Balenciaga

Balenciaga S.A.
Sobiq nomi	Balenciaga y Compañía EISA, S.A.
Turi	Ommabop kompaniya
Tarmogʻi	Dizayn
Egasi	Kering shirkati
Qachon asos solingan	1919 (105 yil avval)
Hududiy xizmati	Dunyo boʻylab
Asoschi(lari)	Cristóbal Balenciaga
Rahbariyat	Cédric Charbit (boshqaruvchi direktor); Demna Gvasalia (ijodiy direktor); Martina Tiefenthaler (bosh ijodiy xodim); Ludivine Pont (bosh marketing direktori)
Ishchilar soni	1,325 (2019)
Vebsayti	balenciaga.com

Balenciaga SAS ( fransuzcha:/bəˌlɛnsiˈɑːɡə/ bə-LEN-see-AH-gə;[1]) dizayn moda uyi boʻlib, 1919-yilda Ispaniyaning San-Sebastian shahrida ispan dizayneri Cristóbal Balenciaga tomonidan asos solingan va keyinchalik fransuz Kering dizayn moda guruhi tomonidan sotib olingan. Balensiaga murosasiz standartlar kutyuresi sifatida shuhrat qozongan va Christian Dior tomonidan „barchamizning ustamiz“ deb atalgan.^[1]Uning yubkalari va gʻalati, nazokatli, ammo „modernistik“ siluetlari(rasm) kompaniyaning savdo belgisiga aylandi.^[2] Balenciaga 1972-yilda yopildi va 1986-yilda yangi mulk ostida qayta ochildi. Kering kompaniyasiga tegishli, Balenciaga bosh qarorgohi Parijda joylashgan.

Tarixi

Cristobal Balenciaga oʻzining birinchi savdo doʻkonini 1919-yilda Ispaniyaning San-Sebastian shahrida ochdi va ushbu doʻkonlar tarmogʻi Madrid hamda Barselonadagi filiallarini qamrab oldi.^[3] Ispaniya qirollik oilasi va aristokratiya uning dizayn kiyimlarini kiyib yurishgan. Ispaniyadagi fuqarolar urushi uni oʻz doʻkonlarini yopishga majbur qilganida, Balensiaga Parijga koʻchib oʻtdi.^[4]^[5] Balensiaga 1937-yil avgust oyida Jorj V koʻchasida oʻzining Parijdagi dizayn uyini ochdi, u yerda oʻzining birinchi moda namoyishi Ispaniya Uygʻonish davri katta taʼsir koʻrsatgan dizaynlarni qamrab olgan edi.^[6] Balensiaganing muvaffaqiyati darhol yuzaga chiqdi. Ikki yil ichida matbuot uni inqilobchi sifatida maqtadi va uning dizaynlari katta qiziqish uygʻotdi. Harper’s Bazaar jurnalining muharriri Carmel Snow dizayn koʻrgazmalarining dastlabki gʻolibi edi.^[7]

Mijozlar oʻz xavfsizligini xavf ostiga qoʻyib, Ikkinchi jahon urushi paytida Balensiaganing kiyimlarini koʻrish uchun Yevropaga sayohat qilishdi. Bu davrda u oʻzining „toʻrtburchak koʻylagi“, yenglari boʻyinturugʻi bilan bir boʻlak qilib kesilgan va yorqin pushti mato ustidan qora (yoki qora va jigarrang) dantelli naqshlari bilan mashhur boʻlgan.^[8] Tarixchilarning fikricha, Balensiaganing Parijni fashistlar tomonidan bosib olinishi davridagi faoliyatini davom ettirish Balensiaganing Adolf Gitlerning yaqin ittifoqchisi general Fransisko Franko bilan aloqalari tufayli mumkin boʻlgan.^[9] Kompaniya ishgʻol davrida faoliyat koʻrsatishga ruxsat berilgan 60 ta kompaniyadan biri boʻlib, oʻsha paytda urush tufayli Parijda tanqis boʻlgan Ispaniyadan xomashyo yetkazib berishning davom etishi Balensiagaga raqobatda ustunlik berdi. Biroq, Balensiaganing guvohlik berishicha, u Gitlerning oʻz kompaniyasi faoliyatini Berlinga oʻtkazish haqidagi iltimosini rad etgan.^[10]

