Foydalanuvchi:Asadbek Bekmirzayev1/Albert (Katerina)

Katerina Albert Paradis
Tavalludi	11-sentyabr 1869-yil; la escala Ispaniya
Vafoti	27-yanvar 1966-yil; la escala Ispaniya
Mashhur ishlari	Yol'izlik (1905)

Katerina Albert Paradis - ( Viktor Katala taxallusi bilan mashhur; 1869-yil 11-sentabr, La Eskala, Ispaniya - 1966-yil 27-yanvar) kataloniyalik modernist yozuvchi va “Yolgʻizlik” asrining muallifi. Uning adabiy iste'dodi birinchi martta 1898-yilda, Jocs Florals adabiy mukofotini olganida ochilgan. Ko'p o'tmay, Katerina ushbu romandagi bosh qahramonning ismi Viktor Katala taxallusidan foydalana boshladi. Dramaturg sifatidagi muvaffaqiyati va she'riyatga kirib borishiga qaramay, u hikoya adabiyotidagi faoliyati bilan mashhur mashxur bo'lgan^[1].

Hayoti

Katerina o'zining adabiy faoliyatini yoshligidayoq "L'Esquella de la Torratxa" gazetasi bilan hamkorlikda boshlagan. Birinchi asar Virigili d'Alakseal taxallusi ostida ishqiy she'rlar (1897-1900) yaratgan.

Katerina "Lo Llibre Nou" she'riy kitobi va "La infanticida" monologi uchun Jocs Florals d'Olot mukofotiga sazovor bo'lgan. Hakamlar hay'ati teatrning so'nggi asari muallifi yosh qiz ekanligini bilgach, kichik janjal kelib chiqdi va o'sha paytdan boshlab Katerina keyingi barcha asarlari uchun Viktor Katala taxallusida faoliyat olib borgan.

Nashr etilgan birinchi kitob “Lo Cant dēls Mesos” (“Oylar qo‘shig‘i”) she’rlar to‘plamini yaratgan. 1901- yili 4 ta monologdan iborat to'plamni nashr etdi va modernistik Joventut jurnali bilan hamkorlik qila boshlagan. Ushbu nashr shon-shuhrat va uning adabiy ambitsiyalarini targ'ib qilish yo'lidagi birinchi qadam bo'lgan, Joventut jurnalida u o'zining birinchi "qishloq dramalari" va eng ta'sirli qisqa hikoyalarini nashr etgan. 1902-yilda uning "Drames qishloqlari" nomli kitobini nashr etgan. Oʻzining taxallusini “qalqon” sifatida ishlatib, u oʻziga yoqqan narsani hech qanday axloqiy cheklovlarsiz yozishi mumkin edi, chunki jamiyat haligacha ayol mualliflarga nisbatan yaxshi etibor qaratmagan. Ko'p o'tmay, u "Ombrívoles" ertaklar to'plamini va "Llibre Blanc" (Oq kitob) ikkinchi she'rlar to'plamini nashr etgan. U shuningdek, La Ilustració Catalana jurnalida hikoyalar va ba'zi she'rlarini nashr etgan.

Uning eng mashhur asaridan biri "Solitud" romani bo'lib, 1904-1905-yillarda "Joventut" jurnali sahifalarida nashr etgan va 1905-yilda kitob holida qayta nashr etilgan, natijada ko'pchilik e'tirof etgan. Shu bilan birga, yozuvchi noventizmga moyil bo'la boshlagan.

Ikkinchi davr (1907 - Ispaniya fuqarolar urushi)

1920-yilda Ketrin Albert "La Mare Balena" nomli hikoyalar to'plamini nashr etgan.1926-yilda u o'zining oxirgi "Un film 3000 metr" romanini nashr etgan.

Katerina 1915-yildan 1923-yilgacha Katalan tili akademiyasining va Barselona Buyuk Yozuvchilar akademiyasining a'zosi bo'lgan. U faol folklorshunos va hatto arxeolog bo'lib, yunon va rim arxeologik topilmalarini to'plash va tasniflash bilan shug'ullangan. Uning adabiy sukunatining davri Ispaniya fuqarolar urushidagi jangovar harakatlar boshlanishi bilan boshlangan.

Urushdan keyingi davr

1944-yilda Katerina yana bir asarini nashr etdi. Uning ispan tilidagi birinchi hikoyalar to'plami Retablo, Ikki yil o'tgach esa "Mozaika" mahalliy fantastika to'plamini taqdim etgan. Ushbu asar Dalmauning kataloniyalik nashrida qayta nashr etilgan birinchi asar bo'lgan. 1951-yilda "Obres tugallaydi" asari (to'liq asarlar) yaratilgan, muallifning vafotidan so'ng 1972-yilda qayta nashrdan chiqqan

Adabiy asarlar

Yozuvchining adabiy faoliyatini uch davrga bo‘lish mumkin:

Modernizm

"El Cant Dels Mesos" (1901), she'rlar to'plami.
"Llibre Blanc - Policromi - Triptic" (1905), she'rlar to'plami.
"Quatre monòlegs" (1901), monologlar to'plami.
"Qishloq dramalari" (1902), hikoyalar to'plami.
"Ombrívoles" (1904), hikoyalar to'plami.
"Caires Vius" (1907), hikoyalar to'plami.
"Yolg'izlik" (1905), roman.

