Foydalanuvchi:Shakirov Ramil O`zMU Fizika/Lazer materiallari
Lazer materiallari - lazerlarda faol muhit sifatida ishlatiladigan moddalardir . Lazer materiallari asosan lazerning xususiyatlarini aniqlaydi: birinchi navbatda, uning nurlanishining to'lqin uzunligini va quvvatini, shuningdek impulsning davomiyligi (impulsli lazerlar uchun).
Lazerli materiallarning turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lazer materiallari juda xilma-xildir:
- qattiq : kristallar, shishalar (amorf), yarim o'tkazgichlar materiallar ;
- suyuq : organik bo'yoqlarning eritmalari;
- gazsimon : gazlar va ularning aralashmalari, metall bug'lari;
- plazmali - metall bug'laridagi qo'zg'atilgan plazma, masalan, seziyda.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1960 yilda yaratilgan birinchi lazerda faol muhit yoqut kristalli edi - Al 2 O 3 dagi Cr 2 O 3 ning qattiq eritmasi.
Birinchi lazerlarda neon va geliy aralashmasi (1960), neodim ionlari ( 1961 ) va galliy arsenid ( 1962 ) bilan qo'shilgan silikat shishasi ham ishlatilgan. 1973 yilga kelib 200 ga yaqin turli xil lazer materiallari ma'lum edi.
Mezonlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lazer nurlanishini yaratish va boshqarish uchun , foydalaniladigan material quyidagi xususiyatlarga ega bo'lishi kerak:
- elektronlarni uzatish uchun tashqaridan ta'minlangan energiyani idrok etish va maksimal chiqish bilan uni elektromagnit nurlanishga aylantirish imkonini beradigan energiya darajalari (yoki zonalari) to'plami;
- yuqori optik bir xillik;
- yuqori issiqlik o'tkazuvchanligi;
- issiqlik kengayishining past koeffitsienti;
- ish sharoitida tarkibi va xususiyatlarining doimiyligi;
- qattiq materiallar uchun - yuqori sifat, mexanik ishlov berish uchun yaroqlilik.
Shuningdek
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Lazer
- Lazer turlari
- Lazer qurilmasi
Adabiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Katta Sovet Entsiklopediyasi. "Lazer materiallari" maqolasi.
- Справочник по лазерам. М.: Советское радио, 1978.