Daniya — Indoneziya munosabatlari
 | |
 Daniya |
 Indoneziya |
Daniya va Indoneziya 1974-yilda diplomatik munosabatlar o'rnatgan. Daniyaning Jakartada elchixonasi[1] va Indoneziyaning Kopengagenda elchixonasi bor[2]. Ikki tomonlama munosabatlar kuchli[3], shuningdek, 2004-yil dekabr oyida Hind okeanida 45 daniyalikning hayotiga zomin boʻlgan sunamiga gumanitar yordam koʻrsatildi. 2015-yilda Xitoy va Janubiy Koreyaga e'tibor qaratgandan so'ng, Daniya uchinchi yaxshi hamkor sifatida Indoneziya bilan munosabatlarini yaxshilashga tayyorgarlik ko'rmoqda va bu Daniyaga butun Janubi-Sharqiy Osiyo mintaqasi bilan mustahkam aloqalar o'rnatishga yordam berishiga umid qilmoqda[4].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Daniya ko'chmanchilari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Daniyalik tadqiqotchilarning Yava aholisi bilan munosabatlari XVII asrda mustamlakachilikdan oldingi davrga borib taqaladi, shundan so'ng yevropaliklar - portugallar, ispanlar, gollandlar va inglizlar - "Ziravorlar orollari" (Indoneziya Molukka) dagi joylarda ziravorlar savdosida ustunlik qilishga intilishdi. Daniya savdogarlari ham Tranquebardan qalampir izlab, Bantenese/Bantamese yerlariga (Yavaga) kelishdi. Daniyaliklar o'zlarining tijorat faoliyatini Koromandel sohilidagi Trankebar shahridan Indoneziyaning turli qismlariga qadar kengaytirdilar. Bu munosabatlar kichik darajada Gollandiyaliklarning hamkorligi va maslahatlari tufayli vujudga keldi. Gollandlar Gollandiyaning Ost-Hindiston kompaniyasi monopoliyasi tufayli Osiyoga yo'lni to'sib qo'ydi. Daniya savdogarlari Banten hukmdorlaridan joylashish va savdo qilish uchun ruxsat so'rashgan.
Banten sultonining Daniya qirollariga maktublari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Savdo aloqalarini kengaytirish maqsadida Bantenlik sulton Ageng Tirtayasa Daniya qiroli Frederik III va Daniya qiroli Kristian V ga bir qancha rasmiy xatlar yuborgan. 1675-yil 7-yanvarda Banten (G'arbiy Yava) sultoni Shohbandari ham Daniya qiroli Fridrix III ga birinchi xat yozdilar. Sulton to'p va kukun so'radi va Daniyaning Færö kemasiga 176 bahara (bir vazn) qalampir ortilganini ma'lum qildi.
Banten sultonining Daniya qiroli Kristian Vga yozgan yana bir maktubi 1675-yil 15-fevralda yozilgan. Sulton yana kapitan Adeler tomonidan Banten gersogi Angabexi Cakradanaga Bantam gersogi Angabexi Cakradanaga qo'yilgan 176 bahara qalampirini eslatib o'tadi.
Zamonaviy davr
[tahrir | manbasini tahrirlash]Daniya Qirolligi va Indoneziya Respublikasi o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatilgan. 1974-yilda Daniya elchixonasi ochilgan[5].
Siyosiy hamkorlik
[tahrir | manbasini tahrirlash]2007-yilda Indoneziya Prezidenti Susilo Bambang Yudxoyono Nyu-Yorkda Daniya Bosh vaziri Anders Fog Rasmussen bilan uchrashdi. Daniya tashqi ishlar vaziri Per Stig Moller 2007-yilda Indoneziyaga tashrif buyurgan.
Yuqori darajadagi tashriflar
[tahrir | manbasini tahrirlash]2009-yil 17-dekabrda Prezident Susilo Bambang Yudxoyono Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iqlim o'zgarishi bo'yicha konferensiyasida ishtirok etish uchun Kopengagenga tashrif buyurgan[6].
Daniya Qirolichasi Margrethe Aleksandrin Orxildur Ingrid va Oliy hazratlari shahzoda konsorti 2015-yilning 21–24-oktabr kunlari Indoneziyaning uchta shaharlari — Jakarta, Surabaya va Yogyakartaga tashrif buyurishdi. Daniya qirolining tashrifi madaniyat va savdo sohasida Indoneziya-Daniya munosabatlarini mustahkamlashga qaratilgan edi. Mehmonlar asosan 4 ta sektorni ifodalovchi 50 ga yaqin kompaniyadan iborat Daniya biznes delegatsiyasiga rahbarlik qilishdi. To'rtsoha quyidagilarni o'z ichiga oladi: dengiz, shahar va toza texnologiyalar, agrobiznes, dizayn va turmush tarzi[7].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Government of Denmark. „Danish embassy in Jakarta, Indonesia“. Ministry of Foreign Affairs (Denmark). 2011-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 19-fevral.
- ↑ Government of Indonesia. „Indonesian embassy in Hellerup, Denmark“. Ministry of Foreign Affairs of Republic of Indonesia. Qaraldi: 2011-yil 19-fevral.
- ↑ Government of Denmark. „Danish embassy: Indonesia“. Foreign Ministry of Denmark: AsiaPortal. 2011-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 19-fevral.
- ↑ Yohanna Ririhena. „Bright future seen for Indonesian-Danish relations“. The Jakarta Post (2015-yil 9-oktyabr).
- ↑ „Bilateral relations between Denmark and Indonesia“. Foreign Affairs of Indonesia. 2011-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „President begins state visit to Europe“. The Jakarta Post (2009-yil 13-dekabr). 2009-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 28-noyabr.
- ↑ „Danish State Visit to Indonesia Jakarta, 21-24 October 2015“. Danish State Visits. 2019-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 28-noyabr.