Eoraptor

Eoraptor PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
	Saurischian dinozavrlarning olti xil vakilli. 1-qator (erta saurischianlar):Herrerasaurus ischigualastensis (herrerasaur), Eodromaeus murphi (bazal theropod); 2-qator (teropodlar): Pelecanus occidentalis, Tyrannosaurus rex; 3-qator (sauropodomorflar): Apatosaurus louisae, Plateosaurus engelhardti.
Ilmiy tasnifi
Qirollik:	Hayvonot
Tip:	Xordalilar
Oila	Dinozavrlar
Urugʻ	Saurischia; Seeley, 1888
Kichik guruhlar
Saurischia
	†Alwalkeria; †Chindesaurus; †Daemonosaurus; †Eodromaeus; †Saltopus?; †Tawa;

Bu maqola Eoraptor haqidadir. Sauropoda bilan adashtirmang.

Eoraptor^[1] (lotincha Eoraptor) — hozirgi Argentinaning shimoli-gʻarbiy qismida yuqori triasda (karn davri) yashagan dinozavrlar oliy turkumining ilk vakillaridan biri. Tipli va yagona turi — Eoraptor lunensis; 2020-yil mart holatiga koʻra, u zavropodomorf^[2] osti gruppasiga kiritilgan.

Dinozavrning qoldiqlari, birinchi marta 1991-yilda Chikago universiteti paleontologi Pol Sereno tomonidan San-Xuan provinsiyasida joylashgan Valye-de-La-Luna (ispancha Valle de La Luna) tabiatni muhofaza qilish parkida topgan. Keyinchalik yana bir qancha yaxshi saqlangan skeletlari topilgan.

Binomenning nomi „oy tongi yirtqichi“ degan maʼnoni anglatadi (qadimgi yunoncha eos/εως „ertalab“ yoki „tong“ degan maʼnoni anglatadi, lotincha raptor — „yirtqich“, lunensis — „oy“, „oydan“). Nomlanishning oxirgi qismida dinozavr qoldiqlarining joylashuvi geografiyasiga havola mavjud — ispancha „Valle de la Luna“ „Oy vodiysi“ degan maʼnoni anglatadi.

Bu tana uzunligi taxminan 1-1,7 metr va ogʻirligi 5-10 kilogramm boʻlgan kichik ikki oyoqli (harakat usuli boʻyicha) dinozavr edi. Uning old oyoqlari orqa oyoqlarining yarmiga teng edi va har birida beshtadan barmoq bor edi.

Sistematika

Skeletning tuzilishi, bizga Eoraptorni dinozavrlarning yuqori buyrugʻi sifatida tasniflash imkonini beradi, ammo jinsning aniqroq taksonomik pozitsiyasi bahsli — turli taksonomlar uni quyidagi taksonlarga bogʻlashdi: teropodlar, kaltakesaklar va hatto Dinosauriformes larga; 2011-yildan beri bu jins bazal zavropodomorflar sifatida tasniflangan^[3].

	Tawa

	Chindesaurus

Eoraptor

	Saturnalia

	Chromogisaurus

Pantydraco

	Efraasia

	Plateosaurus

Manbalar

↑ Tatarinov, Leonid. Sudralib yuruvchilar evolyutsiyasi haqidagi insholar. Arxozavrlar va hayvonlar., Moskva, 2009 — 69-377-bet. ISBN 978-5-89118-461-9.
↑ „Eoraptor lunensis“. Paleobiology Database. Qaraldi: 2023-yil 8-aprel.
↑ „Eorapto“. Paleobiology Database. Qaraldi: 2023-yil 8-aprel.

[1] Tatarinov, Leonid. Sudralib yuruvchilar evolyutsiyasi haqidagi insholar. Arxozavrlar va hayvonlar., Moskva, 2009 — 69-377-bet. ISBN 978-5-89118-461-9.

[2] „Eoraptor lunensis“. Paleobiology Database. Qaraldi: 2023-yil 8-aprel.

[3] „Eorapto“. Paleobiology Database. Qaraldi: 2023-yil 8-aprel.

[1]

[2]

[3]