Kontent qismiga oʻtish

Laysan Utyasheva

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Laysan Albertovna Utyasheva
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi boshqirdcha: Ләйсән Үтәшева
Tavallud sanasi 1985-yil 28-iyun
Tavallud joyi Raevskiy, Boshqird ASSR, RSFSR, SSSR bayrogʻi SSSR
Boʻyi 167 sm
Vazni 42 kg

Laysan Albertovna Utyasheva (boshqirdcha: Ләйсән Альберт ҡыҙы Үтәшева, tatarcha: Ләйсән Альберт кызы Үтәшева ; jins. 1985-yil 28-iyun, Raevskiy, Alsheevskiy tumani, Boshqird ASSR, RSFSR, SSSR) — rossiyalik sportchi, badiiy gimnastika boʻyicha xizmat koʻrsatgan sport ustasi[1], Rossiya va xalqaro musobaqalarning koʻp karra gʻolibi, jamoaviy hisobda ikki karra Yevropa chempioni (2002[2], 2004[3], oʻrinbosar), 2001/02-yilgi jahon chempionati gʻolibi, 2002-yilgi MDH va Boltiqboʻyi mamlakatlari yoshlar oʻyinlari gʻolibi. Teleboshlovchi va sport boshlovchisi.

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Laysan Utyasheva 2008-yilda Namoyishli ijrosi.

Tarixchi va kutubxonachi Albert va Zulfiya Utyashevlar oilasida tugʻilgan. Intervyularidan birida u yarim boshqird ekanligini (onasi tomonidan) koʻrsatib, uning tomirlarida tatar, polyak va rus qoni oqayotganini (otasi aralash kelib chiqishi) qoʻshimcha qildi[4]. Pravoslavlikni qabul qilgan[5][6], ilgari islom diniga eʼtiqod qilgan[4][7]. Bobo Sultongarey Kirayev uzoq vaqt Raevskiy[8] qishlogʻiga boshliq boʻlgan.

1989-yilda oila Volgogradga koʻchib oʻtdi. Ota-onalar Utyashevani balet maktabiga yuborishni niyat qilishgan, ammo tasodifan doʻkonda navbatda turgan qizni gimnastika boʻyicha murabbiy Nadejda Kasyanova payqadi va uning boʻgʻimlarining gʻayrioddiy egiluvchanligini taʼkidladi. 1994-yildan Tatyana Sorokina bilan birga oʻqigan.1997-yilda u Moskvaga koʻchib oʻtdi, Alla Yanina va Oksana Skaldina rahbarligida tahsil oldi. 1999-yilda Utyasheva sport ustasi unvoniga sazovor boʻldi.

2000-yilda Oksana Kostina xotirasiga bagʻishlangan turnirning kumush medali sovrindori boʻldi. Sportchining eng muhim gʻalabalari 2001 va 2002-yillarga toʻgʻri keldi. 2001-yil sentyabr oyida Utyasheva Berlindagi Jahon kubogida barcha olti yoʻnalish boʻyicha mutlaq gʻolib boʻldi, oʻsha yilning oktyabr oyida u Madridda boʻlib oʻtgan jahon chempionatida jamoaviy chempionatda oltin medalni qoʻlga kiritdi[9]. Keyinchalik u jamoadoshlari Kabaeva va Chashchina[10] diskvalifikatsiyasi tufayli medalidan mahrum qilindi. Sportchiga xalqaro toifadagi sport ustasi unvoni berildi.

2002-yildan beri Utyasheva Irina Viner-Usmonova va Vera Shatalina qoʻl ostida mashq qilmoqda. May oyida Sloveniyada boʻlib oʻtgan xalqaro turnirda ikkinchi oʻrinni egallaganidan soʻng u Fransiyaning Korbeyl-Eson shahrida oʻtkazilgan norasmiy jahon chempionatida gʻolib boʻldi. Iyun oyida u Moskvada boʻlib oʻtgan Yoshlar oʻyinlarida koʻpkurash va uchta musobaqada (arqon, toʻp, toʻyda) gʻolib boʻldi. 2002-yil sentyabr oyida Samara shahrida boʻlib oʻtgan namoyishlarda, yomon tayyorlangan toʻshakka muvaffaqiyatsiz qoʻnganligi sababli, u oyogʻini urib yubordi. Tekshiruv natijasida jarohat aniqlanmadi va Utyasheva musobaqani davom ettirdi, bu esa vaziyatni yanada ogʻirlashtirdi. Sportchi bir necha bor oyoqlaridagi ogʻriqdan shikoyat qilgan, ammo takroriy tekshiruvlar ham hech narsani aniqlamadi, bu esa qoralovchilarga Utyashevani jarohat olgan deb daʼvo qilishiga asos boʻldi[11]. 2002-yil dekabr oyida magnit tomografiya natijasida tashxis qoʻyildi: bir oyoqning navikulyar suyagining koʻplab sinishi va boshqa oyoqning oyogʻi suyaklarining yukini doimiy ravishda oʻtkazish tufayli divergensiya.Sportchi nafaqat karerasini tugatishga majbur boʻladi, balki yura olmasligidan qoʻrqish bor edi. Rossiyalik jarrohlar 5 ta operatsiyani bajarishdi, navikulyar suyak sinishlarini bir-biriga bogʻlab turish uchun pin qoʻyishdi, ammo ular tuzalmadi[11]. 2004-yilda Utyasheva yana Rossiya terma jamoasida oʻynadi, jamoaviy bahslarda Yevropa chempioni boʻldi va Latviya va Fransiyadagi xalqaro turnirlarda gʻolib chiqdi. U hech boʻlmaganda Pekin Olimpiadasigacha qatnashmoqchi edi, lekin 2006-yil aprel oyida navbatdagi mashgʻulotda tizzasi uchib ketdi, gips qoʻyildi. Shundan soʻng u sportni tark etishga qaror qildi[11].

Sportdan keyin

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Faoliyatini tugatgandan soʻng, Utyasheva NTV telekanalidagi „Bosh yoʻl“ dasturining boshlovchisi boʻldi. „Jonli efir“ telekanalida „Yulduzlar bilan fitnes“ telekoʻrsatuvi boshlovchisi[12]. 2007-yil may oyida u Novaya opera teatrida Boleroda yakkaxon debyut qildi.

2008-yil avgust oyida u oʻzining „Unbroken“ avtobiografik romanini taqdim etdi.

2009-yil noyabr oyida Utyashevaning „Cheksizlik belgisi“ raqs shousining premyerasi boʻlib oʻtdi.

2010-yildan beri NTV Morning dasturida u ertalabki mashqlarga bagʻishlangan ruknni boshqargan.

L. Utyasheva po pravu schitaetsya odnoy iz samix gibkix predstavitelnits xudojestvennoy gimnastiki za vsyu istoriyu etogo sporta.
Laysan Utyasheva — badiiy gimnastika

Sport Plus telekanalida u „Shaxsiy murabbiy“ dasturini olib bordi.

2011-yil 15-oktyabr NTV telekanalida „Laysan Utyasheva bilan goʻzallik akademiyasi“ mualliflik dasturi boshlandi.

2012-yil 11-mart kuni sportchining onasi Zulfiya Utyasheva 47 yoshida yurak xurujidan vafot etdi[13][14].

2012-yil 22-martda Romantika radiosida Utyashevaning „Romantika kafesi“ dasturi boshlandi[15].

2012-yilda u „Chempionlar“ serialidagi rollardan birini oʻynadi.

2013-yildan beri u YouTubeda (186 mingdan ortiq obunachi) Laysan bilan Daring Cooking oshpazlik shousini olib bormoqda.

2014-yil 23-avgustdan 2021-yil 24-aprelgacha u TNT kanalidagi Raqslar dasturining boshlovchisi boʻlgan[16].

2015-yil 14-fevralda xonanda Yolka bilan birgalikda „The Points Are Placed“[17] albomidagi „Seni kutaman“ qoʻshigʻi uchun qoʻshma video chiqarildi.

Badiiy gimnastika boʻyicha jahon va Yevropa chempioni Laysan Utyasheva 2018-yilgi FIFA Jahon kubogi elchisi boʻldi[18][19][20]. Yekaterinburgdagi afsonaviy futbol boʻyicha jahon chempionatining taqdimot dasturi jurnalistlar uchun matbuot anjumani bilan boshlandi. Laysan Utyasheva Yekaterinburgdagi FIFA kubogi vakili[21][22][23], futbol toʻpi bilan jonglyorlik qildi.

U „Ralf Internetni buzadi“ multfilmida Tianani, „Qor malikasi: koʻzoynak orqali“ multfilmida Alfidani, „Kroodlar : uyga koʻtarilish“ multfilmida Nadiya Bettermanni, "Boʻmtoq ot" filmidagi olov qushini ovoz berdi.

2021-yil 28-avgustdan boshlab u TNT kanalidagi „Yangi raqslar“ dasturining boshlovchisi

2022-yil bahorida „Karmen PS“ plastik spektaklining premyerasi boʻlib oʻtadi rejissor Anastasiya Vyadro, unda Utyasheva raqs qismlaridan birini ijro etadi va produser sifatida ham ishlaydi[24].

