Izoterma

Izoterma (izo... va yun. therme — is-siklik) — termodinamik holat diagrammasida sistemadagi izotermik jarayontl ifodalovchi chiziq. Termodinamik holat funksiyasi temperatura T bosim r va hajm V orqali aniqlanganda T= T(r, V), izotermik jarayonda temperatura oʻzgarmas (dT= 0) boʻlgani uchun I. teng-lamasi quyidagicha boʻladi. Ideal gaz a=fS= 1/7" I.si uchun yuqoridagi tenglamadan giperbolani ifodalovchi pV= const tenglama olinadi (qarang Boyl-Mapuomm qonuni).

Real sistema I.si sistemaning holat tenglamasidan aniqlanuvchi a va r ga bogʻliq; holat tenglamasini aniqlash esa murakkab muammo. Rasmda eksperimental I. sxematik tarzda tasvirlangan (G,< T2< Gk< 7); mas, G, = const I.si: AV bir fazali (suyuklik) holat I.si, VS ikki fazali (suyuklik va gazsimon) holat I.si (izobara) va CD bir fazali (gazeimon) holat I.sidan iborat; VKS chiziq bir fazali holatlarni ikki fazali holatlardan ajratadi; K — kritik nuqtadan yuqorida (Tk< T= const) faqat bir fazali gazeimon holatlarning I.lari mavjud boʻladi.