Moisey Slonim
| Moisey Ilich Slonim | |
|---|---|
| Tavalludi |
1875-yil Тoshkent, Sirdaryo viloyati, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
1945-yil Тoshkent, O‘zbekiston SSR, SSSR |
| Fuqaroligi |
 SSSR  Rossiya imperiyasi |
| Sohasi | shifokor |
| Ish joylari | O‘zbekiston milliy universiteti |
| Taʼlimi | Qozon universiteti |
| Ilmiy darajasi | tibbiyot fanlari doktori |
Moisey Ilich Slonim (1875-1945) — taniqli toshkentlik shifokor, tibbiyot xodimi, oʻqituvchi, Toshkent universiteti asoschilaridan biri, tibbiyot fanlari doktori (1918), professor (1935), Oʻzbekiston SSR FA muxbir aʼzosi. (1943).
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Moisey Ilich Slonim 1893-yili Toshkent gimnaziyasini oltin medal bilan tugatgan[1]. 1893-yil yozida Qozon universitetining tibbiyot fakultetiga o‘qishga kirgan va uni 1898-yilda tugatgan.
Universitetni tugatgach, M. I. Slonim Toshkentga qaytib, Toshkent tumanidagi Bardanko‘l qishlog‘ida, Kitatub va Jaloltub qishloqlarida uyezd vrachlik punktida shifokorlik faoliyatini boshlagan. Bu yerda u bemorlarni, shu jumladan bezgak bilan og‘rigan bemorlarni muvaffaqiyatli davolagan.
1890-1904-yillarda Toshkent shahar kasalxonasida vrach bo‘lib ishlagan. Bu yerda M. I. Slonim terapevt, nevropatolog, infeksionist, pediatr, oftalmolog, stomatolog va jarroh vazifalarini bajarishi kerak bo‘lgan va bu uning kasbiy dunyoqarashini sezilarli darajada kengaytirib, tibbiy mahoratini oshirishga yordam bergan.
1905-yilda Sankt-Peterburgdagi Harbiy tibbiyot akademiyasida professor N. A. Velyaminov rahbarligida kengaytirilgan rezidenturada tahsil olgan. Shu bilan birga, M. I. Slonim Peterburgdagi Ekstremal tibbiyot institutida professor E. S. London rahbarligida doktorlik dissertatsiyasini yozgan. 1906-yil 13-mayda Slonim „Normal va asab patologik hujayralarining eng nozik tuzilishi haqidagi taʼlimot to‘g‘risida“ nomli nomzodlik dissertatsiyasini muvaffaqiyatli himoya qilgan. Shundan so‘ng akademiya rahbariyati Moisey Ilichni bilimini yanada oshirishi uchun Berlin, Vena va Parijdagi eng yaxshi klinikalarga yuborgan. Slonim 1907-yilgacha chet elda malaka oshirgan.
1907-yilning yozida Toshkentga qaytib kelgan M. I. Slonim Toshkent shahar kasalxonasida vrach bo‘lib ishlay boshlagan va Turkiston o‘lkasining eng yaxshi shifokori sifatida keng shuhrat qozongan.
M. I. Slonim har doim tibbiyot fanida oʻz davrining eng oldingi pogʻonasida boʻlishga harakat qilgan, shuning uchun akasi Solomon Ilich Slonimga tibbiy maqsadlarda rentgen apparatlari, fizioterapiya uchun asboblarni olish va ulardan foydalanishni oʻrganishda faol yordam bergan.
1917-yil iyul oyida M. I. Slonim armiyaga chaqirilib, dastlab stajyor, so‘ngra Toshkent harbiy okrug gospitaliga maslahatchi lavozimiga tayinlangan. 1919-yil may oyidan shahar sog‘liqni saqlash boshqarmasi buyrug‘i bilan yangi tashkil etilgan kasalxonaga maslahatchi-terapevt lavozimiga o‘tkazilgan. Keyinchalik ushbu kasalxona ToshMI gospitali davolash fakultetining tayanch klinikasiga aylantirilgan.