Shaxsiy hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yil 25-noyabr[25] aktyor va shoumen Pavel Volyaga uylandi. 2013-yil 14-mayda Mayamida oʻgʻil tugʻdi, Robert, 2015-yil 5-mayda Sofiya ismli qiz tugʻdi[26]. Oila yashar edi Moskvadan 45 km uzoqlikda, Novorijskoe shossesi boʻylab joylashgan shaharchada. 2020-yildan boshlab men videotreningga jalb qilinganman.[manba kerak]

Mukofotlar va unvonlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Rossiya sport ustasi (1999)
  • Rossiyaning xalqaro sport ustasi
  • Rossiyada xizmat koʻrsatgan sport ustasi (2010-yil 1-iyul)[27]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Приказ Минспорттуризма РФ от 01 июля 2010 года № 89-нг О присвоении почетного спортивного звания «Заслуженный мастер спорта России»“. 17-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-sentabr 2018-yil.
  2. ↑ „Заменяя незаменимых, Известия, 8 ноября 2002“. 1-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-sentabr 2018-yil.
  3. ↑ „«Кармен» Кабаевой, Советский спорт, 7 июня 2004“. 1-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-sentabr 2018-yil.
  4. ↑ 4,0 4,1 „Ляйсан Утяшева, рождённая в раю — Советский спорт, 22 февраля 2003, № 33 (15978)“. 2015-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2012-yil.
  5. ↑ „Ляйсан Утяшева пишет стихи — Комсомольская правда, 29 мая 2009“. 4-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2012-yil.
  6. ↑ „Ляйсан Утяшева скучает по ковру (газета «Родной город», 29 мая)“. 2013-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-noyabr 2012-yil.
  7. ↑ Musulmanskaya obщina Yaroslavlya vstretilas so znamenitoy sportsmenkoy Lyaysan Utyashevoy — Muslim-press, 21/05/2006[sayt ishlamaydi]Andoza:Недоступная ссылка
  8. ↑ "Karavan istoriy", № 11, noyabr 2016
  9. ↑ „Досье: Утяшева Ляйсан | Argumenti i Fakti Adigeya“. 2016-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-oktabr 2012-yil.
  10. ↑ „Алину Кабаеву дисквалифицировали. Известия. 21 февраля 2002“. 21-yanvar 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-avgust 2018-yil.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 „Начать сначала История гимнастки Лейсан Утяшевой“. 27-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-aprel 2019-yil.
  12. ↑ „Страничка Ляйсан Утяшевой на официальном сайте телеканала Живи“. 24-yanvar 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-noyabr 2009-yil.
  13. ↑ „Ляйсан Утяшева впервые откровенно рассказала о жизни с Павлом Волей — 7Дней.ру“. 4-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-iyul 2013-yil.
  14. ↑ „Ляйсан Утяшева похоронила маму — ЖурДом.ру, 14 марта 2012“. 20-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2012-yil.
  15. ↑ „«Кафе Романтика» с Ляйсан Утяшевой“. 14-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-aprel 2012-yil.
  16. ↑ „Ведущая программы «Танцы»“. 19-mart 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-noyabr 2014-yil.
  17. ↑ „Ляйсан Утяшева для Woman.ru: «Рожайте больше деток!»“. 17-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-oktabr 2015-yil.
  18. ↑ „Ляйсан Утяшева стала послом чемпионата мира 2018 года — Реальное время“ (ruscha). realnoevremya.ru. 24-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyun 2021-yil.
  19. ↑ „Ляйсан Утяшева стала послом ЧМ-2018“ (ruscha). www.euro-football.ru. 24-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyun 2021-yil.
  20. ↑ Анастасия ПИГУЛИНА. „Ляйсан Утяшева стала послом Чемпионата мира по футболу-2018“ (ruscha). ufa.kp.ru (22-oktabr 2016-yil). 24-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-iyun 2021-yil.
  21. ↑ „Ляйсан Утяшева жонглировала футбольным мячом, представляя в Екатеринбурге кубок FIFA“. Лента новостей Екатеринбурга. 24-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyun 2021-yil.
  22. ↑ „Ляйсан Утяшева прослезилась на презентации Кубка мира FIFA в Екатеринбурге“ (ruscha). ural.aif.ru (8-may 2018-yil). 24-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-iyun 2021-yil.
  23. ↑ Andriy. „Ляйсан Утяшева жонглировала футбольным мячом, представляя в Екатеринбурге кубок FIFA“ (ru-RU). Новости в мире сейчас. 24-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-iyun 2021-yil.
  24. ↑ „Ляйсан Утяшева представит танцевальный спектакль Carmen P.S. на основе новеллы Мериме“. ТАСС. 9-sentabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-sentabr 2021-yil.
  25. ↑ „Публикация Павел Воля | Pavel Volya v Instagram • Noya 27 2017 v 7:48 UTC“ (ruscha). Instagram. Qaraldi: 28-noyabr 2017-yil.
  26. ↑ „Лейсан Утяшева родила Павлу Воле дочь“. 4-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-may 2015-yil.
  27. ↑ „Приказ Минспорттуризма РФ от 01 июля 2010 года № 89-нг «О присвоении почетного спортивного звания „Заслуженный мастер спорта России“»“. 17-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-sentabr 2018-yil.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Laysan_Utyasheva&oldid=4212856" dan olindi