Jeanne Toussaint
Jeanne Toussaint (1887—1976) Belgiyada tugʻilgan fransuz zargar va moda dizayneri boʻlib, 1933-yilda Louis Cartier oʻzining zargarlik buyumlari direktori etib tayinlanganidan keyin zargarlik buyumlari dizayniga katta taʼsir koʻrsatdi. U, ayniqsa, 1914-yilda Cartier soatlari uchun bezak sifatida paydo boʻlgan va Vindsor gersogi uchun bir nechta ijod mavzusi, jumladan 1952-yilda oniks bilaguzuk uchun moʻljallangan pantera dizayni bilan esga olinadi. Shuningdek,Toussaint Moʻgʻullar va Maharajalarning tomonidan yaratilgan zargarlik buyumlaridan ilhomlangan ijodlar namunalari yaratgan.[1][2][3]
Yoshligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1887-yil 13-yanvarda Belgiyaning Sharlerua shahrida tugʻilgan Jeanne Rosine Toussaint Eduard Viktor Toussaint (1837—1894) va uning rafiqasi Mari Luiza née Elegerning qizi edi.[4] Katta singlisi Sharlotta bilan birga u yoshligidan moda va uslubdan xabardor boʻlgan dantellilar oilasida oʻsgan. Otasi hali kichkinaligida vafot etganidan soʻng, onasi uyning aʼzosi boʻlgan, biznesga hissa qoʻshgan, lekin ikki qizini haqorat qilgan nemisga turmushga chiqdi.Ikkalasi ham uyni tark etishga qaror qilishdi, Sharlotta Parijga koʻchib oʻtdi, Janna esa 15 yoshda, harbiy xizmatdan qochish uchun Bryusselga koʻchib oʻtgan fransuz aristokrati Per de Quinsonasning himoyasini qidirdi. Unga uylanish umidida uni Parijga olib ketdi, lekin oilasi ruxsat bermadi. Shunga qaramay, u unga shahar markazidan kvartira topib, uni fransuz jamiyati bilan tanishtirdi. Tez orada u Coco Chanel, rassom George Barbier va eng muhimi, Louis Cartier bilan tanishdi.[5][6]
Karyerasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Cartierni Toussaint va uning modadagi didi hayratda qoldirdi. 1913-yilda u oʻz kompaniyasining aksessuarlarini muvofiqlashtirish uchun uni yolladi. 1920-yillarga kelib, u boy yuqori jamiyat arboblari, jumladan Marjorie Merriweather Post va Daisy Fellowes uchun zamonaviy sumkalarni muvaffaqiyatli loyihalashtirgan.[5] U baron bilan doʻstlikni boshladi, gullab-yashnagan tadbirkor, u oxir-oqibat 1954-yilda turmushga chiqdi.[7] Birinchi marta 1918-yilda Cartierning kumush boʻlimi boshligʻi lavozimiga koʻtarilgandan soʻng, 1933-yilda Louis Cartier unga badiiy dizayn uchun toʻliq mas’uliyatni yukladi, shu paytgacha oʻzi bu sohani boshqargan. Zargarlik biznesida bunday muhim mandatga ega boʻlgan birinchi ayoldir, u Ikkinchi Jahon urushi paytida ham bu lavozimni egallashda davom etdi, Cartier AQShga koʻchib oʻtdi va u yerda 1942-yilda vafot etdi.[6][7] Garchi Louis Cartier Toussaint bilan chuqur ishqiy munosabatda boʻlgan boʻlsa-da, oilaviy kelib chiqishi tufayli u unga uylana olmadi.[5]
