Kontent qismiga oʻtish

Geydelberg Fanlar akademiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Geydelberg Fanlar akademiyasi.

Geydelberg Fanlar akademiyasi (shuningdek, Baden-Vyurtemberg Fanlar akademiyasi, nemischa: Heidelberger Akademie der Wissenschaften , qisqartmasi: HAW)[1] — jamoat notijorat tashkiloti, Geydelberg universiteti qoshidagi tadqiqot markazi, Germaniya Fanlar akademiyalari ittifoqi aʼzosi.

Geydelbergdagi Fanlar akademiyasi buyuk nemis sanoatchisi Genrix Lans (1838-1905) mablagʻlari va tashabbusi bilan tashkil etilgan. Ammo uning tantanali ochilishi 1909-yilda, yaʼni vafotidan keyin boʻlib oʻtdi[2]. G.Lansning gʻoyasi uzilib qolgan anʼanani qayta tiklash edi: 1763-yilda oʻzining tugʻilgan Mannheim shahrida hokim Karl Teodor Pfals Fanlar akademiyasini tuzdi. 1803-yilda akademiya bosib olingan qoʻshinlarning buyrugʻi bilan yopildi. Shunday qilib, Heidelberg akademiyasi Pfalz Fanlar Akademiyasining vorisi boʻlishi kerak edi. 1920-yildan beri akademiya Geydelberg qal’asi yaqinidagi Buyuk Gersog saroyida joylashgan. 1958-yilda Baden-Vyurtemberg Fanlar akademiyasi nomini oldi.

Tashkiliy jihatdan Geydelberg Fanlar akademiyasi nemis akademik yigʻilishlari uchun anʼanaviy tuzilmaga ega boʻlib, sinflarga boʻlinishga asoslangan. Sinfga akademik-kotib rahbarlik qiladi, kotibning alohida tadqiqot yo‘nalishlari bo‘yicha bir o‘rinbosari va bir nechta yordamchilari ishlaydi. Tashkil etilgan kundan hozirgi kungacha ikkita sinf mavjud:

Falsafiy va tarixiy sinf — professor Bernd Shnaydmyuller rahbarlik qiladi.

Matematika va tabiiy fanlar — professor Tomas V. Golshteyn rahbarlik qiladi.

Akademiyaga prezident rahbarlik qiladi. Hozirda 2015-yil 1-apreldan bu lavozimni Tomas Xolshteyn egallab kelmoqda. Ilgari, bu lavozim, 2013-yildan 2015-yil 31-martgacha, muhandislik mutaxassisi, professor Paul Kirhgrof tomonidan egallangan[3]

  1. „Heidelberg Academy of Sciences and Humanities“. Germany: Union of German Academies of Sciences and Humanities. Qaraldi: 2017-yil 5-iyul.
  2. „Die Kurpfälzische Akademie der Wissenschaften in Mannheim (1763-1802)“. Geschichte der Akademie. Qaraldi: 7-dekabr 2022-yil.
  3. Uta Hüttig: Heidelberger Akademie der Wissenschaften wählt Bernd Schneidmüller zum neuen Präsidenten. Heidelberger Akademie der Wissenschaften, Pressemitteilung vom 3. August 2020 beim Informationsdienst Wissenschaft (idw-online.de), abgerufen am 3. August 2020.