Kaunasdagi Ozodlik haykali
Ozodlik haykali (litovcha: Laisvės statula) — Kaunasda joylashgan Juozas Zikaras ishlagan haykal. Haykal 1928-yilda Litva mustaqilligining oʻn yilligini nishonlash uchun yaratilgan. Oʻsha paytda Kaunas davlatning vaqtinchalik poytaxti edi. Ushbu haykal Mustaqillik medalining old tomonida aks ettirilgan boʻlib, medalni ham Zikaras ishlab chiqqan va 1928-yilda chiqarilgan[1].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Haykalni Zikaras Panevejisdagi gimnaziya oʻqituvchisi boʻlganida loyihalagan. Chiurlionis muzeyi nazoratchisi Rasa Ruibenening soʻzlariga koʻra, Zikarasning ustaxonasi yoʻq edi, shuning uchun gimnaziya direktori, sobiq taʼlim vaziri Yonas Ichias unga gimnaziya binolaridan birida ishlashga ruxsat berdi. Haykalning kichraytirilgan gipsli nusxasi hozir Buyuk Vitaut harbiy muzeyida saqlanmoqda[2].
Ozodlik haykali bronzadan ishlangan[3]. Uning poydevori arxitektor Vladimir Iosifovich Dubenetskiy tomonidan ishlab chiqilgan[4].
1950-yilning yozida Sovet hukumatining buyrugʻi bilan yodgorlik buzildi va shikastlangan haykal Čhiurlionis muzeyiga topshirildi[4]. 1966-yilda haykaltarosh Bronius Petrauskas haykalni qayta tikladi.
Haykal arxitektor Algimantas Sprindis tomonidan restavratsiya qilingan va 1989-yil 16-fevralda asl joyida ochilgan[4]. Haykalning umumiy balandligi 12,35 metrni tashkil qiladi.
Yonas Stanislovas Yuodisius tomonidan tiklangan haykalning gips nusxasi hozir Vilnyusdagi Prezident saroyining Oq zalida joylashgan[2].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Algimantas Astikas, Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918-1940, Vilnuis, 1993, p. 77
- ↑ 2,0 2,1 J.Zikaro „Laisvė“ patyrė ir meilę, ir neapykantą (retrieved July 19, 2015)
- ↑ "Iškiliausias tautos simbolis — „Laisvės“ paminklas" (retrieved July 19, 2015)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „Laisvės Paminklas“ (Wayback Machine saytida 2015-07-21 sanasida arxivlangan) (retrieved July 19, 2015), citing Nukentėję paminklai eds. M. Skirmantienė, J. Varnauskas. — Vilnius : Mokslo ir encikl. l-kla, 1994. 52-54 p.