Toussaint panteralar bilan uzoq vaqt aloqada boʻlgani, pantera terilari bilan toʻla kvartirada yashashi va panter moʻynasidan tikilgan yaltiroq palto kiyganligi bilan esga olinadi. Cartier uni mehr bilan „Ma petite panthere“ deb atagan. Assotsiatsiya 1914-yilda qoʻl soatidan boshlab, uning zargarlik buyumlari va aksessuarlarini ilhomlantirib, uning dizaynini kengaytirdi.[5] 1940-yillarda Toussaint Art Deco bilan oldingi ishtirokidan uch oʻlchovli haykaltaroshlik ishiga oʻtdi, koʻpincha olmos, zumrad va oniks bilan bezatilgan panteralarga eʼtibor qaratdi. 1948-yildan boshlab u Vindsor gersogi uchun bir nechtasini yaratdi. Bu panteradan ilhomlangan uzuklar, sirgʻalar va kulonlarga Yevropa va Shimoliy Amerikada katta qiziqish uygʻotdi.[8] Shuningdek, u ninachilar, ladybirdlar, jannat qushlari, sherlar va yoʻlbarslar va 1940-yilda Vindsor gersogi tomonidan rafiqasi uchun buyurtma qilingan flamingoning taʼsirchan broshlari asosida asarlar yaratdi. Uning yana bir ixtisosligi Hindistondagi Mugʻullar va Maharajalardan ilhomlangan zargarlik buyumlari edi.[5] Zargarlik va dizaynga qoʻshgan hissasi uchun u 1955-yilda Faxriy legionning Buyuk xochi bilan taqdirlangan.[9]
Jeanne Toussaint 1970-yilda Cartierdan nafaqaga chiqdi va 1976-yil 7-mayda Parijda vafot etdi.[5][10]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Carter-Lome, Maxine. „Jeanne Toussaint: Cartier’s Petite Panthére“. Journal of Antiquities & Collectibles (6-oktabr 2020-yil). Qaraldi: 13-iyun 2021-yil.
- ↑ Debruxelles, Juliette. „Jeanne Toussaint : la belge derrière la création mythique de Cartier“ (fransuzcha). Elle (5-iyun 2020-yil). Qaraldi: 13-iyun 2021-yil.
- ↑ Gaston-Breton, Tristan. „Jeanne Toussaint, la « panthère » de Cartier“ (fransuzcha). HB: History & Business (7-may 2019-yil). Qaraldi: 13-iyun 2021-yil.
- ↑ „Jeanne Toussaint“ (fransuzcha). Roglo. Qaraldi: 13-iyun 2021-yil.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Carter-Lome, Maxine. „Jeanne Toussaint: Cartier’s Petite Panthére“. Journal of Antiquities & Collectibles (6-oktabr 2020-yil). Qaraldi: 13-iyun 2021-yil.Carter-Lome, Maxine (6 October 2020). „Jeanne Toussaint: Cartier’s Petite Panthére“. Journal of Antiquities & Collectibles. Retrieved 13 June 2021.
- ↑ 6,0 6,1 Debruxelles, Juliette. „Jeanne Toussaint : la belge derrière la création mythique de Cartier“ (fransuzcha). Elle (5-iyun 2020-yil). Qaraldi: 13-iyun 2021-yil.Debruxelles, Juliette (5 June 2020). „Jeanne Toussaint : la belge derrière la création mythique de Cartier“ (in French). Elle. Retrieved 13 June 2021.
- ↑ 7,0 7,1 Gaston-Breton, Tristan. „Jeanne Toussaint, la « panthère » de Cartier“ (fransuzcha). HB: History & Business (7-may 2019-yil). Qaraldi: 13-iyun 2021-yil.Gaston-Breton, Tristan (7 May 2019). "Jeanne Toussaint, la " panthère „ de Cartier“ (in French). HB: History & Business. Retrieved 13 June 2021.
- ↑ Jordan, Sarah. „How Cartier's Jeanne Toussaint Inspired and Popularised its Iconic "Panthère"“. Sotheby's (29-avgust 2019-yil). Qaraldi: 14-iyun 2021-yil.
- ↑ „Jeanne Toussaint.. Cartier’s “La Panthère”…“. Lettre de Paris. Qaraldi: 14-iyun 2021-yil.
- ↑ „Jeanne Toussaint“ (fransuzcha). Roglo. Qaraldi: 13-iyun 2021-yil.„Jeanne Toussaint“ (in French). Roglo. Retrieved 13 June 2021.
Qoʻshimcha oʻqish
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Des Horts, Stéphanie. La Panthère. Librairie générale française, 2011. ISBN 978-2-253-15801-1.