Kontent qismiga oʻtish

Gematoksilin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mikrofotografiya. Gematoksilin

Gematoksilin – organik birikma, Haematoxylon campechianum asosiy ekstraktidan olingan tabiiy boʻyoq. Gematoksilin bilan boʻyalganida , hujayra yadrolari quyuq koʻk rangga ega boʻladi.

1865-yildan mikroskopiyada foydalaniladi [1].

Xususiyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yorugʻlik va havo taʼsirida sargʻayib ketadigan rangsiz kristallar. Shirin taʼmi bor. Odatda trigidrat shaklida boʻladi va 120 ° S da suvsizlanadi. Erish nuqtasi 140 ° C. Issiq suvda eriydi, natriy tetraborat mavjudligi suvli eritmalarda eruvchanlikni yaxshilaydi. Shuningdek, spirt, glitserinda eriydi, sovuq suvda va efirda yomon eriydi [1].

Ishqoriy eritmalarda u binafsha rangga aylanadi, u qisqa vaqtdan keyin koʻk rangga aylanadi, keyin jigarrang boʻladi. Suyultirilgan kislotalar bilan oʻzaro taʼsir qilmaydi, lekin kislota-ishqor indikatori [1] xususiyatlariga ega.

Gematoksilinning oʻzi biologik preparatlarni boʻyashga qodir emas. Oksidlanish jarayoni ikki vodorod atomining yoʻqolishidan iborat boʻlib, bir necha hafta davom etadi va „pishish“ deb ataladi. Oksidlanish jarayonini tezlashtirish uchun rang berish eritmalariga kuchli oksidlovchi moddalar kiritiladi, ular vodorod peroksid, kaliy permanganat va boshqa birikmalar boʻlishi mumkin [1].

Mikroskopda turli boʻyash eritmalarida qoʻllanadi. Eritmalarning tarkibi xilma-xil boʻlib, quyidagi guruhlar eng koʻp qoʻllanadi [1] :

  • volfram gematoksilinlari;
  • Temir gematoksilinlari;
  • alum gematoksilinlar;
  • litiyli gematoksilin;
  • molibden gematoksilinlari;
  • xrom gematoksilin.

Kimyoda alyuminiy va boshqa ionlarni fotometrik aniqlashda analitik reagent sifatida ham qoʻllanadi [1].

  • Gematoksilin va eozin bilan boʻyalgan
  • Eozin
  • Фрайштат Д. М.. Реактивы и препараты для микроскопии. М.: Химия, 1980. 
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Фрайштат 1980.