Bennettit
Bennettitaceae (kamroq Bennettitaceae) - yoʻq boʻlib ketgan daraxtga oʻxshash gimnospermlar guruhi boʻlib, tashqi koʻrinishi zamonaviy sikadlarga oʻxshaydi. Bu oʻsimlikni kashf etgan ingliz botanik olim J. Bennett nomi bilan atalgan.
Bennetitlar paleozoy erasida - Oʻlik dengizning sharqiy qirgʻogʻi boʻylab Lordaniya hududida joylashgan hisoblanadi. Perm davrining Lopingiya bo'limining Umm Irna konlari (260 milliondan 252 million yil oldin) mavjud edi.
Bennettitlar mezozoy erasining oʻrtalarida - yura va ilk boʻr davrlarida keng tarqalgan. Bennetitlar soni boʻr davrining oʻrtalarida keskin kamaydi, ular boʻr davrining oxirida (70-66 million yil oldin) yoʻq boʻlib ketgan, garchi bu guruhning qoldiqlari Avstraliya va Tasmaniyada tarqalgani haqida bir necha taxminlar mavjud.o
Sistematikasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bu guruh oʻsimliklari lotincha: Bennettitopsida ( bennettitopsids ) lotincha: Bennettitales tartibli sikadlar qatoriga kiradi.Masalan Bennettitales .
Bu guruhga ikkita oila kiradi - Williamsoniaceae (shuningdek, Williamsoniaceae, lotincha: Williamsoniaceae) va Bennettitaceae (lotincha: Bennettitaceae yoki Cycadeoideaceae) va 20 ga yaqin avlodlar kiradi.
Biologiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Baʼzi Bennettitlar entomofil yaʼni chettaan changlanuvchi oʻsimliklar deb taxmin qilingan. Xususan, ular Zhangsolvidae va Acroceridae kabi dipteranlar yaʼni ikki qanotlilar tomonidan changlanishi mumkin boʻlgan.
Uilyamsoniya oilasining qoldiqlari deyarli barcha qitʼalardan topilgan,ular issiq iqlim zonalarida ham, oʻrtacha issiq iqlimi boʻlgan joylarda ham keng tarqalgan. Bennettitlar oilasi Shimoliy Amerikada tarqalgan boʻlib, fotoalbomlar Gʻarbiy Yevropa, Moʻg'uliston, Hindiston va Yaponiyada ham issiq, qurgʻoqchil iqlimlardan topilgan.
Bennetitlarning qazilma holdagi qoldiqlari trias davrida Elek daryosidan topilgan,Yura davrida esa Qoratogʻdagi Mangʻishloqdan va Aqtoʻbe viloyatidagi Shoshkoʻldan boʻr davridan topilgan deb hisoblanadi.