Eron elchixonasini qamal qilish
Eron elchixonasini qamal qilish 1980-yilning 30-aprelidan 5-mayigacha davom etgan, olti kishidan iborat qurolli kishi Londonning Janubiy Kensington shahridagi Shahzoda darvozasidagi Eron elchixonasiga bostirib kirganidan keyin sodir boʻgan. Xuziston viloyatining suvereniteti uchun kampaniya olib borayotgan eron arablari qurollangan shaxslar 26 kishini, xususan elchixona xodimlari, bir necha tashrif buyuruvchilar va elchixonani qo‘riqlab turgan politsiyachini garovga olgan. Ular Xuzistondagi garovdagilarni ozod qilishni va Buyuk Britaniyadan xavfsiz chiqib ketishlarini buyirishdi. Britaniya hukumati tezda bu talabni bajarishga ruxsat berilmasligiga qaror qildi va qamalni boshladi.. Keyinchalik, politsiya muzokarachilari Britaniya televideniyesida garovga olinganlarning talablarini qisman bajarish hisobiga besh nafar garovga olinganlarni ozod qilishga muafaq bo'ldilar.
Qamalning oltinchi kunida qurollanganlar o'z talablarini qondirishda muvaffaqiyatga erisha olmaganidan so'ng norozi bo'lishdi. Talab bajarilmagandan so'ng o'sha kuni kechqurun ular garovga olingan odamni o'ldirishdi va uning jasadini elchixona derazasidan uloqtirishdi. Britaniya armiyasining maxsus kuchlar polki bo'lgan Maxsus havo xizmati (SAS) garovga olingan qolganlarni qutqarish uchun "Nimrod" deb nomlamgan operatsiyasini boshladi, tomdan tushib, derazadan bostirib kirishdi. 17 daqiqa davom etgan reyd davomida ular qolgan garovga olinganlarning bittasidan tashqari hammasini qutqarib, olti nafar garovga olganlardan beshtasini o'ldirishdi. Tekshiruv SASni har qanday qonunbuzarlikdan tozaladi. Qolgan yagona qurolli shaxs Britaniya qamoqxonasida 27 yil xizmat qilgan.
O'sha yilning oxiridayoq Eron-Iroq urushi boshlandi va Tehrondagi garov inqirozi 1981 yil yanvarigacha davom etdi. Shunga qaramay, operatsiya SASni birinchi marta omma e'tiboriga havola etdi va Tetcher hukumati o'z obro'sini oshirib oldi. SAS operatsiyadan ruhlangan odamlardan kelgan arizalar bilan tezda to'lib ketdi va xorijiy hukumatlar tomonidan uning tajribasiga talab ortib bordi. Hujum paytida yong'indan talofat ko'rgan bino 1993 yilgacha qayta ochilmadi. Bank bayrami oqshomida jonli efirda ko'rsatilgan SAS reydi Britaniya davlati tarixida hal qiluvchi lahzaga aylandi va bir qancha jurnalistlar martabasi oshishini isbotladi; u ko'plab hujjatli filmlar va badiiy asarlar, jumladan, bir nechta filmlar va teleseriallar mavzusiga aylandi.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- SAS elchixonaga hujum : BBC News reydning interaktiv ma'lumoti.
Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |