Argentina bayrogʻi
| Argentina Respublikasi bayrogʻi | |
|---|---|
 | |
| Mamlakat | Argentina |
| Mutanosibligi | 5:8 yoki 9:14 |
| Qabul qilindi | 1861-yil |
| Bayroq mualliflari | Manuel Belgrano |
| Argentina milliy bayrogʻi | |
|---|---|
.svg) | |
| Mutanosibligi | 5:8 yoki 9:14 |
| Qabul qilindi | 1812-yil 27-fevral |
Argentina Respublikasining milliy bayrogʻi bir xil kenglikdagi uchta gorizontal chiziqdan iborat boʻlib, moviy va oq rangga ega. Ushbu ranglarning maʼnolari va sabablari haqida koʻplab talqinlar mavjud. Bayroq Manuel Belgrano tomonidan Argentina Kokadasining yaratilishiga muvofiq yaratilgan va birinchi marta 1812-yil 27- fevralda Argentina mustaqillik urushi paytida Rosario shahrida koʻtarilgan. Keyinchalik bu yerda Davlat bayrogʻi yodgorligi qurilgan. Birinchi Triumvirat bayroqdan foydalanishni maʼqullamadi, ammo Asamblea del Año XIII bayroqdan urush bayrogʻi sifatida foydalanishga ruxsat berdi. Bu Tucuman Kongressi boʻlib, nihoyat uni 1816-yilda milliy bayroq sifatida belgiladi. 1818-yilda bayroq markaziga sariq rangli May Quyoshi qoʻshildi.
Quyosh tasvirlangan toʻliq bayroq Rasmiy Tantanali Bayroq deb ataladi (ispancha: Bandera Oficial de Ceremonia). Quyoshsiz bayroq Bezakli Bayroq hisoblanadi (Bandera de Ornato). Ikkala versiya ham bir xil darajada milliy bayroq hisoblansa-da, bezakli versiya har doim rasmiy marosim bayrogʻi ostida koʻtarilishi kerak. Veksillologik nuqtai nazardan, Rasmiy tantanali bayroq fuqarolik, davlat va urush bayrogʻi, bezak bayrogʻi esa muqobil fuqarolik bayrogʻidir. Tarixchilar va Manuel Belgrano avlodlari oʻrtasida birinchi bayroqning koʻk va och koʻk ranglari qaysi biri haqiqiy rang ekanligi haqida tortishuvlar mavjud.
Bu 5:8 nisbatdan foydalanadigan besh bayroqdan biri, qolganlari Gvatemala, Palau, Polsha va Shvetsiyadir.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Argentina bayrogʻi Argentina mustaqillik urushi paytida Manuel Belgrano tomonidan yaratilgan. Rosarioda u qirollik va vatanparvar kuchlar bir xil ranglardan, yaʼni Ispaniyaning sariq va qizil ranglarini ishlatayotganini payqadi. Buni anglab yetgach, Belgrano 1812-yil 18-fevralda Birinchi Triumvirat tomonidan tasdiqlangan Argentina kokadasini yaratdi. Bu muvaffaqiyatdan ruhlanib, toʻqqiz kundan keyin bir xil rangdagi bayroqni yaratdi. U 1810-yil may inqilobi paytida Criollos tomonidan ishlatilgan ranglardan foydalangan. Biroq, yaqinda olib borilgan tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, ranglar ispaniyalik Charlz III ordenidan tanlangan, soʻngra Ispaniya qiroli Ferdinand VIIga sodiqlik ramzi ranglari boʻlgan.
Bayroq birinchi marta 1812-yil 27-fevralda Parana daryosi boʻyida Batería Libertad (Ozodlik Batareyasi) xodimlari tomonidan askarlar unga sodiqlik qasamyodini qilish uchun koʻtarildi.
