Kontent qismiga oʻtish

Harvard sanʻat muzeylari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Harvard sanʼat muzeylari Harvard universiteti tarkibiga kiradi va uchta muzeyni oʻz ichiga oladi[1]: Sardis arxeologik tadqiqotlari (1958-yilda tashkil etilgan),[2] Fogg muzeyi (1895-yilda tashkil etilgan[3]), Busch-Reysinger muzeyi (taʼsis etilgan 1903-yilda[3]) va Artur M. Sakler muzeyi (1985-yilda tashkil etilgan[3]) va toʻrtta tadqiqot markazi: Zamonaviy sanʼatni texnik oʻrganish markazi (2002-yilda tashkil etilgan)[4], Harvard sanʼat muzeylari arxivi va Shtraus tabiatni muhofaza qilish va texnik tadqiqotlar markazi (1928-yilda tashkil etilgan)[5]. Harvard sanʼat muzeylarini tashkil etuvchi uchta muzey dastlab 1983-yilda Harvard universiteti sanʼat muzeylari nomi ostida yagona muassasaga birlashtirildi[6]. Keyinchalik „Universitet“ soʻzi 2008- yilda institut nomidan olib tashlangan.

Toʻplamlar hammasi boʻlib 250 000ga yaqin ob’ektni oʻz ichiga oladi. Asosiy bino 204,000 kvadrat fut (19,000 m2) oʻz ichiga oladi. Muzey ommaviy koʻrgazmalar, oʻquv xonalari, tabiatni muhofaza qilish va tadqiqot laboratoriyalari va boshqa tegishli funksiyalar uchun joylarni oʻz ichiga oladi[7]. Taxminan 43,000 kvadrat fut (4,000 m2) maydon koʻrgazmalarga ajratilgan[8].

Yangilash va kengaytirish

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quincy koʻchasi, 32-uydagi Atrium

2008-yilda Harvard sanʼat muzeylarining Kembrijdagi Quincy koʻchasi, 32-uydagi tarixiy binosi katta taʼmirlash va kengaytirish loyihasi uchun yopildi.

Quincy koʻchasidagi 32-uyda taʼmirlangan uchta bino meʼmor Renzo Piano tomonidan ishlab chiqilgan. U galereya maydonini 40 foizga oshirdi va shisha, kesilgan piramidal tom qoʻshdi[9].

Taʼmirlash natijasida olti darajali galereyalar, sinflar, maʼruzalar zallari va 250 000 ta muzey kolleksiyasining bir qismiga kirish imkonini beruvchi yangi oʻquv maydonlari qoʻshildi Yangi bino 2014-yilning noyabr oyida ochilgan[10][11].

  • Charles Herbert Moore: 1896–1909
  • Edward W. Forbes: 1909–1944
  • John Coolidge: 1948–1968
  • Agnes Mongan: 1968–1971
  • Daniel Robbins: 1972–1974
  • Seymour Slive: 1975–1984
  • Edgar Peters Bowron: 1985–1990
  • James Cuno: 1991–2002
  • Thomas W. Lentz: 2003–2015
  • Martha Tedeschi: 2016–present
Fogg sanʼat muzeyining asl kirish pedimenti endi Harvard sanʼat muzeylarining asosiy kirish eshigiga qaraydi.

1896-yilda omma uchun ochilgan Fogg muzeyi Harvard sanʼat muzeylarining eng qadimgi va eng katta qismini tashkil qiladi.

Muzey dastlab Richard Morris Hunt tomonidan ishlab chiqilgan Italiya Uygʻonish davri binosida joylashgan edi. Donald Preziosining soʻzlariga koʻra, muzey dastlab asl sanʼat asarlarini namoyish qilish uchun galereya sifatida tashkil etilgan emas, balki tasviriy sanʼatni oʻqitish va oʻrganish muassasasi sifatida tashkil etilgan va asl binoda sehrli chiroqlar bilan jihozlangan oʻquv xonalari mavjud edi. Muzey kutubxona, badiiy asarlarning slaydlari va fotosuratlari arxivi, sanʼat asarlari reproduktsiyasi uchun koʻrgazma maydonidan iborat boʻlgan.[12] 1925-yilda bino Quincy koʻchasida Coolidge, Shepley, Bulfinch va Abbott tomonidan ishlab chiqilgan Gruziya uygʻonishi uslubidagi inshoot bilan almashtirildi..[13]

Kolleksiyalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muzeyning Maurice Vertheim kollektsiyasi koʻplab mashhur asarlar, jumladan Pol Sezann, Edgar Degas, Eduard Manet, Anri Matiss, Pablo Pikasso va Vinsan Gogning rasmlari va haykallarini oʻz ichiga olgan impressionist va post-impressionistik asarlarning mashhur guruhidir. Fogg fondlarining markazida 4000 dan ortiq sanʼat asarlari mavjud Grenville L. Winthrop kolleksiyasi joylashgan. 1943-yilda Harvardga vasiyat qilingan ushbu toʻplam Harvard sanʼat muzeylari merosini shakllantirishda muhim rol oʻynashda davom etmoqda va oʻqitish, tadqiqot va kasbiy taʼlim dasturlari uchun asos boʻlib xizmat qilmoqda. U 19-asrning muhim rasmlari, haykaltaroshlik va Uilyam Bleyk, Edvard Byorn-Jons, Jak-Lui Devid, Onore Daumier, Uinslou Gomer, Jan Ogyuste Dominik Ingres, Alfred Barye, Per- Ogyust Reyn, Per-Avgust Reynuerning rasmlarini oʻz ichiga oladi.


Italiya Uygʻonish davri rasmlari — Fra Anjeliko, Sandro Botticelli, Domeniko Ghirlandaio, Gerardo Starnina, Kosme Tura, Jovanni di Paolo va Lorenzo Lotto.

Fransuz barokko davri rasmlari — Nikolas Pussen, Jak Stella, Nikola Regnier va Filipp de Shampan.


Amerika rasmlari — Gilbert Styuart, Charlz Uilson Peale, Robert Feke, Sanford Gifford, Jeyms MakNil Uistler, Jon Singer Sargent, Tomas Ekins, Man Rey, Ben Shahn, Jeykob Lourens, Lyuis Rubenshteyn, Robert Sloan, Jekson Pollok, Jekson Gyuston Marshall va Clyfford Still.

  1. „Harvard Art Museums, Cambridge / 2014“. Art & Architecture Quarterly. AAQ East End (22-noyabr 2014-yil). Qaraldi: 2021-yil 18-sentyabr.
  2. „Archaeological Exploration of Sardis“. Harvard Art Museums. 2013-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-iyul.
  3. 3,0 3,1 3,2 „History“. Harvard Art Museums. 2013-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-iyul.
  4. „Center for the Technical Study of Modern Art“. Harvard Art Museums. 2013-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-iyul.
  5. „Straus Center for Conservation and Technical Studies“. Harvard Art Museums (2008-yil 18-fevral). 2014-yil 10-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-iyul.
  6. Wolf. „Sackler Museum at Harvard University by Stirling and Wilford“ (en). Architectural Review (9-aprel 1984-yil). Qaraldi: 2021-yil 17-sentyabr.
  7. „Harvard’s new home for art“. Harvard Gazette (31-oktabr 2014-yil). Qaraldi: 2021-yil 17-sentyabr.
  8. „Harvard Art Museums, Cambridge / 2014“. Art & Architecture Quarterly. AAQ East End (22-noyabr 2014-yil). Qaraldi: 2021-yil 18-sentyabr.
  9. „After 6 years, Harvard Art Museums reemerging“. Boston Globe (12-aprel 2014-yil). 2018-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-oktabr 2016-yil.
  10. „Renzo Piano reconfigures Harvard Art Museums around a grand courtyard atrium“. Dezeen magazine. Qaraldi: 19-noyabr 2014-yil.
  11. Farago, Jason. „Renzo Piano reboot of Harvard art museums largely triumphs“. The Guardian (15-noyabr 2014-yil).
  12. Preziosi, Donald (Winter 1992). „The Question of Art History“. Critical Inquiry. 18-jild, № 2. 363–386-bet. doi:10.1086/448636. JSTOR 1343788.
  13. Harvard News Office. „Harvard Gazette: Color, form, action and teaching“. News.harvard.edu (2002-yil 4-aprel). — „The first Fogg Museum, known as Hunt Hall, was built in 1893 and demolished in 1974 to make way for Canaday. The "new" Fogg was built in 1925 where the home of Harvard naturalist Louis Agassiz once stood — the original Agassiz neighborhood. The building is named for William Hayes Fogg, a Maine merchant who was born in 1817, left school at 14, and grew rich in the China trade. After he died in 1884, his widow, Elizabeth, left $200,000 and the couple's Asian art collection to Harvard.“. 2002-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 18-iyul.