Musa Kazım Onar

Musa Kazim Onar (1881-yilda tugʻilgan, Hadim, Koniya — 1930-yil 5-dekabr, Vena) — turk siyosatchisi.

Mekteb-i Sultoniy va Konya huquq maktabini bitirgan. Saloniki huquq maktabi, Fiqh tartibi va Mecelle taʼlimi, oʻz-oʻzini himoya qilish, Usmonli Mebusan IV. Muddatli Konya deputati, TBMM I., II. III. va IV. Muddat Konya deputati, Qishloq xoʻjaligi qoʻmitasi raisligi, 1-Davlat Buyuk Millat Majlisi 1-va 2-Davlat. Shariat va vaqflar deputatlari 5-Ijroiya kengashi boshligʻi oʻrinbosari, 4- va 2-boʻlim boshligʻi, oʻrinbosari lavozimlarida ishlagan. U 1912-yilda Usmonlilar imperiyasining Istanbuldan keyingi ikkinchi advokati boʻlgan Konya advokatini tuzdi va oʻlimigacha advokatura raisi boʻlib ishladi.

taʼlim Hayot

Muso Kazim afandi (Oʻnar) 1881-yilda Konyada tugʻilgan. U Muso Xojazoda Ahmet Afandining oʻgʻlidir. Hadimda ta’lim faoliyatini boshlagan Muso Kazim afandi keyinchalik Koniyaga kelib, Irfaniya madrasasiga oʻqishga kirdi. U yerda kinoya, sintaksis, mantiq, maʼno, bayon, bediiy, usul-i fiqh, ilm-i kalom va hadis kabi ilmlar boʻyicha sobiq Koniya noiblaridan biri, Oʻmer Vehbi Afandi nomi bilan mashhur Oʻmer Vehbi Büyükyalvachdan taʼlim olgan. Yalvachdan. Irfaniya madrasasidan soʻng, bugungi kunda Istanbul universiteti nomi bilan mashhur boʻlgan Dorulfunununga qarashli Konya huquq fakultetiga oʻqishga kirdi va 1911-yilda birinchi oʻrin bilan tamomladi.

1912-yilda oʻsha paytda yangi ochilgan Saloniki huquqshunoslik fakultetida dars berish imtihonlarini topshirdi va Salonikida Mecelle va Usul i Fiqh professori sifatida ish boshladi. Bolqon urushlari boshlangunga qadar Salonikida huquq talabalariga dars bergan Musa Kazim Onar, Selanik Usmonlilar hukmronligidan chiqib, Selanik Huquq fakulteti yopilgach, Koniyaga qaytadi.

U 1919-yilda Usmonlilar parlamentiga Konya deputati sifatida qoʻshildi va Koniyani vakillik qildi va Usmonli imperiyasining soʻnggi deputatlaridan biri boʻldi. 1920-yil 23-aprelda Usmonli imperiyasining ittifoqchi kuchlar tomonidan bosib olinishiga qarshilik koʻrsatish maqsadida tashkil etilgan Turkiya Buyuk Millat Majlisiga Koniya deputati sifatida aʼzo boʻldi. Turkiya Respublikasining asoschilaridan bo’lgan Musa Kazim Onar, 1920—1922-yillar oralig’ida Turkiya Buyuk Millat Majlisida o’rinbosarligidan tashqari birinchi raisi o’rinbosari lavozimida ham ishlagan.

Oʻlim

1929-yilda sil kasalligi tufayli davolanish uchun Vena shahriga yuborilgan va 1930-yilda davolanishi tugab, Turkiyaga qaytish arafasida Vena vokzalida kasallanib vafot etgan. Uning jasadi Istanbulga olib kelingan va Edirnekapi shahidlar qabristoniga dafn etilgan. Otaturkning yaqin doʻsti Muso Kazim Onarning vafoti Mustafo Kamol Otaturkga qattiq ta’sir qildi va u Muso Kazim afandi farzandlarining ta’lim-tarbiyasi bilan yaqindan shugʻullandi.

Oila

Muso Kazim afandi oilali, besh farzandi bor.

Oilaning taniqli ismlari orasida Konya senatori Ahmet Onar, Konstitutsiyaviy sud raisi Orhan Onar, Konya viloyati prezidenti İhsan Onar va Mustafo Kamol Otaturkga Otaturk familiyasini bergan sobiq Koniya deputati Mehmet Naim Onat bor. Ular Vedat Milor aʼzosi boʻlgan Koniyaning koʻzga koʻringan oilalaridan biri boʻlgan Karahafiz oilasi va Gilisraliogʻlu oilasi bilan bogʻliq.