1907-yildan Ispaniya fuqarolar urushigacha bo'lgan faoliyati

"La Mare-Balena" (1920), hikoyalar to'plami.
"Un film 3000 metr" (1926), roman.
"Dengiz piyodalari" (1928), antologiya.
"Contrallums" (1930), hikoyalar to'plami.

Urushdan keyingi davr

"Retablo" (1944), ispan tilidagi hikoyalar to'plami.
«Mozaika» (1946), badiiy adabiyotlar to‘plami.
"Vida mòlta" (1950), hikoyalar to'plami.
«Yubiley» (1951), hikoyalar to‘plami.
"Obres tugadi" (1951).

Manbalar

↑ Pinyol, Ramon „La primera acadèmica catalana: Caterina Albert (1869–1966) / The first female academy fellow in Catalonia: Caterina Albert (1869– 1966)“, . Women in European Academies (en). De Gruyter Akademie Forschung, 2020-12-07 — 205–224-bet. DOI:10.1515/9783110634259-011. ISBN 978-3-11-063425-9.

Adabiyotlar

Francesca Bartrina: Caterina Albert/Víctor Català. La voluptuositat de l’escriptura (= Capsa de Pandora. Sèrie assaig ; 2). Eumo, Vic 2005, ISBN 84-7602-727-3.
Jordi Boix, Lurdes Boix i Llonch: Els Paisatges de Caterina Albert i Paradís, Víctor Català. Un itinerari històric i literari a través dels indrets vinculats a l’escriptora de l’Escala. Ajuntament de l’Escala, L’Escala 2005, ISBN 84-606-3811-1.
Víctor Català, Joan Oller i Rabassa: Quincalla. Mil adagis per aprendre vocabulari. Edicions 62, Barcelona 2005, ISBN 84-297-5605-1 (Vorschau in der Google-Buchsuche).
Jordi Castellanos: Victor Català. In: Riquer/Comas/Molas: Història de la literatura catalana. Band 8. Ed. Ariel, Barcelona 1985, S. 579—623.
Jordi Castellanos: Victor Català, escriptora. In: Literatura, vides, ciutats. (= Universitària. 6). Edicions 62, Barcelona 1997, S. 51-110.
Jordi Castellanos: «Solitud», novel·la modernista. In: Els Marges. Barcelona, Nr. 25, 1982, S. 45-70.
Ricard Guanter i Flaqué: Caterina Albert i Paradís, Víctor Català, vista per un escalenc. Allò que les biografies no diuen. CCG Edicions, CCG Edicions 2006, ISBN 84-96444-57-0.
Josep Miracle: Caterina Albert i Paradís (Víctor Català). (= Pinya de rosa. 30). Dopesa, Barcelona 1978, ISBN 84-7235-373-7.
Irene Muñoz i Pairet (Hrsg.): Epistolari de Víctor Català. Vol. 1, CCG Edicions, Girona 2005, ISBN 84-95483-99-8.
Núria Nardi: Víctor Català. In: Joaquim Amat-Piniella: K. L. Reich. (= Història de la Literatura Catalana. 2). Edicions 62, Barcelona 1984, ISBN 84-7530-577-6, S. 93-104.
Joan Oller i Rabassa: Biografia de Víctor Català. Rafael Dalmau, Barcelona 1967.
Lluís Albert i Rivas: Víctor Català, una biografia insòlita. Recull de proses i poesies inèdites. Brau, Figueres 2012, ISBN 978-84-96905-82-5.
Actes de les primeres Jornades d’estudi sobre la vida i obra de Caterina Albert Paradís «Víctor Català». L’Escala, 9-11 d’abril de 1992, a cura d’Enric Prat i Pep Vila. Ajuntament de l’Escala, PAM, Barcelona 1993.
II Jornades d’estudi Vida i obra de Caterina Albert (Víctor Català), 1869—1966. L’Escala, 20, 21 i 22 de setembre 2001. Ajuntament de l’Escala, PAM, Barcelona 2002.
Actes de les terceres jornades d’estudi sobre la vida i l’obra de Caterina Albert Paradís «Víctor Català». en ocasió del centenari de «Solitud» 1905—2005. Edició a cura d’Enric Prat i Pep Vila. Curbet, Girona 2006.
Marta Pessarrodona (Hrsg.): Caterina Albert, cent anys de la publicació de Solitud. Simposi celebrat a la Residència d’Investigadors CSIC-Generalitat de Catalunya els dies 18 i 19 de novembre de 2005. Generalitat de Barcelona, Barcelona 2007.

Havolalar

[1] Pinyol, Ramon „La primera acadèmica catalana: Caterina Albert (1869–1966) / The first female academy fellow in Catalonia: Caterina Albert (1869– 1966)“, . Women in European Academies (en). De Gruyter Akademie Forschung, 2020-12-07 — 205–224-bet. DOI:10.1515/9783110634259-011. ISBN 978-3-11-063425-9.

[1]