Daniya — Estoniya munosabatlari
 | |
 Daniya |
 Estoniya |
Daniya — Estoniya munosabatlari. Daniya va Estoniya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar hisoblanadi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Daniya Estlandiya zamonaviy Estoniya hududida joylashgan boʻlib, dastlab 13-14 -asrlarda, keyin esa XVI—XVII asrlarda Daniya hukmronligi ostida boʻlgan. XII asrda Daniya buyuk harbiy va tijorat davlatiga aylandi va uning Boltiqboʻyi savdosiga tahdid solgan Osiliya va Kurland qaroqchilarining hujumlariga chek qoʻyishdan manfaatdor boʻlgan. Daniya floti 1170, 1194 va 1197-yillarda Estoniyaga hujum qildi. 1206-yilda Daniya qiroli Valdemar II va arxiyepiskop Anders Sunesen Saaremaa oroliga reyd oʻtkazdilar. Daniya qirollari Rim papasi tomonidan tan olingan Estoniya hududi ustidan oʻz hokimiyatlarini eʼlon qildilar. 1219-yilda Daniya floti Estoniyaning asosiy portiga etib keldi, qoʻngandan soʻng daniyaliklar Lindanis jangida estoniyaliklarni magʻlub etdilar va Shimoliy Estoniya 1343-yilda qoʻzgʻolonga qadar Daniya hukmronligi ostida boʻlib, hududlar Tevton ordeni tomonidan bosib olinib, Daniyaga sotilgan[1].
1921-yilda Daniya Estoniya mustaqilligini tan oldi. 1926-yil 18-dekabrda mamlakatlar oʻrtasida kelishuv komissiyasi tuzildi[2], 1930-yil 13-mayda esa ekstraditsiya shartnomasi imzolandi[3]. 1991-yil 11-martda Daniya SSSR parchalanishi davrida Estoniya mustaqilligini tan oldi. 1994-yilda mamlakatlar oʻrtasida mudofaa sohasida hamkorlik toʻgʻrisida shartnoma imzolandi[4]. 1993-yilda Daniya Estoniya uchun vizani bekor qilish toʻgʻrisidagi bitimni imzoladi. 2003-yilda Daniya Qoʻshilish shartnomasini ratifikatsiya qilgan birinchi davlat boʻldi. Mamlakatlar hozirda Yevropa Ittifoqi, NATO hamda Boltiq dengizi davlatlari kengashi kabi tashkilotlar aʼzolari hisoblanadi.
Savdo
[tahrir | manbasini tahrirlash]Daniya Estoniya iqtisodiyotidagi eng yirik investor hisoblanadi. 1992-yildan 2003-yilgacha Daniya Estoniyaga 147 million yevro miqdorida yordam ko‘rsatdi[4].
Turizm
[tahrir | manbasini tahrirlash]2009-yilda Estoniyaga 12 036 daniyalik sayyoh tashrif buyurdi[4].
Yuqori darajadagi tashriflar
[tahrir | manbasini tahrirlash]2002—2009 yillarda Daniya Bosh vaziri Anders Fog Rasmussen Estoniyaga besh marta tashrif buyurdi. Daniya qirolichasi Margrethe II 2001-yil iyul oyida Estoniyaga, 2009-yil avgust oyida esa tashqi ishlar vaziri Per Stig Meller Estoniyaga tashrif buyurdi. Daniya Savdo va sarmoya vaziri Pia Olsen Dyur 2013-yilning 14—15 may kunlari Daniya va Boltiqboʻyi mamlakatlari oʻrtasidagi tijoriy hamkorlikni rivojlantirish maqsadida Estoniyaga tashrif buyurdi[5], Daniya Yevropa ishlari boʻyicha vaziri Nikolay Vammen esa 2013-yilning 30—31 may kunlari Estoniyaga tashrif buyurdi. 2007-yil sentyabr oyida Estoniya Respublikasi Prezidenti Toomas Xendrik Ilves Daniyaga, Prezident Arnold Ruutel esa 2004-yilda Daniyaga tashrif buyurdi[4].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Skyum-Nielsen, Niels. Danish medieval history, new currents. Viborg: University of Copenhagen, 1981 — 261-bet. ISBN 87-88073-30-0.
- ↑ Albert Calmette; Potter Frans de. League of Nations publications. University of California: League of Nations, 1926 — 64-bet.
- ↑ Andoza:Нп3. Recueil des traités: 105. League of Nations, 1931.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Government of Estonia. „Bilateral relations of Denmark and Estonia“. Ministry of Foreign Affairs (Estonia). Ministry of Foreign Affairs (Estonia). 2011-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 7-mart.
- ↑ „Close market in growth minister Pia Olsen Dyhr travels to Estonia“. 2013-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 4-may.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Bilateral agreements between Estonia“. 2011-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 7-mart.
- United Nations. „Agreement on the development of economic, industrial and technical cooperation“ (1992-yil 28-iyul). Qaraldi: 2011-yil 7-mart.