Ivan Pryaxin

Ivan Pryaxin
Tavalludi	1906-yil 10-oktyabr Volgograd viloyati, Rudnyanskiy tumani, Sudachye qishlogʻi
Vafoti	1959-yil Moskva, SSSR
Fuqaroligi	Sovet Ittifoqi
Xizmatdagi yillari	1926-1955
Unvoni	Polkovnik
Mukofotlari

Ivan Fedorovich Pryaxin (1906-yil 10-oktyabr, Saratov viloyati – 1959-yil, Moskva) – sovet harbiy qoʻmondoni va polkovnik (1942).

Hayoti

1906-yil 10-oktyabrda Volgograd viloyati Rudnyanskiy tumanidagi Sudachye qishlogʻida tugʻilgan. Millati – rus.

Harbiy xizmati

1926-yil 15-oktyabrda Toshkentdagi V. I. Lenin nomidagi Oʻrta Osiyo birlashgan harbiy bilim yurtiga oʻqishga kirgan. 1929-yilning sentyabr oyida uni tugatib, Ashxoboddagi 1-togʻli otishmalar diviziyasining 1-piyoda polkiga tayinlangan. U yerda bir yillik jamoa vzvodining komandiri va rota komandiri boʻlib xizmat qiladi. 1929-yildan VKP(b) aʼzosi. 1931-yil sentyabrdan dekabrgacha bosmachilarga qarshi kurash boʻyicha otryadga qoʻmondonlik qilib, Qoraqum choʻlidagi janglarda qatnashgan. Keyinchalik u polk partiya byurosining mas’ul kotibi etib saylangan. 1934-yil noyabrdan 1935-yil noyabrgacha Moskvadagi V. I. Lenin nomidagi siyosiy kadrlar kurslarida tahsil oladi. Shundan soʻng, polkga qaytib kelib, targʻibot instruktori etib tayinlanadi. 1938-yil yanvar-may oylarida Moskvadagi Qizil Armiya Bosh Siyosiy Boshqarmasining oliy harbiy-siyosiy kurslarida oʻqib, shu yili Turkmaniston Kompartiyasi (bolsheviklar) Markaziy Qoʻmitasi aʼzoligiga saylangan. 1939-yil fevral oyida polk komissari Pryaxin Odessadagi 6-oʻqchilar korpusining komissari etib tayinlanadi. 1941-yil yanvar oyidan boshlab yana Qizil Armiya Bosh Siyosiy Boshqarmasining oliy harbiy-siyosiy kurslarida tahsil olgan.

Ulugʻ Vatan Urushi

Urush boshlanishi bilan Pryaxin Sovet Ittifoqi marshali S. M. Budyonniyning tezkor guruhi tarkibida frontga ketadi. Soʻng, orqada tuzilgan boʻlinmalarning front chizigʻiga kirishini nazorat qilish, ularni shakllantirishda yordam koʻrsatish bilan shugʻullangan. Smolensk jangida va Vyazemsk mudofaa operatsiyasida qatnashgan.

Urush paytida diviziya qoʻmondoni Pryaxin bir marta Oliy Bosh Qoʻmondon buyrugʻidagi maqtovlarda qayd etilgan.

Urushdan keyingi davr

Polkovnik Pryaxin urushdan keyin PribVOdagi boʻlinmani boshqarishda davom etadi. 1945-yilning sentyabr oyidan boshlab davolana boshlaydi. Sogʻaygandan soʻng, 1946-yilning martidan 1947-yilning yanvarigacha M. V. Frunze nomidagi Harbiy akademiya qoshidagi miltiq diviziyasi komandirlari malakasini oshirish kurslarida oʻqigan. Oʻqishni tugatgandan soʻng, akademiyada oʻqituvchi sifatida qoladi. U yerda tezkor-taktik tayyorgarlik boʻlimi katta oʻqituvchisi, asosiy fakultet oʻquv guruhining taktik rahbari lavozimlarida faoliyat olib borgan. 1948-yil noyabr oyida V. I. Lenin nomidagi Harbiy-siyosiy akademiyaga umumiy taktika oʻqituvchisi lavozimiga oʻtkazilgan. 1955-yil 12-sentyabrda gvardiya polkovnigi Pryaxin zaxiraga oʻtkaziladi.

Mukofotlari

• Lenin ordeni (19.11.1951)
• uchta Qizil Bayroq ordeni (02.13.1944, 1944.08.18, 11.05.1946)
• Aleksandr Nevskiy ordeni (06.06.1945)
• Qizil yulduz ordeni (21.02.1945)
• Medallar, shu jumladan:
  • „Sovet Arktikasini himoya qilish uchun“ medali (1945)
  • „1941—1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushida Germaniya ustidan qozonilgan gʻalaba uchun“ medali (1945)

Havolalar

• „Xalq xotirasi“ – axborot loyihasi

Adabiyotlar

• Kollektiv avtorov. Velikaya Otechestvennaya: Komdivi. Voenniy biograficheskiy slovar. Komandiri strelkovix, gornostrelkovix diviziy, krimskix, polyarnix, petrozavodskix diviziy, diviziy rebolskogo napravleniya, istrebitelnix diviziy. (Pivovarov – Yasun). – M.: Kuchkovo pole, 2014. – T. 5. – S. 125—127. – 1500 ekz. – ISBN 978-5-9950-0457-8.
• Коллектив авторов: к.и.н. М. Э. Морозов (руководитель), к.и.н. В.Т. Елисеев, к.и.н. К.Л. Кулагин, С.А. Липатов, к.и.н. Б.Н. Петров, к.и.н. А.А. Черняев, к.и.н. А.А. Шабаев. Великая Отечественная война 1941-1945 гг. Кампании и стратегические операции в цифрах. В 2-х томах, 1000 экз, М: Объединенная редакция МВД России, 2010. ISBN 978-5-8129-0099-1. 
• Дударенко М. Л., Перечнев Ю. Г., Елисеев В. Т. и др.. Освобождение городов: Справочник по освобождению городов в период Великой Отечественной войны 1941–1945, 50000 экз, М: Воениздат, 1985.