Chu Anping
| Chu Anping | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi | 5-noyabr 1909-yil |
| Vafoti | 1966-yilda bedarak yoʻqolgan |
| Fuqaroligi | Xitoy[1], Republic of China (1912–1949) va Sin |
| Taʼlimi | Kwang Hua universiteti, Edinburg universiteti |
| Turmush oʻrtogʻi | Duanmo Lyusi |
| Bolalari | Chu Vanxua |
Chu Anping (xitoycha: 储安平, 1909-1966?) xitoylik olim, liberal jurnalist va 1940-yillarning oxiridagi fuqarolar urushi davridagi Guancha (kāngīng, The Observer) gazetasining muharriri. U Xitoydagi eng mashhur liberallardan biri hisoblanadi. U XXR davrida „Intellektuallar uchun“ Xitoy Demokratik Ligasi, Guangming Daily gazetasining muharriri boʻlgan. „Partiya dunyoda hukmronlik qilmoqda“ sarlavhali maqolasi nashr etilgandan soʻng, 1957-yildagi oʻnglarga qarshi harakat „Yuz gul“ kampaniyasi davomida Mao Tszedun tomonidan hujumga uchragan. Taxminlarga koʻra, u 1966-yilda oʻz joniga qasd qilgan. U Avstraliyada yashayotgan zamonaviy xitoylik bastakor Chu Vanxuaning otasi va mahoratli rassom Mark Chuning bobosi.
Karyerasi tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 1932-yilda Shanxaydagi Kvan Xua universitetining ingliz fakultetini tamomlagan.
- 1933-yilda Central Daily (Nankin) nashriga muharrir etib tayinlandi.
- 1936-yilda Edinburg universitetida tahsil olib, siyosiy matnlarni yigʻish uchun Angliyaga borgan.
- 1946-yil 1-sentyabrda yarim oyda bir marta chiqadigan Observer nashrini tashkil etdi, tashkilot rahbari va bosh muharriri boʻldi. 1948-yil 25-dekabrda Gomindan tomonidan yopildi.
- 1954-yilda Markaziy Qoʻmitaning 3-sentyabr Jamiyat aʼzolari bir vaqtning oʻzida targʻibot boʻlimi vazir oʻrinbosari etib tayinlandi va u qanday boʻlishidan qatʼi nazar, Butunxitoy xalq vakillari kengashi vakiliga aylandi.
- 1957-yil 1-aprelda Chu Guangming Daily gazetasining bosh muharriri etib tayinlandi.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]1957-yil 1-iyunda XKP Markaziy Qoʻmitasining Birlashgan front ishi boʻlimi tomonidan chaqirilgan simpoziumda Chu "Rais Mao va Bosh vazir Chjouga izoh berib, Mao Szedun "dunyoni partiyani koʻrganidek koʻrayotganini aytdi. Hukumat ham, xalq ham dahshatli aks-sadoni his qildi. Peopleʼs Daily va Guangming Daily gazetalalarining ikkalasida ham ertasi kuni toʻliq matnni banner sarlavhalari va birinchi sahifalarda chop etishdi.
1958-yil yanvar oyida oʻngchilarga qarshi harakat davomida Chu „partiyaga qarshi, xalqqa, sotsializmga qarshi burjuachi oʻngchi“ deb nomlandi.
Gʻoyib boʻlishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1966-yilda Madaniy inqilob boshlanganda Chu taʼqibga uchradi, keyin tez orada bedarak yoʻqoldi. Uning qayerdaligi nomaʼlum edi va u qizil gvardiyachilar tomonidan kaltaklangan yoki oʻz joniga qasd qilgan deb ishonilgan edi. 2015-yilda Chuning dafn marosimi nihoyat oʻz uyi Yixing tumanida boʻlib oʻtdi. Fotosuratlar va kitob urnaga solinda va uchta oʻgʻli tomonidan ramziy qabrga koʻmildi. Davlat ommaviy axborot vositalari oʻtmishni qayta baholash uchun vaqt emasligini takidladi va uning oʻgʻli Chu Vangxua „Bugun qaygʻuli kun emas. Bugun xotirlash va qadrlash kuni“ dedi.[2]
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Yoʻqolgan odamlar roʻyxati
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Young-Tsu Wong, „The Fate of Liberalism in Revolutionary China: Chu Anping and His Circle, 1946-1950,“ Modern China, Vol. 19, No. 4 (Oct., 1993), pp. 457-490.