Enn Sallivan

Enn Sallivan
Tavalludi	4-aprel 1866
Vafoti	20-oktyabr 1936
Fuqaroligi	AQSh

Enn Sallivan (Enni Sallivan, Joanna Mansfild Sallivan Meysi ,inglizcha: Anne Sullivan); 1866-yil 14-aprel - 1936-yil 20-oktyabr) amerikalik pedagog. U Xelen Kellerning o'qituvchisi sifatida tanilgan.

Besh yoshida Sallivan traxoma kasalligidan aziyat chekdi, ko'z infeksiyasi uni ko'rish,yozish va o'qish imkoniyatlarini chekladi. U Perkins ko'zi ojizlar maktabini tamomlagan va u yerda 20 yoshida Helen Kellerning o'qituvchisi bo'lgan.

Biografiyasi

Enn Sallivan Fiding-Hils(Massachusets) shahrida tug'ilgan. Uning ota-onasi Tomas Sallivan va Elis Koelsi kambag'al irlandiyalik fermerlar bo'lib, 1847-yilda ocharchilik sababli vatanlarini tark etishgan. Enn Sallivanning otasi juda ko'p ichgan va uni tez-tez xafa qilgan, ammo u unga Irlandiya urf-odatlari va folklorini o'rgatgan. Enn sakkiz yoshga to'lganda, onasi sil kasalligidan vafot etgan va o'n yoshida otasi Tyuksberi (Massachusets shtati) shahridagi bolalar uyiga tashlab ketgan. Sallivan butun vaqtini nogiron ukasi Jimmi bilan o'tkazdi (u onasi kabi sil kasalligidan aziyat chekgan), ammo Jimmi bolalar uyida vafot etgan.

Enn Sallivan uch yoshida ko'rish bilan bog'liq muammolarga duch keldi, besh yoshida u traxoma (ko'pincha ko'rlik bilan tugaydigan ko'z kasalligi) bilan kasallangan. Tewksbury Asylum kasalxonasida bir qator operatsiyalar muvaffaqiyatsiz yakunlangan. Shundan so'ng, katolik ruhoniysi va Barbara (Father Barbara) ismli yaqin atrofdagi kasalxonaning ruhoniysi ishtirokida u Bostondagi bolalar uyida yana ikkita operatsiyani o'tkazdi. Biroq, bundan keyin ham uning ko'rishi yaxshilanmadi.Ko'rish o'tkirligi xiralashdi. Operatsiyalardan so'ng Sallivan o'z xohishiga ko'ra Tyuksberiga qaytdi. To'rt yil o'tgach,1880-yilda u Perkins ko'zi ojizlar maktabiga o'qishga kirdi va u yerda yana operatsiya qilindi va ko'rish qobiliyatini qisman tikladi.1886-yilda o'qishni tugatgandan so'ng, Perkins ko'zi ojizlar maktabi direktori Maykl Onanes uni Xelen Kellerga dars berishga taklif qilindi.

U kar-koʻr Xelen Kellerga imo-ishora tilida narsalarning nomlarini kaftidan oʻrgatdi.1888-yilda ular birgalikda Perkins maktabiga, keyin Nyu-Yorkdagi Rayt-Xumason karlar maktabiga, keyinchalik Kembrij qizlar maktabiga va nihoyat Radklif kollejiga borishdi. Keller 1904-yilda Radklifni tugatgan va shundan so'ng ular Wrentham (Ventham, Massachusets shatati)ga ko'chib o'tishgan.

1905-yilda Enn Sallivan Garvard universiteti professori Jon A.Meysiga turmushga chiqdi, u Kellerga tarjimai holini yozishda yordam berdi. Bir necha yil o'tgach, ularning turmushi buzilib keta boshladi. 1914-yilga kelib ular ajralishdi, garchi ular hech qachon rasman ajralishmagan. Sallivan Keller bilan o'z uyida qoldi va sayohatlarida unga hamrohlik qildi. 1935-yilda Enn Sallivan butunlay ko'r bo'lib qoldi.

U 1936-yil 20-oktyabrda Nyu-Yorkda vafot etdi. Jasad kuydirildi, kullari Vashingtonga ko'mildi, keyinroq uning shogirdi Xelen Kellerning kuli yaqin atrofga qo'yildi.

Mukofotlari

1932-yilda Keller va Sallivan Shotlandiya ta'lim institutining faxriy stipendiyalari bilan taqdirlandilar. Shuningdek, ular Templ universitetining faxriy unvonlari bilan taqdirlanganlar.

1955-yilda Keller Garvard universitetining faxriy unvoni bilan taqdirlandi va 1956-yilda Perkinsdagi direktorning uyi Keller-Masi uyi deb nomlandi.

2003-yilda Enn Sallivan Milliy ayollar shon-sharaf zaliga kiritildi.