Biroq, faqat urushdan keyingi yillarda bu juda oʻziga xos dizayner ixtirolarining toʻliq koʻlami ayon boʻldi. Uning chiziqlari "Christian Dior’s New Look" tomonidan mashhur boʻlgan qum soati shaklidan ajralib, yanada chiziqli va silliq boʻldi.^[11] Uning siluetlarining ravonligi unga kiyimi va ayollar tanasi oʻrtasidagi munosabatni boshqarishga imkon berdi.^[12] 1951-yilda u siluetni oʻzgartirdi, yelkalarini kengaytirdi va belni olib tashladi. 1955-yilda u tunik koʻylakni loyihalashtirdi, keyinchalik u 1958-yilgi chemise libosiga aylantirdi.^[13] Urushdan keyingi davrda sharsimon koʻylagi( inglizcha :the spherical balloon jacket) (1953), baland belli chaqaloq qoʻgʻirchoq koʻylagi ( inglizcha :the high-waisted baby doll dress)(1957), pilla paltosi ( inglizcha :the cocoon coat)(1957), shar yubka( inglizcha : the balloon skirt) (1957) va qop koʻylagi( inglizcha : the sack dress) (1957) juda mashhur boʻldi. 1959-yilda uning ishi Imperiya chegarasida avjiga chiqdi, baland belli koʻylaklar va kimono kabi kesilgan paltolar, ayniqsa, uning belidagi manipulyatsiyasi „uning moda olamiga qoʻshgan eng muhim hissasi: ayollar uchun yangi siluet“^[14] alohida oʻringa ega.

1960-yillarda Balensiaga matolardan foydalanishda innovator boʻldi: u ogʻir matolar, murakkab kashtalar va qalin materiallarga moyil edi.^[15] Uning dizaynerlari savdo belgilariga „oqqush kabi koʻrinish berish uchun boʻyinbogʻdan uzoqda joylashgan yoqalar“ va qisqartirilgan „bilaguzuk“ yenglarini kirizishdi. Uning asarlari, jumladan, Paulin de Rotshild, Bunni Mellon, Marella Anelli, Hope Portokarrero, Gloriya Ginnes va Mona fon Bismark kabi mijozlar tomonidan olqishga sazovor boʻlgan qattiq atlasdan yasalgan huni shaklidagi koʻylaklar hammualliflik libosi hisoblangan. 1960-yilda u Belgiya qirolichasi Fabiola uchun yoqa va dumbalari oq norka bilan bezatilgan fil suyagi atlasidan tikilgan toʻy libosini yaratdi. Jackie Kennedy John Kennedy prezident boʻlganida Balensiaganing qimmatbaho buyumlarini sotib olib, erini xafa qilgan, shekilli, Amerika jamoatchiligi xaridlarni juda dabdabali deb oʻylashidan qoʻrqqan. Uning yuqori moda toʻlovlari oxir-oqibat qaynotasi Joseph Kennedy tomonidan ehtiyotkorlik bilan toʻlangan.^[16]

Protejlar

Balensiagada ishlagan bir qancha dizaynerlar, xususan, Oskar de la Renta (1949), Andre Kurreges (1950), Emanuel Ungaro (1958) muvaffaqiyatli dizayn uylarini ochishga kirishdilar, ammo uning eng mashhur va taniqli proteji Xubert de Givenshi edi. U Balensiaga bilan Chambre Syndicale de la Haute Couture Parisienneʼ moda dizayn kompaniyasiga qarshi kurashgan yolgʻiz dizayner edi, shuningdek, uning shoularini rejalashtirish boʻyicha matbuot kotibi ham edi.

