Dozimetrik asboblar
Dozimetrik asboblar (dozimetrlar) — ionlovchi nurlanish dozalarini yoki doza bilan bogʻliq kattaliklarni oʻlchashda ishlatiladigan asboblar. Bir turdagi nurlanishlar yoki aralash nurlanishlar miqdorini oʻlchaydigan xillarga boʻlinadi. Radiatsiya xavfi darajasini belgilaydigan ekvivalent dozasini oʻlchash uchun berlarda darajalarga boʻlingan asbob bermetr deb ataladi. Gazda hosil boʻlgan ionlar tokini oʻlchashga moʻljallangan as-boblar ionizatsiya dozimetrlari deyiladi. Nurlanish tufayli ionlash kamerasida hosil boʻlgan tok kuchi rentgen birligida darajalangan asboblarda oʻlchanadi va ular rentgenometrlar deyiladi. Organizmga taʼsir etuvchi nurlanish dozasini aniqlash uchun ishlatiladigan asbob devori pleksiglas, polistiroldan yasaladi. Radiometrlarda u, R-nurlanish oqimini oʻlchash uchun zaryadli zarralar hisoblagichlari va ssintillyasiya qisoblagichlari ishlatiladi. D. a. lyuminessensiya, foto, ssintillyasiya, yarimoʻtkazgich va b. xillarga ham boʻlinadi. Qoʻzgʻalmas, koʻchma, qoʻl va choʻntak dozimetrlari ham bor. Katta dozalarni oʻlchash uchun fotografik, kimyoviy va ekzoelektron emissiyaga asoslangan dozimetrlar ishlatiladi. Dozani aniqlashda esa strelkali apparatlar, sezgir fotoplyonkalar qoʻllanadi.
Adabiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
|
Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga ishorat yoʻq. Siz ularni topib va ushbu maqolaga qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin. |
 | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |