Kanada — Qatar munosabatlari
 | |
 Kanada |
 Qatar |
Kanada va Qatar 2011-yilda Ottavada Qatar elchixonasi ochilishidan ancha oldin xalqaro maydonda doʻstona munosabatlarni muvofiqlashtirgan edi, jumladan Fors koʻrfazi urushi paytida va Liviyaga xalqaro intervensiyada qoʻshma harbiy hamkorlik amalga oshirilgan. Ikki xalq oʻrtasida diplomatik aloqalar 1974-yilda oʻrnatilgan[1].
Diplomatik tashriflar
[tahrir | manbasini tahrirlash]2011-yilda Kanada general-gubernatori Devid Johnston rafiqasi bilan Dohaga tashrif buyurgan, shu yili Senat spikeri Noel Kinsella boshchiligidagi parlament delegatsiyasi Qatarga tashrifni amalga oshirdi. 2012-yilda Tashqi ishlar vaziri Jon Berd Dohada Kanada elchixonasini ochdi va 2013-yilda navbatdagi rasmiy tashrifni amalga oshirdi.
Diplomatik munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kanada va Qatar 2013-yilda Qatarning Xalqaro fuqaro aviatsiyasi tashkilotini Monrealdan Dohaga koʻchirish taklifi boʻyicha kelishmovchilikka uchragan edi. Oʻsha yilning may oyida Qatar ikki davlat oʻrtasidagi „yaqin va tarixiy doʻstlikni saqlab qolish“ uchun qilganini aytib, oʻz taklifini qaytarib oldi[2].
2018-yil avgust oyida Kanada Kanada tashqi ishlar vaziri Kristia Frilandning Saudiya Arabistonida hibsga olingan inson huquqlari faollarini, xususan Samar Badaviy va Raif Badaviyni ozod qilishni yoqlagan tviti tufayli Saudiya Arabistoni bilan janjallashib qoldi. Bunga javoban Saudiya Arabistoni Kanadaga nisbatan savdo va sarmoyaviy munosabatlarni muzlatib qoʻygan va oʻz elchisini chaqirib olgan hamda bir vaqtning oʻzida Ar-Riyoddagi Kanada elchisini chaqirib olgan Kanadaga nisbatan jazo choralarini qoʻlladi[3]. Fors koʻrfazi hamkorlik kengashi (KHK) bosh kotibi Abdullatif bin Rashid Al Zayani Saudiya Arabistoni, shuningdek, Koʻrfaz hamkorlik kengashiga aʼzo davlatlar Bahrayn va Birlashgan Arab Amirliklari harakatlarini qoʻllab-quvvatlashini maʼlum qildi[4]. Biroq, ayni paytda GCC aʼzosi boʻlgan Qatar Al Zayani aytgan soʻzlarini qaytib oldi va Kanada bilan samimiy munosabatlarni saqlab qolishini taʼkidladi[5].
Iqtisodiy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qatar Airways har hafta Monrealga 3 ta reys va Dohadan Torontoga haftalik 3 ta reysni amalga oshiradi.
Bombardier, Forrec va SNC-Lavalin kabi Kanadaning taniqli kompaniyalari Qatarning oʻsishi va keng koʻlamli loyihalarida ishtirok etmoqda.
Harbiy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1991-yilgi Fors koʻrfazi urushi paytida Qatar Kanadadan kelgan koalitsiya qoʻshinlariga mamlakatdan samolyotlarni ishga tushirish uchun havo bazasi sifatida foydalanishga ruxsat berdi[6]. Taxminan 500 kanadaliklar Qatardagi Canada Dry bazalarida joylashgan va amaliyot oʻtkazgan[7].
Taʼlim va tibbiy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hozirda Qatarda Kanadaning ikkita nufuzli universiteti joylashgan. Birinchisi, Kanadaning Shimoliy Atlantika kolleji Qatardagi eng yirik xorijiy universitetdir. Qatardagi Kalgari universiteti Kanadadagi ikkinchi universitet boʻlib, Qatar davlatida tashkil etilgan birinchi hamshiralik maktabini oʻz ichiga oladi[8].
Bundan tashqari, Qatar universiteti (QU) va Kanadaning Dalxousie universiteti oʻrtasidagi oʻzaro anglashuv memorandumi (MOU) okean fanlari sohasidagi hamkorlikni va tadqiqot va oʻqitish imkoniyatlarini rivojlantirishda hamkorlikni rasmiylashtirgan.
Toronto Sick Kids kompaniyasi Hamad Medical Corporation bilan yirik, notijorat sogʻliqni saqlash markazi boʻlgan Hamad Medical City siklni — 217 oʻrinli, 45 000 kvadrat metrlik yangi bolalar shifoxonasini ishlab chiqish va ishlatish boʻyicha maslahat xizmatlarini koʻrsatish uchun besh yillik hamkorlik rejasini qabul qildi. Majmua Qatar poytaxti Dohaning markazida joylashgan.
Migratsiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]2016-yil holatiga koʻra, Qatarda taxminan 8000 kanadalik muhojirlar yashaydi[8].
Doimiy diplomatik vakolatxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Department of External Affairs. „Press Release“. DFATD Digital Library. Qaraldi: 7-may 2015-yil.
- ↑ „Canada: Qatar gives up bid to relocate UN agency“. Times of Israel (25-may 2013-yil). Qaraldi: 26-iyun 2015-yil.
- ↑ Jon Gambrell. „Saudi Arabia expels Canadian ambassador, freezes trade in human rights dispute“. thestar.com. The Associated Press (5-avgust 2018-yil). Qaraldi: 7-avgust 2018-yil.
- ↑ Jessica Vomiero. „Arab states back Saudi Arabia in expelling Canadian ambassador over human rights dispute“. Global News (6-avgust 2018-yil). Qaraldi: 6-avgust 2018-yil.
- ↑ „قطر تنأى بنفسها عن أزمة السعودية وكندا“ (arabcha). Al Jazeera Arabic (6-avgust 2018-yil). Qaraldi: 7-avgust 2018-yil.
- ↑ Toth, Anthony. „Qatar: Historical Background.“ A Country Study: Qatar (Helen Chapin Metz, editor). Library of Congress Federal Research Division (January 1993). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ↑ „The Canadian Armed Forces and the Gulf War“. Veteran Affairs Canada. Qaraldi: 7-avgust 2018-yil.
- ↑ 8,0 8,1 „Minister Dion welcomes Qatari counterpart“. Government of Canada (30-mart 2016-yil). Qaraldi: 7-avgust 2018-yil.
- ↑ Embassy of Canada in Doha
- ↑ Embassy of Qatar in Ottawa