Grafit

Grafit

Grafit
Temir-uglerod qotishma fazalari
Ferrit Austenit Sementit Grafit
Temir-uglerod qotishma strukturalari
Ledeburit Martensit Perlit Sorbit Troostit Beynit
Po`latlar
Konstruktsiyaviy po`lat (0,8 % gacha C) Asbobsozlik po`lati (~2 % gacha C) Zanglamaydigan po`lat (xrom bilan ligerlangan) Issiqqa chidamli po`lat Mustahkamligi yuqori po`lat
Cho`yanlar
Oq cho`yan (mo`rt, tarkibida ledeburit bor va grafit mavjud emas) Kulrang cho`yan (grafit plastina shaklida) Bolg`alanuvchan cho`yan (grafit parchalari) Mustahkamligi yuqori cho`yan Yarim cho`yan (grafit va ledeburitdan iborat)

Grafit (yunoncha grapho — yozaman) — mineral, yer poʻstlog'ida uchraydigan sof uglerodning bir koʻrinishi. Kimyoviy formulasi — C. Geksagonal singoniyali. Kristallari 6 burchakli plastinka, taxtacha va tangacha shaklida. Rangi qora va toʻq kulrang , metallsimon yaltiroq, qattiqligi 1, qatlamning oʻzida esa yuqori — 5,5 va undan koʻp. Zichligi 2,2 g/sm³. Keng tarqalgan. Oʻtga chidamli, elektr tokini yaxshi oʻtkazadi, kimyoviy barqaror. Sunʼiy ravishda ham olinadi. Asosan metamorfik jinslarda, deyarli magmatik jinslarda uchramaydi. Oʻzbekistonda (Qoratepa, Zirabuloq, Quljuqtov, Markaziy Qizilqum) mayda va yirik konlar hosil qilgan. RFda (Ilmen togʻi), Ukraina (Krivoy Rog), Kanada, Avstraliya, AQShda konlari bor. Eng katta koni Toshqazgʻanda (Quljuqtov). Grafitdan tigel, qalam, elektrod, boʻyoqlar tayyorlanadi. Yadro texnikasida - raketa dvigatellari soplosi (ogʻzi)ni qoplashda, yuqori haroratga chidamli boʻyoqlar, elektrodlar tayyorlashda ishlatiladi. Radiatsiyani tezlashtirishi yoki susaytirishi ham mumkin chunki o‘tkazuvchanlik koyeffitsiеnti juda yuqori.

Yana qarang

• Olmos
• Uglerod