Islandiya davlat madhiyasi
Islandiya davlat madhiyasi | |
Soʻz muallif(lar)i | Matthías Jochumsson, 1874 |
---|---|
Bastakor | Sveinbjörn Sveinbjörnsson |
Qabul qilindi | 1944-yil 76 yil oldin |
Lofsöngur (islandcha talaffuzi: [ˈlɔvˌsœiŋkʏr̥], lit. „Himn“),[1] shuningdek, „Ó Guð vors lands“ nomi bilan ham tanilgan (talaffuzi [ouː ˈkvʏð ˈvɔr̥] of Our „Land“; English:ˈOlan"), Islandiyaning davlat madhiyasi. Musiqani Sveinbjörn Sveinbjörnsson bastalagan boʻlsa, soʻzlarga Matthías Jochumsson mualliflik qilgan. 1944-yilda mamlakat Daniya bilan shaxsiy ittifoqni tugatish va respublika boʻlish uchun ovoz berganida, davlat madhiyasi sifatida qabul qilingan.
Madhiya qoʻshigʻi aytish juda qiyinligi bilan mashhur va uning kuchli diniy mavzusi zamonaviy Islandiyada tortishuvlarga sabab boʻlgan.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]19-asrning oxirlarida Islandiyada musiqa rivojlanib, gullab-yashnadi. Garchi ularning koʻplab boshlangʻich bastakorlari oʻz hunarlarini chet elda oʻqib chiqishga majbur boʻlgan boʻlsalar ham, ular uyda yetarlicha imkoniyatlar yoʻqligi sababli, ular oʻrganganlarini Islandiyaga qaytarishga muvaffaq boʻlishdi.[2][3] Bu musiqachilardan biri Sveinbjörn Sveinbjörnsson boʻlib, u oʻz vatanidan „bastakor sifatida xalqaro karerani“ davom ettirgan birinchi odam edi. U 1870-yillarning boshlarida Edinburgda muhosaba qilgan[4] va 1874 yilda shaharning Yangi shaharchasida joylashgan uyida Lofsongur uchun musiqa yozgan. 1922-yilga kelib, qoʻshiq butun Islandiyada shu qadar mashhur boʻldi va sevildiki, buni eʼtirof etib, Sveinbjörn Sveinbjörnssonga davlat pensiyasini taqdim etdi. U mamlakatda bunday sharafga sazovor boʻlgan birinchi bastakor edi.
Uning lirik qismini mamlakatdagi „eng yaxshi koʻrgan shoirlardan“ biri Matthías Jochumsson yozgan, u ham ruhoniy edi.[5] Edinburgdagi esdalik lavhasida musiqa ham, soʻz ham shu yerda yozilganligi koʻrsatilgan boʻlsa-da, bugungi kunda Jochumsson uni oʻz vatanida ishlab chiqqan deb ishoniladi. Sveinbjörnsson singari, Jochumsson davlat pensiyasini olgan birinchi island shoiri boʻldi. Unga „Xalq shoiri“ unvonini ham berdi.[6]
U 1874-yilgi tantanalarga Norvegiyaliklar orolga birinchi kelganidan beri bir ming yillik sharafiga yozilgan.[7] Shu sababli madhiya nomining toʻliq tarjimasi „Islandiyaning ming yillik madhiyasi“dir.[7][8] Qoʻshiq birinchi marta oʻsha yilning 2 avgustida Reykyavik soborida muhim voqeani xotirlash uchun oʻtkaziladigan marosimda Daniya qiroli (demak, Islandiya qiroli) — Xristian IX ishtirokida yangradi. Biroq, qoʻshiq 70 yil oʻtgach, 1944 yilda islandiyaliklar oʻz davlatlarining Daniya bilan shaxsiy ittifoqini tugatish va respublika boʻlish uchun referendumda ovoz berishganiga qadar rasman mamlakat milliy madhiyasi sifatida qabul qilingan.[9]
Matn
[tahrir | manbasini tahrirlash]Islandiya milliy madhiyasi uch baytdan iborat boʻlsa-da, faqat birinchisi muntazam kuylanadi.
Island tilida[10] | IPA transkripsiyasi | Ingliz tilidan soʻzma-soʻz tarjima | Ingliz tiliga sheʼriy tarjima[11] |
---|---|---|---|
I |
1 |
I |
I |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Icelandic-English Dictionary, 2007. „lofsöngur = hymn, song of praise“
- ↑ Rule, James Casey (2011). "Writing Lilja: A Glance at Icelandic Music and Spirit". Perspectives on Business and Economics (Lehigh University) 29: 126. http://preserve.lehigh.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1012&context=perspectives-v29.
- ↑ McCall, Chris. „Iceland's national anthem was written in an Edinburgh house“ (2016-yil 27-iyun). 2016-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-aprel.
- ↑ „Composer of the Week – Iceland, A Symphony of Fire and Ice“. BBC Radio 3. BBC (2012-yil dekabr). Qaraldi: 2017-yil 25-aprel.
- ↑ Mather, Victoria (May 27, 2016). „Iceland has a very special kind of beauty and you don't always have to look up to see it“. Iceland Magazine. April 26, 2017da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: April 26, 2017.
- ↑ Scott Fortune, Andrew (November 16, 2014). „Matthías Jochumsson, poet and writer of Iceland's national anthem“. Icelandic Times. April 26, 2017da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: April 27, 2017.
- ↑ 7,0 7,1 A History of Icelandic Literature. University of Nebraska Press, 2006 — 278-bet. ISBN 0803233469.
- ↑ Canada: Images of a Post/National Society. Peter Lang, 2009 — 242-bet. ISBN 9789052014852.
- ↑ "Iceland – History". Worldmark Encyclopedia of Nations (12th nashri). Thomson Gale. 2007. http://www.encyclopedia.com/places/germany-scandinavia-and-central-europe/scandinavian-political-geography/iceland#HISTORY.<!--->
- ↑ Ljóðmæli: úrval. Jochumsson, Matthías (1815). Bókaverzlun Sigf. Eymundssonar.
- ↑ National Anthem. The Complete Guide to National Symbols and Emblems [2 volumes] (2009). Minahan, James B.