Matbuotga qarshi kurash

1957-yilda Balensiaga oʻz kolleksiyasini moda sanoati oʻsha paytdagi chakana yetkazib berish sanasidan toʻrt hafta oldin emas, balki kiyim-kechak chakana savdosidan bir kun oldin moda matbuotiga koʻrsatishga qaror qildi. Doʻkonlarga joʻnatilishidan bir kun oldin matbuotni oʻz kiyimlari dizaynidan xabardor qilish orqali, u davom etayotgan qaroqchilik va dizaynlaridan nusxa koʻchirishni qisqartirishga umid qildi. Matbuot qarshilik koʻrsatdi, chunki uning ishini chop etish muddatiga yetkazish deyarli imkonsiz deb topdi, ammo Balensiaga va protej Givenshi qatʼiy turib, ularning yoritilishi va davr matbuotiga jiddiy taʼsir koʻrsatdi. Uning tarafdorlari raqib Christian Dior Balensiaganing siluetlari va qirqimlarini nusxalash orqali eʼtirofga sazovor boʻlishini va ularni oʻzining asl asari deb daʼvo qilishini taʼkidlaydilar; chunki Balenciaga matbuotni yoritishga qiziqmasdi, ommaviy axborot vositalari va isteʼmolchilar hech qachon bu qaroqchilik haqida bilishmasdi. 1967-yilda ikkala dizayner ham oʻz qarorini bekor qildi va anʼanaviy jadvalga qoʻshildi.

1986-2010-yillar

1986-yilda Jak Bogart S.A. Balenciaga huquqini qoʻlga kiritdi va yangi "Le Dix" tayyor kiyim liniyasini ochdi. Birinchi toʻplam 1987-yil oktyabr oyida Mishel Goma tomonidan ishlab chiqilgan boʻlib, u keyingi besh yil davomida aralash sharhlar uchun modadan qoldi. 1992-yilda uning oʻrniga gollandiyalik dizayner Jozef Timister tayinlandi, u Balensiagani yuqori moda maqomiga qaytarishni boshladi. Timister davrida Nikolas Geskyer litsenziya dizayneri sifatida ishtirok etadi va 1997-yilda bosh dizayner lavozimiga koʻtariladi.^[17]1992-yilda Balensiaga kompaniyasi uyi Barselonadagi yozgi Olimpiada oʻyinlari uchun Fransiya terma jamoasi liboslarini loyihalashtirdi. Balenciaga, keyinchalik, Keringga tegishli boʻlib, uning ayollar va erkaklar kiyimlarini ishlab chiqarishni Nikolas Gesquière boshqargan.^[18] Gesquière, xuddi Balensiaga singari, oʻzini oʻzi oʻrgatgan dizayner va Jan-Pol Gotye va Agnes b. Balensiaga klassikasining yangi talqini, masalan, yarim tikilgan koʻylagi va xalta koʻylagi, ommaviy axborot vositalari, shuningdek, Madonna va Sined OʻKonnor kabi mashhurlarning eʼtiborini tortdi. 2002-yilda Balensiaga yulduzi Nikolas Gesquière San-Fransiskolik dizayner Kaysik Vongning ishiga taqlid qildi. Gesquière oʻzining bahorgi kolleksiyasida 1973-yilda Vong ishlab chiqqaniga oʻxshash yamoqli yelek yaratdi. Gesquiere Parijda bergan intervyusida kiyimdan nusxa koʻchirganini tan oldi.^[19] Balensiaga kompaniyasida Gesquierening dizayni boʻyicha baʼzi qarama-qarshiliklar bor edi, Gucci guruhi, agar Balensiaga 2007-yilda hech qanday pul ishlamasa, ular uni almashtiradilar, deb aytishdi. Faqat pul ishlash, balki bir qator mashhur mijozlarni, jumladan Vogue bosh muharriri Anna Vinturni ham jalb qildi.

Bugungi kunda brend mototsikldan ilhomlangan sumkalar qatori, xususan, „Lariat“ bilan mashhur.^[20] Balenciaganing Qoʻshma Shtatlarda sakkizta eksklyuziv butiklari mavjud. Bir Balenciaga doʻkoni New York, New York shahridagi 22-st-da joylashgan. Ikkinchi doʻkon Kaliforniyaning Los-Anjeles shahrida, Melrose avenyusida joylashgan. Yaqinda Kaliforniyaning Kosta-Mesa shahridagi South Coast Plazada uchinchi doʻkon ochildi. Ushbu doʻkon 1200 kvadrat fut (110 m2) boʻlib, tobutga oʻxshash ichki displeylarni oʻz ichiga oladi. New York va Los-Anjeles butiklarida erkaklar va ayollar uchun tayyor kiyimlar, South Coast Plaza butiklarida esa faqat ayollar kiyimlari mavjud. Las-Vegasda Caesars Palace ichida joylashgan toʻrtinchisi faqat aksessuarlarni olib yuradi. Las-Vegas Stripdagi qoʻshimcha joy, Crystals at CityCenter, aksessuarlar va ayollar uchun tayyor kiyimlarni sotadi. Gonoluludagi Ala Moana markazidagi butik erkaklar va ayollar uchun tayyor kiyim va aksessuarlarni taklif etadi. Florida shtatidagi Bal Harbour shahridagi Bal Harbour doʻkonlarida doʻkon bor. Sakkizinchi doʻkon 2014-yilning bahorida Texasning Dallas shahrida, Highland Park Villageda Texasdagi birinchi butik boʻlish uchun ochiladi. Highland Park Village butiki Dior yonida ochilmoqda va unda erkaklar va ayollar uchun tayyor kiyim va aksessuarlar olib boriladi. Barcha butiklar joʻshqin arxitekturadan foydalanadi, oq panellar, marmar va shisha buyumlar, shuningdek, qora charm oʻrindiqlar va och yashil, qora va toʻq rangli gilamlar yoki oq koshinlar, brendning avangardga moyilligi va moda dramasini taʼkidlaydi.

