Kontent qismiga oʻtish

Gitalele

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Gitalele, gitarlele, gilele, kīkū[1][2] — klassik gitara va ukulele gibridi.

Asbob oʻzida ukulelening ixchamligini birlashtirib, uning tenor yoki bariton[3] oʻlchamlarini takrorlaydi, shu bilan birga olti torli konfiguratsiyaga ega boʻlib, bu asbobni gitara kabi sozlash va akkordlarni oʻrnatishning gitara texnikasidan foydalanish imkonini beradi.

Asbob oʻrnatilgan mikrofonga ega boʻlishi mumkin, bu gitaleleni kuchaytirgichga ulash imkonini beradi. Gitalele baʼzan sayohatchilar asbobi va yosh bolalar uchun gitara sifatida taqdim etiladi. Umuman olganda, gitalele kichik akustik kvint gitaraning zamonaviy versiyasi deb aytishimiz mumkin[4].

Koʻpincha gitalele „ADGCEA“[5][6][7] yuqori gitara tuningda sozlanadi, goʻyo siz beshinchi tovush sirasida kapodastr bilan oddiy gitara chalayotgandeksiz. Rekvinto gitaralari xuddi shu tarzda sozlangan, ammo ular kattaroq. Bundan tashqari, Gitarron gitaralari ham xuddi shu sozlashda sozlangan, faqat bir oktava pastroq.

Ikki simli ukulele akkord applikaturasi klassik ukulele applikaturasiga oʻxshaydi.

Gitalele akkordlarining applikaturasi odatda gitaranikiga juda oʻxshash[8].

Ishlab chiqaruvchilar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bir nechta gitalele ishlab chiqaruvchi-zavodlar mavjud. Ular orasida Yamaha[9][10] modeli bilan GL-1, Cordoba Guilele[11], Cordoba Mini, Koalohaʼs D-VI olti simli ukulele tenor, Meleʼs gitalele, Kanilea GL6 gitarale, Luna kompaniyasining olti simli ukulele bariton[12], Kinnard Kīkū[1], shuningdek, Gretchdan gitara-ukulele[2][13].

Baʼzi ishlab chiqaruvchilar (shu jumladan Luna) gitalele oʻrniga „6 simli ukulele“ atamasini qoʻllashadi, bu 6 simli ukulele va ikki simli ukulele oʻrtasida chalkashlikka olib kelishi mumkin[14]. Ikki torli ukulelelar standart ukulele sozlashida toʻrt torga ega, ammo ikkinchi va toʻrtinchi torlar oʻn ikki torli gitara torlariga oʻxshash ikki torli.

Terminologiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gitalele atamasi kichik gitara haqidagi eski gʻoyaning yangi nomi boʻlib, ehtimol anʼanaviy anglo-sakson musiqasini oʻrganishda topilgan torli cholgʻu asboblarining bir turi bilan bogʻliq yoki ehtimol, shunchaki tijorat harakati. Biroq, Ispaniya, Portugaliya va Lotin Amerikasida bir xil stroy, shakl va oʻlchamlarga ega boʻlgan gitalelega oʻxshash asboblar maʼlum. Masalan, ispaniyalik „Guitarrico Aragonés“ yoki Kolumbiyadan „Requinto Carranguero“ asbobi.

Ushbu topilmalarga asoslanib, baʼzi odamlar gitaleleni Requinto gitaralari sifatida tasniflash toʻgʻriroq boʻladi, deb hisoblashadi.

  1. 1,0 1,1 „Kiki, Latest Offspring in Ukulele Family | Lichty Guitars“ (en). lichtyguitars.com. Qaraldi: 2018-yil 10-iyul.
  2. 2,0 2,1 „Birth of the Kīkū“ (en). KinnardUkes. Qaraldi: 2018-yil 10-iyul.
  3. George Rajna. „What in the World Is a Guitalele?“ (en). Huffington Post (2013-yil 9-yanvar). Qaraldi: 2018-yil 10-iyul.
  4. Anderton, Craig.. „Freaks of Frankfurt“. "Guitar Player", (2002-yil 1-iyul), s. 21.
  5. „Guitarlele | Ukulele Review“ (en). ukulelehunt.com. Qaraldi: 2018-yil 10-iyul.
  6. „Guitalele - Overview - Classical & Nylon - Guitars & Basses - Musical Instruments - Products - Yamaha - Canada - English“ (en). ca.yamaha.com. Qaraldi: 2018-yil 10-iyul.
  7. „Гиталеле Yamaha GL-1“ (deadlink). dominantamusic. 2018-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 11-iyul. (Wayback Machine saytida 2018-07-11 sanasida arxivlangan)
  8. „Гитара гиталеле – что это такое“ (ru). Музыкальный магазин DominantaMusic. Qaraldi: 2021-yil 12-aprel.
  9. Small guitar can be amplified (En) // Nikkei Weekly : Журнал. — 1997. — 22 Декабрь. — С. 10.
  10. „Гиталеле Yamaha“. dominantamusic. 2018-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-may.
  11. Cordoba Guitars. „Guitars Archive - Cordoba Guitars“ (en). Cordoba Guitars. Qaraldi: 2018-yil 10-iyul.
  12. „Uke Tattoo Spruce 6 String Baritone | Luna Guitars“. www.lunaguitars.com. 2018-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 10-iyul.
  13. „Gretsch G9126 Guitar-Ukulele“ (deadlink). 2015-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 15-may. (Wayback Machine saytida 2015-05-09 sanasida arxivlangan)
  14. „Ask Ukulele Underground: 6-String Ukulele vs. Guitalele - Ukulele Underground“ (en). Ukulele Underground (2016-yil 20-mart). Qaraldi: 2018-yil 10-iyul.