Kontent qismiga oʻtish

Koreys tilining qayta ko'rib chiqilgan rimlashuvi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Koreys tilining qayta koʻrib chiqilgan rumizatsiyasi (góg-eoui Romaja Pyogibeop; Gug-eoui Romaja Pyogibeop; lit. „Milliy tilning rim-harfi“) Janubiy Koreyadagi rasmiy koreys tilini romanlashtirish tizimidir. U 1995-yildan Milliy Koreys Tili Akademiyasi tomonidan ishlab chiqilgan va 2000-yil 7-iyulda Janubiy Koreya Madaniyat va Turizm Vazirligi tomonidan 2000-8-sonli bayonnomada ommaga eʼlon qilingan.[1][2]

Yangi tizim McCune-Reischauer tizimini amalga oshirishdagi muammolarni hal qildi, masalan, maxsus belgilar mavjud boʻlmaganda turli undoshlar va unlilarni ajratib boʻlmaydigan hodisalar. Aniqroq qilib aytadigan boʻlsak, McCune-Reischauer tizimida koreyscha undoshlar ㄱ (k), ㄷ (t), ㅂ § va ㅈ (ch) va ㅋ (kʼ), ㅌ (tʼ), ㅍ (pʼ) va ㅊ () chʼ) apostrof olib tashlanganida farqlanmaydigan boʻlib qoldi. Bundan tashqari, koreyscha unlilar e (ŏ) va je (o), shuningdek, jeon (ŭ) va je (u) breve olib tashlanganidan keyin farqlanmaydi. Ayniqsa, internetdan foydalanishda, apostrof va qisqartmalarni qoʻyib yuborish keng tarqalgan boʻlib, bu koʻplab koreyslar bilan bir qatorda chet elliklarni ham chalkashtirib yubordi. Shunday qilib, qayta koʻrib chiqish, agar McCune-Reischauer qayta koʻrib chiqilmagan boʻlsa, u koreyslarni ham, chet elliklarni ham chalkashtirib yuborishda davom etadi, degan ishonch bilan qilingan.

Koreys yozuv tizimlari
Hangul

Chosŏnʼgŭl (Shimoliy Koreyada)

Hanja

Gukja (Yakja)

Gugyeol

Idu (Hyanchal)

Aralash yozuv
Brayl
Transkripsiya

MakKun-Rayshauer Koreys tilini rimlashtirish (Shimoliy)

Qayta koʻrib chiqilgan rumizatsiya (Janubiy)

Kontsevich (kirill)

Kholodovich tizimi (kirill)

Transliteratsiya

Yel (olim)

ISO/TR 11941

SKATS (kodlash)

Hangul
Rimlashuv a ae ya yae eo e yeo ye o wa wae oe yo u wo we wi yu eu ui i
Undosh harflar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hangul
Rimlashuv boshlangʻich g kk n d tt r m b pp s ss j jj ch k t p h
tugashi k k t l p t t ng t t t

ㄱ, ㄷ, ㅂ va ㄹ soʻz boshiga yoki unlidan oldin qoʻyilsa g, d, b va r, keyin boshqa undosh kelganda yoki soʻzning oxirida kelganda k, t, p va l shaklida transkripsiya qilinadi.

Koreys tilining qayta koʻrib chiqilgan rimlashuvi
Hangul 국어의 로마자 표기법
Hanja 國語의 로마字 表記法
Qayta koʻrib chiqilgan rimlashuv gugeoui romaja pyogibeop
McCune–Reischauer kugŏŭi romacha pʼyogibŏp
Janubiy Koreyada
[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bucheondagi temir yoʻl vokzalining nomi yozilgan belgi – tepada, hangul tilida yozuv, pastda hanja matni bilan birga qayta koʻrib chiqilgan romanizatsiyadan foydalangan holda lotin yozuvida transliteratsiya.

Jecheondagi temir yoʻl vokzalining nomi yozilgan belgi – tepada, hangul tilida yozuv, quyida qayta koʻrib chiqilgan rumizatsiyadan foydalangan holda lotin yozuvida transliteratsiya va „bekat“ soʻzining inglizcha tarjimasi hamda hanja matni.

