Armaniston — Yaponiya munosabatlari
 | |
 Armaniston |
 Yaponiya |
Armaniston va Yaponiya oʻrtasidagi ikki tomonlama munosabatlar 1992-yil 7-sentyabrda rasman oʻrnatilgan[1].
Armaniston Prezidenti Robert Kocharyan 2001-yil dekabr oyida Yaponiyaga rasmiy tashrif bilan borgan va u yerda Yaponiya imperatori va bosh vaziri bilan uchrashgan. Kocharyan Armniston imkon qadar tezroq Tokioda elchixona ochishni rejalashtirayotganini maʼlum qilgan[2].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Faylasuf va oʻqituvchi Diana Abgarning saʼy-harakatlari bilan Yaponiya 1920-yil 22-iyulda Birinchi Armaniston Respublikasini mustaqil davlat sifatida tan olgan dastlabki davlatlardan biri boʻlgan[3].
Abkar birinchi Armaniston Respublikasi tashqi ishlar vaziri Hamo Oxanjanyan tomonidan Yaponiyadagi faxriy konsul etib tayinlangan[4].
Armaniston va Yaponiya oʻrtasidagi munosabatlar rasman 1992-yil 7-sentabrda oʻrnatilgan. Bungacha munosabatlar Sovet Ittifoqi orqali amalga oshirilgan.
Dastlab Yaponiyaning Pekindagi elchixonasida Armaniston, Moskvadagi Armaniston elchixonasida esa Yaponiya vakili boʻlgan. Armanistonning Tokiodagi elchixonasi 2010-yil 13-iyulda ochilgan boʻlsa, Yaponiyaning Yerevandagi elchixonasi 2015-yil 1-yanvarda qurib bitkazilgan[5]. Dastlab Armanistonning Yaponiyada elchisi yoʻq edi, 2012-yil may oyida Xrant Pogosyan birinchi elchi boʻldi[6].
2017-yil 29-iyun kuni Yaponiya tashqi ishlar vaziri oʻrinbosari Motome Takisava 2017-yil 1-sentabrdan boshlab Armaniston fuqarolari uchun viza talablari soddalashtirilishini eʼlon qildi[7], 2017-yilning 31-avgustida Armaniston Yaponiya fuqarolari uchun viza rejimini bekor qildi[8].
Arman genotsidi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Birinchi jahon urushi davrida Yaponiya imperiyasi markaziy kuchlarga qarshi Antantada qatnashib, Yaponiyani keyinchalik arman genotsidini sodir etgan Usmonli imperiyasiga qarshi kurashga majbur qildi. Genotsiddan xavotirga tushgan yaponiyalik Viscount Shibusava Eiichi arman aholisini qutqarish uchun yordam koʻrsatishni boshladi, Shibusavaning roli bu qorongʻu davrda omon qolishga muvaffaq boʻlgan arman jamoasi tomonidan yaxshi qabul qilingan.
Shunga qaramay, Ikkinchi Jahon urushi va undan keyingi siyosat Yaponiyaning genotsidni tan olishiga toʻsqinlik qildi.[9][10].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Armenia - Japan“. Embassy of Armenia to Japan. 23-yanvar 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-sentabr 2017-yil.
- ↑ „Armenia's President met Japan's Emperor“. PanArmenia Net (20-dekabr 2001-yil). Qaraldi: 14-fevral 2010-yil.
- ↑ „The Stateless Diplomat – Timeline“. Qaraldi: 2022-yil 24-sentyabr.
- ↑ „The Stateless Diplomat – Timeline“. Qaraldi: 2022-yil 20-fevral.
- ↑ „Japan-Armenia Relations“. Ministry of Foreign Affairs of Japan. 4-fevral 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-sentabr 2017-yil.
- ↑ Maruko, Mami „Envoy acts as bridge between Japan, Armenia“. Japan Times (12-noyabr 2012-yil). 18-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-sentabr 2017-yil.
- ↑ „Relaxation of Visa Requirements Nationals for Armenia“. Ministry of Foreign Affairs (29-iyun 2017-yil). 4-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-sentabr 2017-yil.
- ↑ Ghazanchyan, Siranush „Armenia lifts visa requirements for citizens of Japan“. Public Radio of Armenia (31-avgust 2017-yil). 4-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-sentabr 2017-yil.
- ↑ „A Forgotten Ally, Part One: Reverend Wirt and Viscount Shibusawa“ (20-aprel 2018-yil). Qaraldi: 24-sentabr 2022-yil.
- ↑ „A Forgotten Ally, Part Two: Answering the Call“ (22-may 2018-yil). Qaraldi: 24-sentabr 2022-yil.