Kontent qismiga oʻtish

Janubiy Koreya – Tayvan munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Janubiy Koreya va Tayvan davlatlarining xaritada joylashuvi. Yashil rangda Tayvan, sariq rangda Janubiy Koreya koʻrsatilgan.

Tayvan – Janubiy Koreya munosabatlari – (Xitoycha: 臺灣與大韓民國關係; Koreyscha: 중화민국과 대한민국의 관계)

Xitoy Respublikasi hukumati 1919-yil 13-aprelda Koreya Respublikasi Muvaqqat hukumati tuzilganligini Qohira konferensiyasi ishtirokchi davlatlaridan biri sifatida tan olgan. Natijada Qohira deklaratsiyasi qabul qilingan. Qohira deklaratsiyasining asosiy maqsadlaridan biri Yaponiya mustamlakachiligidan xoli, mustaqil Koreyani yaratish bo'lgan[1]. Koreya Respublikasi Hukumati va Xitoy Respublikasi oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar 1948-yilda, Birinchi Respublika tashkil etilgandan soʻng boshlangan. Shuning uchun Xitoy Koreya Respublikasini „Koreyaning yagona qonuniy hukumati“ sifatida tan olgan birinchi davlatga aylangan. 1949-yilgi Xitoy fuqarolar urushidan keyin Koreya Respublikasi Xitoy Respublikasi (Tayvan) bilan munosabatlarni saqlab qolgan. Tayvan oroli ham ilgari Yaponiya hukmronligi ostida bo'lgan.

Janubiy Koreya va Tayvan oʻrtasidagi diplomatik munosabatlar 1992-yil 23-avgustda toʻxtatilgan. Shundan soʻng Janubiy Koreya Xitoyni tan olgan va ular oʻrtasida ikki tomonlama aloqalar yuzaga kelgan. Ammo oradan koʻp oʻtmay, Janubiy Koreya-Tayvan munosabatlari 1993-yilda „Munosabatlar boʻyicha yangi doiraviy bitim“ doirasida qayta tiklangan. Tayvan va Janubiy Koreya oʻrtasidagi munosabatlar 2019-yildan buyon yaqinroq munosabatga ega boʻldi. Ikki davlat madaniyati bir-biri bilan oʻzaro aloqalar qilishda davom etmoqda va bir-birlarining mamlakatlariga tashrif buyuradigan sayyohlar soni sezilarli darajada oshib bormoqda[2][3]. Taypey shahri Seul shahrining birinchi qardosh shahridir[4]. Ikki davlat o‘rtasida mustahkam nodiplomatik munosabatlar mavjud[5].

Janubiy Koreya va Tayvan oʻrtasidagi yillik savdo hajmi qariyb 30 milliard AQSh dollarini tashkil etadi. Yarimo‘tkazgichli mahsulotlar so‘nggi bir necha yil ichida savdoning eng katta mahsuloti bo‘lgan. 2016-yilning aprel oyi holatiga koʻra, ikki tomon oʻrtasida aloqa, isteʼmol mahsulotlari, moliya, axborot texnologiyalari, tibbiyot, metall, qimmatli qogʻozlar va yarimoʻtkazgich kabi sohalarda oʻzaro investitsiyalarning umumiy miqdori qariyb 2,4 milliard AQSh dollariga yetgan[6].

  1. „The Avalon Project : CAIRO CONFERENCE 1943“. Qaraldi: 2016-yil 3-aprel.
  2. „Archived copy“. www.mnd.gov.tw. 2022-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-may.
  3. „我國與韓國雙邊關係“.
  4. „Sister Cities and Sister Cities“ (kr). tchinese.seoul.go.kr. 2022-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 27-sentyabr.
  5. „行政院全球資訊網“.
  6. „Korea and Taiwan: Partners of Co-Prosperity with Commonality“ (2016-yil 28-sentyabr). 2016-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.