Ekvatorial koordinatalar tizimi
Ekvatorial koordinatalar tizimi — samoviy jismlarning joylashishini aniqlash uchun keng qoʻllaniladigan samoviy koordinatalar tizimidir. U sferik yoki toʻrtburchak koordinatalarda amalga oshirilishi mumkin, ikkalasi ham Yerning markazi, Yer ekvatorining samoviy sferaga proyeksiyasidan (osmon ekvatorini tashkil etuvchi) asosiy tekislik, bahorgi tengkunlik tomon birlamchi yoʻnalish va oʻng qoʻl bilan belgilanadi[1][2].
Koordinatalar boshi Yer markazidaligi bu koordinatalarning geosentrik ekanligini, yaʼni Yerning markazidan u xuddi shaffof boʻlganidek koʻrinib turganini bildiradi[3]. Asosiy tekislik va asosiy yoʻnalish koordinatalar tizimi Yerning ekvatori va qutbiga toʻgʻri kelganda, Yer bilan aylanmasligini, lekin fondagi yulduzlarga nisbatan oʻzgarmasligini anglatadi. Oʻng qoʻl qonuni koordinatalar asosiy tekislik atrofida shimolga va sharqqa qarab oshishini anglatadi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑
- ↑ Vallado, David A.. Fundamentals of Astrodynamics and Applications. Microcosm Press, El Segundo, CA, 2001 — 157-bet. ISBN 1-881883-12-4.
- ↑
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- MEASURING THE SKY A Quick Guide to the Celestial Sphere James B. Kaler, University of Illinois
- Celestial Equatorial Coordinate System University of Nebraska-Lincoln
- Celestial Equatorial Coordinate Explorers University of Nebraska-Lincoln