Leypsig shartnomasi
Leypsig shartnomasi (nemischa: Leipziger Teilung ) — aka-uka Ernst va Albrext oʻrtasidagi Vettiniy mulklarining hududiy boʻlinishi uchun tuzilgan shartnoma.
1485-yil 17-iyunda Vettin yerlarining merosxoʻrlari bu mulklarni oʻzaro boʻlishishga qaror qilishdi. 1485-yil 11-noyabrda Leypsigda 1918-yilgacha amal qilgan shartnoma imzolandi[1].
Aka-uka Ernst boʻlinish rejasini tuzishiga rozi boʻlishdi va Albrext hududlaridan birini tanlash huquqini oladi.
Boʻlinish natijasida Albrext Meissen, Pleissenland va Osterlendning shimoliy qismini (Leypsig yaqinida), Shimoliy Tyuringiyani, Merseburg yepiskopligidagi Vogtni va Kvedlinburg abbeyini va Tyuringiya grafliklarining bir qismini oldi. Ernst Saks-Vittenberg gersogligini oldi. Bundan tashqari, u Saksoniya Pfalzning yarmini, Vogtlandni, Koburg atrofidagi Frankoniyaning Vettin yerlarini, Pleissenland va Osterlandning janubiy qismini (Altenburg yaqinida), Naumburg yepiskopligidagi Vogtdomni va Tyuringiyaning Reuss, Gleichen grafliklarini oldi[2].
Yakuniy deklaratsiyada qayd etilishicha, agar aka-ukalardan biri yoki ularning erkak avlodlari boshqa erkak avlodlarsiz vafot etsa, yerning bu qismi aka-uka yoki uning merosxoʻrlariga tegishli boʻladi. Bundan tashqari, ushbu shartnoma Albrext imzosi bilan kuchga kirishi qayd etilgan. 1485-yil 14-avgustda Ernst muhrlangan shartnomani ukasi Albrextga topshirdi[3].
Leypsig shartnomasi Saksoniya tarixidagi eng noto‘g‘ri shartnoma hisoblanadi.
Ushbu Leypsig kelishuvi asosida Vettinlar uyining ikkita chizig'i - Ernestinlar va Albertinlar paydo bo'ldi, ular tobora ko'proq bir-biri bilan to'qnash keldi.
Bu kelishuv Sakson hokimiyatining zaiflashishi Brandenburg-Prussiyaning gegemon davlat sifatida kuchayishiga yanada koʻproq yordam bergan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ http://www.maproom.org/00/12/index.php
- ↑ https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.208670
- ↑ Das Teutsche Reichs-Archiv / [8]. Des Teutschen Reichs-Archivs Partis Specialis Continuatio II. Johann Christian Lüning, Leipzig : Lanckisch, 1712 S. 246.