Toshkentda universitet ochilgandan so‘ng Moisey Ilich Slonim o‘z hamkasblari bilan birgalikda universitetning tibbiyot fakultetini tuzgan. 1920-yil dekabr oyida M. I. Slonim dotsent va terapevtik klinikaning propedevtika kafedrasi mudiri etib saylangan. 1921-yilda professor unvonini olgan. Kafedra mudiri sifatida tibbiyot fakultetining moddiy taʼminotini yaxshilash, davolash fakulteti dasturlari va o‘quv rejalarini tizimlashtirishga katta kuch sarflagan.
1922-yilda fakultet terapevtik poliklinikasi kafedrasiga oʻtkazilgan, 1932-yildan esa gospital terapevtik poliklinikasida ishlay boshlagan. 1921-1925-yillarda Slonim tibbiyot fakulteti dekan o‘rinbosari, 1924-1926-yillarda esa universitetning tibbiyot fakulteti dekani bo‘lib ishlagan. 1929-1930-yillarda M. I. Slonim ToshMI o‘quv bo‘limi mudiri bo‘lgan.
1932-yilda M. I. Slonim bir vaqtning o‘zida O‘rta Osiyo shifokorlarni takomillashtirib borish institutiga direktor etib tayinlangan, 1938-1941-yillarda esa sog‘lig‘i yomonlashgani sababli bu lavozimni o‘z xohishi bilan tark etib, 1938-1941-yillarda institutning ilmiy rahbari bo‘lgan.
Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi tuzilganida (1943) muxbir aʼzoligiga saylangan (birinchi tarkib).
Maʼlumki, Moisey Ilyich Slonim toshkentlik yana bir taniqli shifokor[2], jarroh V. F. Voyno-Yasenetskiy bilan do‘stona munosabatda bo‘lgan.
Moisey Ilyich Slonim 1945-yilda Toshkentda vafot etgan. „Eski ToshMI“ deb atalavchi binolar yonidagi bog‘ga dafn etilgan.
Oilasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Qizi — Yudif Moiseyevna Slonim, sovet astronomi, fizika-matematika fanlari doktori, professor, Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi Astronomiya instituti Quyosh fizikasi kafedrasi mudiri.
- O‘g‘li — Yevsey Moiseyevich Slonim, arxitektor, Toshkent pedagogika instituti arxitektura fakulteti professori.
- Nabirasi — Andrey Yevseyevich Slonim, A.Navoiy nomidagi Davlat akademik katta teatri direktori. O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan madaniyat xodimi.
- Akasi — Solomon Ilyich Slonim (1879-1928), rentgenolog va fizioterapevt, tibbiyot fanlari doktori, professor, I. Semashko nomidagi Oʻrta Osiyo fizika terapiya institutining asoschisi va birinchi direktori.
- Akasi — Lev Ilyich Slonim (1883-1945), kon muhandisi, Neft institutining aspiranti va keyinchalik professori, „Neft konlari elektrotexnikasi asoslari“ darsligi (1946), „Amerika neft sanoatini elektrlashtirish“ (1927) monografiyasi muallifi; u va uning rafiqasi Anna Grigoryevna Slonim (qizlik familiyasi Taft, 1887-1954) yozuvchi I. E. Babelning yaqin do‘stlari va muxbirlari bo‘lgan. Ularning o‘g‘li Ilya Lvovich Slonim haykaltarosh[3].
Xotira
[tahrir | manbasini tahrirlash]Toshkent shahrining shimoli-sharqidagi ko‘chaga professor M. I. Slonim nomi berilgan. 2011-yilda Slonim koʻchasi Asalobod koʻchasi deb oʻzgartirilgan[4].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Eta medal bila edinstvennoy na ves vipusk togo goda[sayt ishlamaydi]
- ↑ JewishUZ-Jizn zamechatelnix lyudey[sayt ishlamaydi]
- ↑ Intervyu s Mashey Slonim
- ↑ „В Ташкенте переименованы улицы и махалли“. Газета.uz (2011-yil 18-may). Qaraldi: 2017-yil 7-oktyabr.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Muso Ilyich Slonim[sayt ishlamaydi] (mavjud havola)