Oniks (kemaga qarshi raketa)
| P-800 «Oniks» | |
|---|---|
П-800 «Оникс» | |
 | |
| Turi | universal kemalarg qarshi raketa |
| Maqomi | xizmatda |
| Loyihachi |
 SSSR/ Rossiya |
| Bosh konstruktor | Efremov Gerbert Aleksandrovich |
| Loyihalangan yili | 1970-yy oxiri |
| Ishlab chiqaruvchi |
Rossiya „Strela“ SB (Orenburg)[1] |
| Narxi | 1.25 mln $ |
| Foydalanish | |
| Asosiy foydalanuvchilar |
Rossiya |
| Boshqa foydalanuvchilar |
 Vyetnam Suriya Indoneziya |
| Modifikatsiya |
„Yaxont“ PJ-10 „BrahMos“ |
| Asosiy texnik xususiyatlari | |
| |
| Pastka yoʻnaltiradi | |
| ↓Barcha texnik koʻrsatkichlar | |
| Oniks (kemaga qarshi raketa) | |
P-800 „Oniks“ (RAQB dengiz floti indeksi — 3M55, eksport nomi — "Yaxont", AQSh Mudofaa vazirligi va NATO tasnifiga koʻra — SS-N-26 "Strobile" ) — tovushdan tez universal kemaga qarshi raketa. Suv usti harbiy dengiz guruhlari, yakka kemalar va quruqlik infratuzilmasiga zarbalar berish maqsadida qoʻllanilgan
Loyihalash
[tahrir | manbasini tahrirlash]Toʻrtinchi avlod operativ-taktik kemaga qarshi kompleksni ishlab chiqish 1970-yillarning oxirida MIIB tomonidan boshlangan. Avvalgi mahalliy kemaga qarshi raketalardan farqli oʻlaroq, yangi kompleks boshidanoq universal qilib loyihalashtirilgan boʻlib, u suv osti kemalari, yer usti kemalari va qayiqlariga, samolyotlarga va qirgʻoqqa joylashtirilish uchun moʻljallangan.
Konstruktsiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Raketa oddiy aerodinamik konfiguratsiyaga muvofiq ishlab chiqarilgan. Boshlangʻich qattiq yoqilgʻi raketa dvigateli (QYRD) havo-reaktiv dvigatelining yonish kamerasida joylashgan[2].
3M55 raketasining taktik va texnik xususiyatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Raketa uzunligi:
- Raketaning diametri: 0,67 m[1]
- Qanot kengligi: 1,7 m[2]
- TUS uzunligi: 8,9 m[3]
- TUS diametri: 0,72 m[3]
- Raketaning ogʻirligi:
- Maksimal tezlik: 884 m/s (M = 2,6 yoki balandlikda 3182 km/s)
- Yer usti tezligi: M=2 (2448 km/soat)
- Dvigatel:
- Boshlangʻich — qattiq yoqilgʻini ishga tushirish va tezlashtirish bosqichi
- Yurish — HRD, vazni 200 kg, tortishish 4 t
- Yoqilgʻi — kerosin T-6[3]
- Uchish uzoqligi:
- „Oniks“ — 300 km gacha (aralash traektoriya boʻylab),
- „Onyx-M“ — 800 km gacha,
- „Yaxont“ — 300 km gacha (aralash traektoriya boʻylab)[4].
- Parvoz balandligi:
- Nazorat tizimi:
- Yurish qismida — inertsial+radio balandlik oʻlchagich
- Nishonni aniqlash diapazoni (faol rejimda) — kamida 50 km[6]
- Jangovor qismi ogʻirligi:
- „Oniks“ va „Oniks-M“ — 300 kg,
- „Yaxont“ — 200 kg[3].
Afzalliklar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ufqdan tashqari otish masofasi;
- jangovar foydalanishning toʻliq avtonomiyasi („oʻt och va unut“);
- moslashuvchan („past“, „yuqori-past“) traektoriyalar toʻplami[7];
- parvozning barcha sohalarida yuqori tovush tezligi;
- keng doiradagi tashuvchilar uchun toʻliq birlashtirish (barcha asosiy toifadagi yer usti kemalari, suv osti kemalari va yer usti kemalari).
- elektron qarshi choralar sharoitida samarali qoʻllash[8].
Oniks raketasi kemalarga qarshi jangovar sharoitlarda ishlatilmagan, ammo dengiz floti tajribasiga asoslanib, tovushdan tez tezlik bu raketalarning dushman zenit-raketalari bilan urilishini qiyinlashtiradi.
Modernizatsiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]3M55M „Oniks-M“
[tahrir | manbasini tahrirlash]2019-yilda NPO Mashinostroeniya korporatsiyasi Oniks raketasi asosida modernizatsiya qilingan Oniks-M raketasini ishlab chiqdi. Qanotli raketani modernizatsiya qilish yer usti va yerdagi nishonlarga zarba berishning aniqligini oshirish, raketaning maksimal masofasini 800 km ga oshirish va raketani elektron urushdan himoya qilishdan iborat edi[9][10][11].
X-61 „Yaxont-A“
[tahrir | manbasini tahrirlash]P-800 „Onikslar“ kemaga qarshi raketalarining versiyasi samolyotga moʻljallangan.
Operatorlar va tashuvchilar
[tahrir | manbasini tahrirlash]"Oniks" dastlab samolyotlar, yer usti va suv osti kemalari va qirgʻoq inshootlarida joylashtirish uchun universal kompleks sifatida loyihalashtirilgan edi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 „«Яхонт» и его «Бастион»“ (ru). Оф. сайт газеты Коммерсантъ (2010-yil 28-avgust). 2014-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 11-yanvar.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Противокорабельная ракета Яхонт (Оникс)“ (ru). Сайт "Ракетная техника". 2014-yil 4-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 11-yanvar.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 „Корабельный комплекс ракетного оружия с ПКР «Яхонт»“ (ru). Оф. сайт НПО машиностроения. 2012-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 11-yanvar.
- ↑ „KRILATIJE rakety JSC MIC NPOMASH“. 2010-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 27-iyun.
- ↑ „Противокорабельная крылатая ракета «Яхонт»“. 2010-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 31-may.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 „Бортовые автоматические системы управления (БАСУ) и головки самонаведения (ГСН) сверхзвуковых крылатых ракет (КР) Оф. сайт Концерна «Гранит-Электрон»“. 2014-yil 12-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-aprel.
- ↑ „П-800 «Оникс» - сверхзвуковой убийца | Armeyskiy vestnik“ (ru). army-news.ru. 2018-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 3-aprel.
- ↑ „Ракета П-800 «Оникс» / «Яхонт». Конструкция. Применение. ТТХ. Схема“. 2010-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-mart.
- ↑ „СМИ узнали о готовности ракеты «Оникс-М» с дальностью 800 км“ (ru). Международные новости (2019-yil 25-sentyabr). 2019-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 25-sentyabr.
- ↑ „Что представляет собой крылатая ракета «Оникс-М»?“ (ru). AiF (2019-yil 25-sentyabr). 2022-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-may.
- ↑ „Эксперт: бросковые испытания ракеты "Оникс-М" с дальностью 800 км уже проведены“ (ru). tass.ru. 2022-yil 1-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-may.