Balensiaganing 2007-yil kuz/qish shousi Teen Vogue bosh muharriri Emi Astlini shu qadar hayratda qoldirdiki, jurnaldagi „Global tadqiqotlar“ deb nomlangan va Pekinda suratga olingan butun bir tarqalish unga taʼsir qildi. Chiziqda oriq jodpurlar, tor, oʻrnatilgan blazerlar, munchoqlar bilan bezatilgan sharflar va boshqa koʻp madaniyatli aralashmalar mavjud edi. Balensiaga avangard, ilgʻor konstruktiv qismlarni yaratish, modaning chekkasini bosib oʻtish va ayollar tayyor kiyim modasining kelajagini bashorat qilish bilan mashhur. Vintage Balenciaga liboslari moda muharrirlari, Gollivud yulduzlari va modellar orasida mashhur boʻlib, ular Sienna Miller, Lara Bingle, Raquel Zimmerman, Caroline Trentini, Emmanuelle Alt, Tatiana Sorokko, Hilary Rhoda, Jennifer Garner, Stephanie Seymour va boshqalar.^[21] Balenciaga ham Nikolas Geskyerning ilohiy asari boʻlgan aktrisa Chloë Sevigny tomonidan tez-tez kiyiladi.

2010-hozirgacha

2011-yil mart oyida San-Fransiskodagi M. H. de Young muzeyida Balensiaga Cristóbal Balenciaga karyerasining 120 qismdan iborat moda retrospektivasi Balensiaga va Ispaniyaning ochilishini nishonladi. Koʻrgazmada muzeyning ensiklopedik liboslar kolleksiyasidan koʻplab dizaynlar oʻrin olgan. „Siz buni hatto oʻlchay olmaysiz“, dedi Rodarte dizayneri Laura Mulleavy Cristóbal Balenciaga taʼsiri natijasida.^[22] Muzey uchun 2500 dollarlik chipta jamgʻarmasi 350 nafar mehmonni, jumladan Denise Hale, Marissa Mayer, Vanessa Getty, Victoria Traina, Vanessa Traina, Jamie Tisch, Gwyneth Paltrow, Orlando Bloom, Balthazar Getty, Maggie Rizer, Connie Nielsen, Maria Bello va Mia Wasikowska.

2015-yil iyul oyida Balensiaga ijodiy direktor Aleksandr Vang bilan uch yildan soʻng xayrlashayotganini eʼlon qildi. 2016=yil bahor/yoz koʻrgazmasi uning soʻnggisi boʻlib, unda yumshoq va tabiiy matolardan tikilgan oq zal liboslari namoyish etildi.^[23] 2015-yil oktabr oyi boshida brend Demna Gvasaliani yangi kreativ direktor etib tayinladi.^[24] 2021-yil aprel oyida Gvasalia Vanity Teen jurnali targʻib qilgan yangi Pre-Fall 2021 kolleksiyasini taqdim etdi. 2021-yil avgust oyida Justin Bieber Balensiaganing yangi yuzi sifatida eʼlon qilindi.^[25] 2021-yil sentabr oyida brend trompe-l'œil sport shimlarini chiqargach, 1190 dollarlik narx yorligʻi bilan tepasida tikilgan toʻshalgan bokschilar tasavvuriga ega boʻlganida noroziliklarga duch keldi. 2022-yil may oyida Balenciaga kripto toʻlovlarini qabul qilishini eʼlon qildi.^[26]