Deyarli barcha yoʻl belgilari, temir yoʻl va metro stansiyalarining liniya xaritalari va belgilaridagi nomlari va hokazolar koreys tilining qayta koʻrib chiqilgan romanizatsiyasiga (RR, Janubiy Koreya yoki Madaniyat vazirligi (MC) 2000 yil deb ham ataladi) muvofiq oʻzgartirildi. Ushbu protsedurani amalga oshirish uchun kamida 500 milliard von dan 600 milliard vongacha (500 ~ 600 million AQSh dollari) sarflangani taxmin qilinmoqda. 2002-yil 28-fevralgacha koreys tilidagi barcha darsliklar, xaritalar va madaniy merosga oid belgilar yangi tizimga muvofiq boʻlishi kerak edi. Quyida keltirilgan sabablarga koʻra familiyalar va mavjud kompaniyalarning nomlarini rimlashtirishga hech qanday taʼsir koʻrsatilmagan. Biroq, Koreya hukumati yangi nomlar uchun koreys tilining qayta koʻrib chiqilgan romanizatsiyasidan foydalanishni ragʻbatlantiradi.

Imlo islohotiga uchragan bir qancha Yevropa tillari (masalan, portugal, nemis, polyak yoki shved) singari, qayta koʻrib chiqilgan rumizatsiya koreyscha familiyalarning rasmiy romanizatsiyasi sifatida qabul qilinishi kutilmaydi (misol I, Bak, Gim, Li oʻrniga Choe). , Park, Kim, Choy keng tarqalgan boʻlib ishlatiladi). Buning sababi shundaki, pasportdagi familiyalarni romanlashtirishga ruxsat berish shartlari juda qattiq. Buning sabablari quyida keltirilgan.

Butun dunyo mamlakatlari oʻz mamlakatlari jamoat xavfsizligiga zarar yetkazuvchi xorijliklar, jumladan, xalqaro jinoyatchilar va noqonuniy muhojirlar haqidagi maʼlumotlarni Rim nomi va oʻtmishda foydalangan pasportining tugʻilgan sanasi boʻyicha boshqaradi. Agar pasport egasi oʻzining rim nomini oʻzgartirishi mumkin boʻlsa, bu shaxsni aniqlashda qiyinchiliklar tufayli chegara boshqaruvi uchun jiddiy xavf tugʻdiradi.

Rasmiy Rim nomini oʻzgartirish erkin boʻlgan mamlakat aholisi immigratsiya boʻyicha qatʼiy tekshiruvlardan oʻtadi va bu muqarrar ravishda oʻsha mamlakat aholisiga noqulaylik tugʻdiradi.

Pasportlarni romanizatsiya qilishdagi oʻzboshimchalik bilan oʻzgartirishlar pasport va milliy kreditga boʻlgan ishonchning pasayishiga olib kelishi mumkin, bu esa vizani bekor qilish boʻyicha yangi kelishuvlarga salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin va hokazo.

Kamdan-kam istisnolardan tashqari, oʻz nomi bilan mamlakatni tark etgan kishi yana familiyasini oʻzgartirishi mumkin emas.[4] Biroq, Janubiy Koreya Madaniyat, sport va turizm vazirligi oʻz ismlarini „yangi“ roʻyxatdan oʻtkazganlarni koreys tilining qayta koʻrib chiqilgan romanizatsiyasiga amal qilishga undaydi. Bundan tashqari, Shimoliy Koreya 1984 yildan 2000 yilgacha Janubiy Koreyada rasmiy qoʻllangan boshqa versiyasi boʻlgan McCune-Reischauer romanizatsiya tizimining versiyasidan foydalanishda davom etmoqda.[3]

  1. „"Romanization of Korean"“ (2007-yil 16-sentyabr). 2023-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-iyul.
  2. „"한국어 어문 규범"“. 2023-yil 30-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-iyul.
  3. „Revised Romanization of Korean - Wikipedia“. 2023-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-iyul.