Dong Fang Xong 1
Dong Fang Hong 1 – Shuningdek, Xitoy 1 yoki XXR 1 nomi bilan ham tanilgan [1] Xitoy Xalq Respublikasining (XXR) birinchi kosmik sun'iy yo'ldoshi boʻlib, 1970 yil 24 aprelda muvaffaqiyatli uchirilgan. XXRning Dongfanghong kosmik sunʼiy yoʻldosh dasturi. Ushbu sunʼiy yoʻldosh 173 kg (381 lb) boʻlib, boshqa mamlakatlarning birinchi sunʼiy yoʻldoshlaridan ogʻirroq edi. Sunʼiy yoʻldoshda xuddi shu nomdagi oʻsha paytdagi milliy madhiyani eshittiruvchi radio uzatgich bor boʻlgan.
Ushbu sunʼiy yoʻldosh Xitoy Kosmik Texnologiyalar Akademiyasi (XKTA) dekani Qian Xuesen rahbarligida ishlab chiqilgan. Oʻsha paytda jami beshta bir xil sunʼiy yoʻldoshlar yaratilgan va shularning birinchisi muvaffaqiyatli uchirilgan. Sun Jiadong Dongfanghong 1 texnologiyasi uchun mas’ul shaxs etib tayinlangan. 1967-yilda Dang Hongxin mis antenna membranasini tanlashi 100 ga yaqin ultra qisqa toʻlqinli antennada eshittirishning qiyinchiliklarini hal qildi. Muhandislar sunʼiy yoʻldoshga „Sharq qizil“ musiqa pleyerini oʻrnatganlar.
Sunʼiy yoʻldoshning yer orbitasiga chiqishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dongfanghong 1 uchish maydoniga poezdda olib kelingan hamda har ikki elektr ustunlari orasiga qurolli qoʻriqchilar ushbu joyni himoya qilib turishgan. 1970-yil 24-aprelda 13:35:45 GMT da [2] Long 1 Mart (CZ-1) „Jiuquan sunʼiy yoʻldoshini ishga tushirish markazi“dan koʻtarilib, GMT vaqti bilan 13:48 da orbitaga chiqgan.
Maqsadlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dong Fang Hong 1 sunʼiy yoʻldoshining asosiy maqsadi – sunʼiy yoʻldosh texnologiyasini sinovdan oʻtkazish va ionosfera va atmosferani qatlamlarini oʻrganish boʻlgan.
Sunʼiy yoʻldoshning dizayni
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sunʼiy yoʻldosh shakli 72 yuzli nosimmetrik poliedrga oʻxshab ketadi, massasi 173 kg (381 lb) teng va diametri taxminan 1 m (3 ft 3 in)ni tashqil qilgan. Stabillashtirish uchun daqiqasiga 120 marta aylanardi. Tashqi yuzasi haroratni nazorat qilish uchun qayta ishlangan alyuminiy qotishmasi bilan qoplangan. Sferaning asosiy korpusida kamida uzunligi 2 m (6 ft 7 in)lik ultra qisqa toʻlqinli qamchi antennalari mavjud edi.
Orbita
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sunʼiy yoʻldosh 441 km (274 mi) perigey bilan orbitaga chiqarilgan, apogey esa 2,286 km (1,420 mi)ga teng va 68,42° orbital moyillikni oʻzida mujassam etgan. Bu Yerga yaqin elliptik orbitaning aylanish davri 114,09 daqiqa. [3] Uning „Sunʼiy Yoʻldosh Katalog Raqami“ 04382 va „Xalqaro Belgi“si 1970-034A. [4]
Dong Fang Hong 1 dizayni 20 kun ichida tugallangan. Bu vaqt ichida u telemetriya maʼlumotlarini va kosmik koʻrsatkichlarni Yerga toʻgʻridan-toʻgʻri uzatgan. 1970-yil 14-mayda signal yuborishni toʻxtatgan.
| Sana (milodiy) | Perigey (km) | Apogey (km) |
|---|---|---|
| 1970 yil 24 aprel | 441 | 2286 |
| 1996 yil 23 avgust | 431 | 2164 |
| 2010 yil 01 yanvar | 430 | 2073 |
| 2022 yil 15 aprel | 429 | 2030 [6] |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Louis de Gouyon Matignon. „Dong Fang Hong I, the First Chinese Satellite“. Space Legal Issues (2019-yil 20-mart). 2021-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-dekabr.
- ↑ McDowell. „Launch Log“. Jonathan's Space Report (2021-yil 15-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 28-dekabr.
- ↑ „Display: PRC 1 (1970-034A)“. NASA (2021-yil 22-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 28-dekabr.
Bu maqola jamoat mulki boʻlgan maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi.
- ↑ McDowell. „Satellite Catalog“. Jonathan's Space Report (2021-yil 15-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 28-dekabr.
- ↑ Vitek. „Large catalogue of satellites“ (cs). www.lib.cas.cz/space.40/ (2010-yil 7-mart). Qaraldi: 2022-yil 24-aprel.
- ↑ Vitek. „SPACE 50, THE GREAT ENCYCLOPEDIA OF SPACECRATFS“. Česká kosmická kancelář, o.p.s., www.space50.cz/ (2022-yil 15-aprel). Qaraldi: 2022-yil 24-aprel.
