diniy rahnamo), ulamolar va oliy taʼlimotlar uchun tayyorlangan ziyofatlar haqida gapiradi. mansabdor shaxslar. Nikohdan bir yil oʻtgach, Murod Ibrohim poshoni lavozimidan boʻshatdi, chunki Hasan Beyzoda xronikasiga koʻra, uning damati yoki kuyovi maqomi suzib yurishga toʻsqinlik qilgan. Ibrohim Oyshaning ukasi Sulton Mehmed III ga uch marta vazirlik qilgan. Oysening nikohidan oʻgʻli Sultonzoda Mehmed Bey va bir qizi bor edi, ikkalasi ham goʻdakligida vafot etgan.
Oysha Sulton 1601-yil 10-iyulda Ibrohim Posho vafotidan keyin beva qoldi. Yemishchi Hasan Posho yangi Sadr vazir boʻldi. Hasan poshoning bir telhisi Sulton Mehmedning unga Ayshaning qoʻlini vaʼda qilganini eʼlon qildi. Bu telhisga koʻra, tarixchi Mustafo Naima Yemishchi Hasan Posho va Oysha Sultonning faqat unashtirilganligini taxmin qiladi. Toʻy 1602-yil 5-aprelda boʻlib oʻtdi. Nikoh uning uchun baxtsiz edi, biroq bir yil oʻtib Mehmed Yemishchini qatl qilishga qaror qilganida, onasi Safiye Sulton va uning ukasiga xat yuborib, u vaʼda qildi. Sulton erini kechira olardi, ular Makkaga boshqa hech qanday toʻlov va muammosiz borishlari mumkin edi. Ammo Sulton unga javob berib, agar u turib olsa, oʻlimga hamroh boʻlishini aytdi. Yemishchi 1603-yil 18-oktabrda qatl etilgan. 1604-yilda u Güzelce Mahmud poshoga uylanadi (1606-yilda vafot etgan).