Litomyšl qal’asi
| Litomishl qal'asi | |
|---|---|
_chateau_-_by_Pudelek.jpg) Litomishldagi Uyg'onish davri saroyi | |
| Joylashuv | Litomishl, Chexiya |
| Turi | Qal'a |
| Qurila boshlagan | 1568-yil |
| Qurilish tamomlangan | XVIII asrda |
| Vebsayt | zamek-litomysl.cz/en |
| Xarita | |
| Koordinatalari | 49°52′24.3762″N 16°18′45.5358″E / 49.873437833°N 16.312648833°E |
Litomishl qal’asi — Chexiya Respublikasidagi eng yirik Uygʻonish davri qal’alaridan biri. U Chexiya davlatining mulki hisoblanadi. Qal’a Litomishl shahrining markazida joylashgan va 1999-yilda YuNESKOning Jahon merosi roʻyxatiga kiritilgan. Litomishl qal’asi me‘morchilikning ajoyib namunasidir[1], birinchi marta Italiyada ishlab chiqilgan va Chexiya yerlarida maxsus meʼmoriy sifatning rivojlangan shaklini yaratish uchun oʻzgartirilgan bino turi[2]. XVIII asrda bu qal’aga yuqori barokko xususiyatlari qoʻshilgan[3].
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]Litomishl shahri XIII asrda Bogemiya va Moraviya oʻrtasidagi savdo yoʻlida rivojlangan. 1568-yilda qal’a qurilishi boshlandi, unga Jan Baptista Avostalis va uning ukasi Oldrix rahbarlik qildiManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. 1580-yilga kelib, binoning katta qismi qurilgan. Qal’a 1567-yildan boshlab oilaning soʻnggi aʼzosi Frebonining 1646-yilda vafotigacha obroʻli Pernšteyn oilasining mulki boʻlib xizmat qilganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Mashhur chex bastakori Bedřich Smetana 1824-yilda qal’a yonidagi qo'shimcha binoda tugʻilgan.
XVIII asr oxirida qal’aning ichki qismi va maydonlari so'nggi barokko uslubida qayta ishlangan va bugungi kungacha saqlanib qolganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name.
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qal’aning oʻzi uch qavatli boʻlib, assimetrik tarzda joylashtirilgan toʻrtta qanotga egaManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Eng kattasi gʻarbiy qanot boʻlsa, eng kichigi janubiy qanot boʻlib, kvadrat hovlini yopuvchi ikki qavatli arkadali galereyadirManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Sharqiy qanotda qal’a ibodatxonasi, gʻarbiy qanotda esa teatr joylashgan boʻlib, sahna bezaklari, texnika va auditoriya bugungi kungacha buzilmagan holda saqlanib qolgan[4].
Qal’aga qoʻshimcha ravishda, bir nechta yordamchi binolar, jumladan, kattaroq, tashqi hovlining janubida joylashgan va qal’ani toʻldirish uchun dastlab sgraffito bezaklari bilan yaratilgan alohida bino mavjud[5]. 1726-yilda yongʻindan soʻng, u mashhur barokko meʼmori František Maxmilián Kanka tomonidan qayta qurilgan[4]. Qal’a hududida inglizcha uslubdagi park va barokko paviloni ham mavjud[4].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Chateau and chateau complex in Litomyšl“. Czech Tourism. Qaraldi: 2017-yil 13-aprel.
- ↑ „Litomyšl Castle“ (en). UNESCO World Heritage. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Qaraldi: 2017-yil 13-aprel.
- ↑ „Litomyšl Castle“. Národní Památkový Ústav. Qaraldi: 2017-yil 13-aprel.[sayt ishlamaydi]
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „Litomyšl Castle“ (en). UNESCO World Heritage. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Qaraldi: 2017-yil 13-aprel.
- ↑ Czech Republic (1998). Litomyšl Castle (Report). United Nations Educational, Scientific, and Cultural Institute. http://whc.unesco.org/uploads/nominations/901.pdf. Qaraldi: 6 Jun 2021.