Irlandiya — Kolumbiya munosabatlari
Irlandiya — Kolumbiya munosabatlari Irlandiya va Kolumbiya o'rtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar sanaladi
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Irlandiya ko'ngillilari Kolumbiyaning Ispaniya imperiyasidan mustaqil bo'lishida muhim rol o'ynadi[1]. Uilyam Aylmer, Fransisko Burdette O'Konnor va Jeyms Towers English boshchiligidagi bu urushda 1000 dan 2000 gacha irlandiyalik ko'ngillilar qatnashdi. Irlandiya rahbari Jeyms Ruk Britaniya legioniga boshchilik qildi va Simon Bolivar armiyasi bilan Sharqiy Venesueladan tekisliklar bo'ylab And tog'lariga o'tdi, u yerda irland ko'ngillilari Vargas botqog'idagi jangda, so'ngra keyingi hal qiluvchi jangda muhim rol o'ynadi. Saymon Bolivar ispanlar ustidan g'alaba ingliz va irlandiyalik ko'ngillilarning ishtiroki tufayli amalga oshirilganligini aytdi[2]. Irlandiyalik ko'ngillilarning avlodlari bugungi kunda Kolumbiyada yashaydi[3].
1953-yilda Dublinda Frenk Daff tomonidan asos solingan Maryam legioni diniy harakati Kolumbiyadagi missiyasini yoyish uchun Seamus Greys va Alfi Lambni Bogotaga yubordi. Maryam legioni Kolumbiya aholisi, ayniqsa kambag'allar tomonidan yaxshi kutib olindi, ko'p odamlar katolik e'tiqodiga o'tishdi[1][4].
2001-yilda Kolumbiya politsiyasi Britaniya hukumati maslahati bilan harakat qilib, Bogotada uchta irlandlikni hibsga oldi, chunki ular Muvaqqat Irlandiya Respublika armiyasi a'zolari bo'lgan va mamlakatga Inqilobiy Qurolli Kuchlar isyonchilarini tayyorlash uchun kelganlar. 2005-yilda "Kolumbiya Uchligi" Irlandiyada ma'lum bo'lganidek, aybdor deb topilib, qamoqqa hukm qilindi. Kolumbiya hukumati Irlandiya hukumatiga qochqinlarni qaytarish talabi bilan murojaat qildi, biroq mamlakatlar oʻrtasida ekstraditsiya shartnomasi imzolanmagani uchun ularga rad javobi berildi[5][6][7].
Siyosiy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1999-yil 10-noyabrda Irlandiya Kolumbiya bilan diplomatik munosabatlar oʻrnatdi[8]. 2017-yilning fevralida Irlandiya prezidenti Maykl Xiggins Kolumbiyaga rasmiy tashrif bilan kelgan birinchi davlat rahbari bo‘ldi. Demobilizatsiya qilingan hududdagi FARC isyonchilar lageriga tashrif buyurdi va u yerda harbiy yetakchi Pastor Alape bilan muzokaralar o‘tkazdi. Irlandiya prezidenti Maykl Xiggins 3 million dollar va'da qildi yevro keyingi besh yil ichida Kolumbiyadagi fuqarolar urushini tugatish bo'yicha tinchlik tashabbuslarini qo'llab-quvvatlash uchun mablag'lar ajratdi[9].
Diplomatik missiyalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Irlandiyaning Kolumbiyadagi manfaatlari Meksikaning Mexiko shahridagi elchixona va Bogotadagi bosh konsullik orqali ifodalanadi[10].
- Kolumbiya Dublinda elchixonasiga ega[11].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Edmundo Murray. „The Irish in Colombia“. Society for Irish Latin American Studies. 2010-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 10-may.
- ↑ Moises Enrique Rodriguez. Freedom's Mercenaries: British Volunteers in the Wars of Independence of Latin America. Hamilton Books, 2006 — 164ff-bet. ISBN 0-7618-3437-0.
- ↑ Brown, Matthew. „Crusaders for Liberty or Vile Mercenaries?“. Society for Irish Latin American Studies. 2010-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 10-may.
- ↑ „The Historical Significance of the Legion of Mary in South America (1950-1984)“. Transporter Info Services. 2008-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 10-may.
- ↑ „Colombia 3 are back in Ireland“. BBC News (2005-yil 5-avgust). 2011-yil 23-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 10-may.
- ↑ Chrisafis, Angelique. „Ireland in extradition row over return of Colombia Three“. London: The Guardian (UK) (2005-yil 9-avgust). 2013-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 10-may.
- ↑ Bright, Arthur. „'Colombia 3' strain Ireland's international relations“. The Christian Science Monitor (2005-yil 16-avgust). 2006-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-may.
- ↑ „17 April 2008 Written Answers. - Diplomatic Relations“. Office of the Houses of the Oireachtas. 2011-yil 7-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 10-may.
- ↑ „President Michael D. Higgins in Colombia“. 2018-yil 15-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-dekabr.
- ↑ „Irish Department of Foreign Affairs and Trade: Colombia“. 2018-yil 15-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-dekabr.
- ↑ „Embassy of Colombia in Dublin“. 2022-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-iyun.