Lipová-lázně
Bu maqolaga boshqa birorta sahifadan
ishorat yoʻq. (avgust 2024) |
Lipová-lázně – Chexiya Respublikasining Olomuk viloyati Yesenik tumanidagi kurort munisipalitet. Unda 2100 ga yaqin aholi istiqomat qiladi.
Horní Lipova qishlogʻi va Bobrovnik qishlogʻi Lipova-lázněning maʼmuriy qismidir.
Joylashuvi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lipová-lázně – Jesenikdan taxminan 4 kilometr (2 mi) gʻarbiy va 70 km (43 mi) Olomouc shimolida. Munitsipalitetning shimoliy qismi Oltin togʻlarda, janubiy qismi Xruby Jesenik togʻlarida joylashgan. Eng baland nuqtasi Sherak choʻqqisi dengiz sathidan 1,351 m (4,432 ft) balandlikda, janubiy munitsipal chegarada joylashgan. Markazlashgan qismi Staříč munitsipalitet vodiysida joylashgan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]olni Lipovaning lotincha Lynda nomi bilan birinchi qoʻlyozma 1290- yildagi vaziyatni tasvirlaydigan hujjat nusxasida aytilgan. Oʻsha paytda Piast tomonidan boshqariladigan Polshada yangi tashkil etilgan Nysa gersogligi tarkibiga kirgan. Keyingi yozuvlar 1372 va 1420-yillarga tegishli. Shundan soʻng, qishloq ehtimol qisman yoki butunlay tashlab ketilgan va 16-asrning oʻrtalariga qadar koʻchib kelinmagan[1].
Oʻttiz yillik urush qishloqqa nisbatan taʼsir koʻrsatmadi, biroq 1622-1684-yillar oraligʻida Shimoliy Moraviyadagi mashhur jodugarlar sinovlari paytida bir nechta mahalliy ayollar halok boʻladi[1]. Horni Lipova haqida birinchi yozma malumot 1689-yilga tegishli [2].
1888-yilda temir yoʻl stansiyasi ochiladi[1].
1931-yil 25-noyabrda Lipova-lazne shahrida „Freyvaldau omaviy ish tashlash“ deb nomlanuvchi voqea boʻlib oʻtadi. Mahalliy Kommunistik partiya 1000 ga yaqin ishsiz toshboʻronchilar Yesenikga ochlik marosimini uyushtirdi. Vapennadagi politsiya boshligʻi oʻz odamlariga namoyishni shaharga etib borishiga yoʻl qoʻymaslikni buyurdi. Politsiya marosimchilarni oʻrmon boʻylab muqobil yoʻldan oʻtishga majbur qiladi. Oz vaqtdan soʻng politsiya ularni Lipova-lázněda hibsga oladi va toʻqnashuv sodir boʻldi, natijada marosimchilar jandarmlarga tayoq, tosh va boshqa narsalarni uloqtirishdi. Boʻlinma komandirining peshonasiga ikkita tosh tegib ketgach, jandarmlar olomonga qarata oʻq otishni boshladi[3]. Oqibatda sakkiz kishi halok boʻlgan, oʻn kishi ogʻir yaralanib, shifoxonaga yetkazilgan. 1951-yilda ushbu voqeani xotirlash uchun yodgorlik oʻrnatildi[4][5].
1938-yildan 1945-yilgacha fashistlar Germaniyasi qoʻl ostidagi Reyxsgau Sudetlandiyaning bir qismi edi. Ikkinchi Jahon urushi paytida nemis bosqinchilari Lipova-Lazne shahridagi Stalag VIII-B/344 harbiy asirlar lagerining E797 majburiy mehnat sublagerini va Horni Lipovadagi E333 va E380 kichik lagerini boshqargan[6].
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lipová-lázně | |
---|---|
Munitsipalitet | |
50°13′41″N 17°8′28″E / 50.22806°N 17.14111°E | |
Mamlakat | Chexiya |
Viloyat | [[Olomouc]] |
Tuman | [[Jeseník]] |
Asos solingan | 1290 |
Maydon | 44.37 km2 (17.13 kv mi) |
Markazi balandligi | 498 m |
Aholisi (2023-01-01) |
2 112 |
Zichligi | auto kishi/km2 |
Pochta indeks(lar)i | 790 61, 790 63 |
|
Iqtisodiyoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Munitsipalitet 1837-yilda Johann Schroth tomonidan tashkil etilgan spa binolari bilan mashhur[7].
Diqqatga sazovor joylari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Asosiy diqqatga sazovor joy – Sankt-Ventslav cherkovi. Cherkov 1788-yilda, 17-asrdan qolgan eski kichik ibodatxona oʻrnida qurilgan[8].
Taniqli odamlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Lohann Schroth (1798–1856), avstriyalik tabiatshunos; shu yerda ishlagan va vafot etgan
- Krapkowice, Polsha
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Historie obce Lipová-lázně – část Dolní Lipová“ (cs). Obec Lipová-lázně. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
- ↑ „Historie obce Lipová-lázně – část Horní Lipová“ (cs). Obec Lipová-lázně. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
- ↑ „Hladový pochod zastavila na Jesenicku střelba četníků, zůstalo osm mrtvých“ (cs). iDnes (2016-yil 4-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
- ↑ „Hladový pochod zastavila na Jesenicku střelba četníků, zůstalo osm mrtvých“ (cs). iDnes (2016-yil 4-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
- ↑ „Frývaldovská stávka“ (cs). Obec Lipová-lázně. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
- ↑ „Working Parties“. Lamsdorf.com. 2020-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-noyabr.
- ↑ „Historie lázní v Dolní Lipové“ (cs). Obec Lipová-lázně. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
- ↑ „Kostel sv. Václava v Lipové-lázně“ (cs). CzechTourism. Qaraldi: 2023-yil 20-may.
- ↑ „Miasta partnerskie“ (pl). Gmina Krapkowice. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]