Ukrainaga yordam

2022-yil mart oyida Parij moda haftaligida brend Rossiya-Ukraina urushi davrida Rossiya bosqinidan qattiq taʼsirlangan Ukrainani qoʻllab-quvvatlashini bildirdi. Har bir stulga Ukraina bayrogʻining sariq va koʻk rangli futbolkalari qoʻyilgan. Balensiaga ijodiy direktori Demna Gvasaliya ukrainalik yozuvchi Aleksandr Olesning „Ukraina yasha, goʻzallik uchun yasha“ sheʼrini va shou boshida va oxirida oʻqib berdi. Uning taʼkidlashicha, bu shou oʻz-oʻzidan tushunarli, chunki u „qoʻrqmaslik, qarshilik va sevgi va tinchlik gʻalabasiga“ bagʻishlanadi.^[27] Brend ukrainalik qochqinlarni qoʻllab-quvvatlash uchun BMTning Jahon oziq-ovqat dasturiga xayriya qilgan.^[28]

Ijodiy direktorlar

Ijodiy direktorlar
Yillar	Ijodiy direktorlar
1919-1968	Cristóbal Balenciaga
1987-1992	Michel Goma
1992-1997	Josephus Thimister
1997-2012	Nicolas Ghesquière
2013-2015	Alexander Wang
2015-hozirgacha	Demna Gvasalia

Galereya

Manbalar

Havolalar

Rasmiy website
Parij Modalar haftaligi (Wayback Machine saytida 2007-10-17 sanasida arxivlangan)
Ispaniyadagi Cristobal Balenciaga muzeyi

[1] ttps://www.nytimes.com/articles/2006/02/26/opinion/rprada.php

[2] ttps://books.google.co.uz/books?id=gO9nBwAAQBAJ&redir_esc=y

[3] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[4] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[5] ttps://web.archive.org/web/20071123224424/http://www.vam.ac.uk/collections/fashion/features/1960s/fashion_designers/balenciaga/index.html

[6] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[7] Rowlands, Penelope (2005). A Dash of Daring: Carmel Snow and Her Life In Fashion, Art, and Letters. Atria. p. 286 and elsewhere. ISBN 0743480457

[8] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[9] ttps://www.independent.co.uk/life-style/fashion/news/fashion-and-fascism-ndash-a-love-story-2233481.html

[10] ttps://www.thefashionspot.com/buzz-news/latest-news/401637-tbt-5-famous-fashion-designers-ties-to-the-nazis/

[11] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[12] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[13] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[14] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[15] ttps://www.metmuseum.org/toah/hd/bale/hd_bale.htm

[16] ttps://www.proquest.com/openview/a0d267dda7458c60da96d88c5fbf92b5/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750

[17] ttps://encyclopedia.jrank.org/

[18] ttps://web.archive.org/web/20070129102945/http://www.iht.com/articles/2001/11/20/frevive_ed3_.php

[19] ttps://www.nytimes.com/2002/04/09/nyregion/is-copying-really-a-part-of-the-creative-process.html

[20] ttps://www.racked.com/2011/8/15/7754373/nicolas-ghesquiere-balenciagas-lariat-bag-almost-never-got-made

[21] ttps://web.archive.org/web/20120311105224/http://www.instyle.com/instyle/celebrities/lookoftheday/photos/0,,20048428,00.html

[22] ttps://wwd.com/eye/parties/a-spanish-night-for-balenciaga-in-san-francisco-3565172/

[23] ttps://www.vogue.com/fashion-shows/spring-2016-ready-to-wear/balenciaga

[24] ttps://www.vogue.com/article/balenciaga-artistic-director-vetements-demna-gvasalia

[25] ttp://officemagazine.net/bieber-balenciaga

[26] ttps://www.msn.com/en-in/money/topstories/after-gucci-tag-heuer-french-fashion-major-balenciaga-will-also-accept-crypto-payments/ar-AAXCy4a?ocid=uxbndlbing

[27] ttps://www.thenationalnews.com/lifestyle/luxury/2022/03/07/balenciaga-supports-ukraine-at-paris-fashion-week/

[28] ttps://www.harpersbazaar.com/uk/fashion/fashion-news/a39296118/fashion-brands-ukraine-support/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]