Fales Miletlik
Fales Miletlik | |
---|---|
Tavalludi | mil. avv. 625 |
Vafoti | 540 до н. э. |
Otasi | Examyas |
Onasi | Сleobulina |
Fales Miletlik (qadimgi yunoncha: Θαλῆς ὁ Μιλήσιος; miloddan avvalgi taxminan 625 — taxminan 547) — yunon faylasufi, antik falsafa va fanning ilk namoyandasi. Milet maktabiga asos solgan. Fales savdogar, siyosiy arbob, munajjim, fiziolog, suv muhandisi sifatida ham taniqli edi. U ko‘pgina mamlakatlar (jumladan, Misr va Bobil)da bo‘lib, ularning madaniyati, fani, falsafiy merosi bilan yaqindan tanishgan. Turli sohalarda, xususan, astronomiyada kashfiyotlar qildi (mas, Yunonistonda birinchi bo‘lib, miloddan avvalgi 585-yil 28-mayda quyoshning tutilishini oldindan aytib bergan). Falesning fikricha, oyning yorug‘i quyosh nurining undagi inʼikosidir. U, shuningdek, quyoshning bir yil davomida harakati 365 kunga teng ekanligini isbotlagan. Fales taʼlimotiga ko‘ra, tabiatdagi turli-tuman narsa va hodisalar dastlabki ibtido — suvdan paydo bo‘lgan va pirovardida suvga aylanadi. U birinchi bo‘lib, olamning moddiy birligi haqida, bu moddiy birlikning doimiy harakatda va o‘zgarishda ekanligini aytgan.
Fales asarlari saqlanmagan. U haqidagi maʼlumotni Aristotel asarlaridan topish mumkin. Jumladan, Fales „Quyoshning harakati haqida“ „Teng kunlik haqida“ kitoblarini yozganligi maʼlum.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
- Qadimgi Yunoniston asronomiklari
- Qadimgi Yunoniston matematiklari
- Qadimgi Yunoniston metafiziklari
- Qadimgi Yunoniston fiziklari
- Qadimgi Miletliklar
- Epistemologlar
- Falsafiy anʼanalarning asoschilari
- Fikrlar tarixi
- Falsafa tarixi
- Fan tarixi
- Metafaylasuflar
- Metafiziklar
- Metafizika yozuvchilari
- Ontologlar
- Qadimgi Ioniya faylasuflari
- Taʼlim faylasuflari
- Matematika faylasuflari
- Fan faylasuflari
- Suqrotgacha boʻlgan faylasuflar
- Yunonistonning yetti donosi