Daniel Keyes
| Daniel Keyes | |
|---|---|
| Tavalludi |
9-avgust 1927-yil |
| Vafoti |
15-iyun 2014-yil (86 yoshda) Boca Raton, Florida |
| Kasbi | yozuvchi, filolog |
| Ijod qilgan tillari | Ingliz tili[1] |
| Fuqaroligi |
 AQSh |
| Mukofotlari | Eng yaxshi qisqa hikoya uchun Gyugo mukofoti |
Daniel Keyes (inglizcha: Daniel Keyes; 1927-yil 9-avgust, Nyu-York, AQSh — 2014-yil 15-iyun, Boka Raton[2], AQSH) — amerikalik yozuvchi va filolog.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Daniel Keyes Bruklinda Rossiya imperiyasidan kelgan yahudiy muhojirlar Uilyam Keys va Betti Alitski[3][4] oʻgʻli boʻlib tugʻilgan. Onasining oilasi 19-asr oxirida Ukrainadan Monrealga koʻchib oʻtgan[5]. Otasi ikkinchi qoʻl doʻkonini boshqargan, onasi kosmetolog boʻlib ishlagan[6].
1950-yilda Keyes Bruklin kollejini tamomlab, psixologiya boʻyicha bakalavr darajasini oldi. Bir oy oʻtgach, u Magazine Management nashriyot kompaniyasiga ishga joylashdi va oxir-oqibat[7] jurnalida tahririyat lavozimiga ega boʻldi.
Birinchi nashr — „Pretsedent“ hikoyasi — Marvel Science Stories jurnalining 1952-yil may sonida boʻlib oʻtdi. Shuhrat Daniel Keyes „Algernon uchun gullar“ (1959) hikoyasi olib keldi va 1966-yilda xuddi shu nomdagi romani asosida yozilgan.
Daniyel Keyes Ueyn universitetida badiiy adabiyotdan dars bergan[8]. 1966-yilda Daniel Ogayo universitetining badiiy adabiyot professori, 2000-yilda esa universitetning faxriy professori etib tayinlandi[9][10].
2021-yilda yozuvchining xotiralari chop etildi, ruscha nashrda „Algernon uchun gullar“ ning yangi tarjimasi bilan taʼminlangan.
Daniel Keyes Ori Vaskesga uylangan, undan ikki qizi bor edi.
Keyes 2014-yil 15-iyun kuni Florida shtatining Boka Raton shahridagi uyida pnevmoniya asoratlaridan vafot etdi va xotinidan bir yilga uzoqroq yashadi.
Mukofotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Daniel Keyes bir xil nomdagi ikkita asari uchun ingliz tilidagi ilmiy-fantastik yoʻnalishdagi eng nufuzli ikkita mukofotni qoʻlga kiritdi. 1960-yilda Gyugo mukofoti " Algernon uchun gullar " qissasi uchun, 1966-yilda esa " Tumanlik " mukofoti shu nomdagi romanga berildi. 1967-yilda asarning kengaytirilgan versiyasi Gyugo mukofotiga eng yaxshi roman nominatsiyasida nomzod boʻldi, ammo Robert Xaynlaynning " Oy — qattiq bekasi „[11] ga yutqazdi.
1960-yillarning oxirlarida Amerika Fantastika Yozuvchilari Uyushmasi 1964-yil 31-dekabrgacha (yaʼni mukofot yaratilgunga qadar) yozilgan asarlar uchun retrospektiv Tumanlik mukofotini oʻtkazishga qaror qildi. “ Algernon uchun gullar " ning qisqacha versiyasi (hikoya) 132 ta orasidan 3-oʻrinni egalladi va 1970-yilda fantaziya antologiyasi boʻlgan Ilmiy-fantastik shon-shuhrat zali, 1-jild, 1929—1964-yilga kiritilgan[12].
U Kurd Lassvits mukofoti (Germaniya, 1986) va Seiun mukofoti (Yaponiya, 1993) bilan taqdirlangan, „ Billi Milliganning koʻp aqllari“ (1981) nomli badiiy romani uchun " koʻp shaxsiyatli „ birinchi taniqli amerikalik jinoyatchining tavsifiga bagʻishlangan.)[13].
2000-yilda Amerika ilmiy fantastika yozuvchilari Keyesni ilmiy fantastika va fantaziya rivojiga qoʻshgan katta hissasi uchun faxriy muallif faxriy unvoni bilan taqdirladilar. Bu qarorga sabab koʻp jihatdan “ Algernon uchun gullar "[14] ning yuqori bahosi edi.
Ekran moslamalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 1968-yilda rejissor Ralf Nelson " Algernon uchun gullar " romani asosida juda muvaffaqiyatli " Charli " filmini boshqargan. Kliff Robertson Charli Gordon roli uchun Oskarni qoʻlga kiritdi.
Bibliografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Romanlar:
- 1966-yil — "Algernon uchun gullar "
- 1968-yil — „Teginish“
- 1980-yil — „Beshinchi Sally“
- 1982-yil — "Billi Milliganning koʻp fikrlari "
- 1986-yil — Milligan urushlari
- 1998-yil — „Oʻlimgacha“
Hujjatli nashrlar:
- 1986-yil — „Klaudiyani kashf qilish“
- 1994-yil — „Daniel Keyes — oʻquvchi“
- 2000-yil Algernon , Charli va men: Muallifning sayohati
- 2009-yil — Boshpana haqidagi bashoratlar
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ (unspecified title)
- ↑ Daniel Slotnik. „Daniel Keyes, a Novelist of the Mind, Dies at 86“ (en). The New York Times (2014-yil 17-iyun). 2014-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-iyun.
- ↑ Science Fiction and Fantasy Literature
- ↑ „Concise Major 21st Century Writers“. 2015-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-iyun.
- ↑ Daniel Keyes „Algernon, Charlie, and I: A Writer’s Journey“: I mused over the coincidence that both their parents — unknown to each other — had made their way across Europe to Canada to New York City. There, Betty and Willie met for the first time (p. 6).
- ↑ „Некролог в «The Telegraph»“. 2014-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-iyun.
- ↑ Robert Chambers 1993.
- ↑ „Keyes Biography“ (en). academic.depauw.edu. 2018-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-oktyabr.
- ↑ Dwight Woodward. „ʻAlgernon’ lives on“ (en). Ohio Today. Ohio University (2000). 2016-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 17-iyun.
- ↑ Rae Winters. „Keyes Biography“ (en) (2009-yil 1-dekabr). 2018-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 17-iyun.
- ↑ „1967 Hugo Awards“. TheHugoAwards.org (2007-yil 26-iyul). 2009-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 30-aprel.
- ↑ Silverberg 1970, s. xii
- ↑ „sfadb: Seiun Awards 1993“. www.sfadb.com. 2018-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 15-oktyabr.
- ↑ „Daniel Keyes to be Author Emeritus“. Science Fiction and Fantasy Writers of America. 2000-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 21-aprel.