10,302/1944-sonli Farmonga koʻra, 2-moddada aytilishicha, Davlatning rasmiy bayrogʻi 1818-yil 25-fevralda Buenos-Ayresda birlashtirilgan „Tucuman Kongressi“ tomonidan tasdiqlangan quyoshli bayroqdir. 3-moddada shunday deb yozilgan: markazida quyosh tasvirlangan bayroqdan faqat federal va provinsiya hukumatlari foydalanishi kerak; shaxslar va muassasalar quyoshsiz bayroqdan foydalanadilar.[1]
1985-yilda 23,208-sonli Qonun 10,302/1944-sonli Farmonning 3-moddasini bekor qildi, unda federal va provinsiya hukumatlari, shuningdek, shaxslar Davlat bayrogʻidan foydalanish huquqiga ega boʻldi.[2]
Tarixiy bayroqlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Bayroq | Sana | Tavsif |
|---|---|---|
.svg)
|
1812 | Manuel Belgrano bayrogʻi |
|
|
1812—1818-yillar | Macha bayrogʻi 1816-yilda rasman qabul qilingan |
|
|
1818—1819-yillar | Birlashgan viloyatlar bayrogʻi |
.svg)
|
1819—1820-yillar | Bayroq qisqacha quyuqroq rangga ega edi |
|
|
1820—1829-yillar | Eski rang tiklandi |
|
1829—1835-yillar | Xuan Manuel de Rosas hokimiyatga kelganidan keyin va yangi tashkil etilgan Argentina Konfederatsiyasida tanlagan bayroq |
.svg)
|
1835—1850-yillar | Argentina Konfederatsiyasi bayrogʻi |
|
1850—1861-yillar | Argentina Konfederatsiyasi bayrogʻi |
|
|
1861 — hozirgi kungacha | Argentina Respublikasida amaldagi bayroqning qabul qilinishi |
.svg)
|
1913—1941-yillar | Argentina Davlat bayrogʻi |
Dizayn
[tahrir | manbasini tahrirlash]
.jpg)
.JPG)
Ommabop eʼtiqod ranglarni osmon, bulutlar va quyosh ranglariga bogʻlaydi; bayroqning „Aurora“ yoki „Bayroqqa salom“ kabi baʼzi madhiyalarida ham shunday yozilgan. Biroq, tarixchilar odatda bu fikrga eʼtibor bermaydilar va ularni Burbon uyiga sodiqlik deya ifodalashadi.
May inqilobidan soʻng, Argentina Mustaqillik urushining birinchi davrlarida Triumvirat yarim orol urushi paytida Napoleon Bonapart asiri boʻlgan Ispaniya qiroli Ferdinand VII nomidan harakat qilishini daʼvo qildi. Bunday sodiqlik haqiqatmi yoki mustaqillikni yashirish uchun hiylami — bahs mavzusi edi. Oʻsha ranglar bilan yangi bayroqning yaratilishi, asirlikda boʻlgan qirol bilan munosabatlarni saqlab qolgan holda, avtonomiyani bildirishning bir usuli boʻlar edi.
Shakl va oʻlcham
[tahrir | manbasini tahrirlash]1978-yildan boshlab bayroqning rasmiy nisbati 9:14, rasmiy oʻlchami esa 0,9x1,4 metrni tashkil qiladi. Unda moviy, oq va moviy rangli uchta chiziq mavjud. Har bir chiziq 30 santimetr balandlikda. Markaziy chiziqda May Quyoshi deb nomlanuvchi oltin rangli quyosh timsoli bor (ispancha: Sol de Mayo). Tarixchi Diego Abad de Santillan May Quyoshi Inka quyosh xudosi Inti timsoli ekanligini taʼkidladi.[3]
1:2 va 2:3 nisbatdagi bayroqlar ham qoʻllanadi.
Ranglar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ranglar rasman CIE 1976 standarti yordamida aniqlanadi:
| Sxema | Moviy | Sariq | jigarrang |
|---|---|---|---|
| CIE (L*, a*, b*) | 67,27, −6,88, −32,23 | 74,97, 29,22, 81,58 | 44.53, 27.16, 22.48 |
| * Qora va oq odatdagidek. *Manba: http://manuelbelgrano.gov.ar/bandera/normas-iram/ (Wayback Machine saytida 2022-10-16 sanasida arxivlangan) | |||
Quyidagi ranglar kompyuter, toʻqimachilik, bosma va plastmassadan foydalanish uchun berilgan:
| Ranglar sxemasi
|
Moviy | Sariq | Jigarrang |
|---|---|---|---|
| RGB Oʻn oltilik |
116, 172, 223 #74ACDF |
246, 180, 14 #F6B40E | 133, 52, 10 #85340A |
| Pantone (toʻqimachilik) | 16-4132 TC | 14-1064 TC | 18-1441 TC |
| Pantone (chop etish) | 284 °C / 284 U | 1235 °C / 116 U | 483 °C / 483 U |
| Pantone (plastik) | Q 300-4-1 | Q 030-2-1 | Q 120-2-4 |
| Raqam | 75AADB | FCBF49 | 843511 |
Ispancha celeste soʻzi (moviy osmon) havorang chiziqlar rangini tasvirlash uchun ishlatiladi.
May Quyoshi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Quyosh May Quyoshi deb ataladi, chunki u 1813-yilda tasdiqlangan birinchi Argentina tangasidagi gravyuraning nusxasi boʻlib, uning qiymati sakkiz eskudo (bir ispan dollari) edi. Unda 16 ta toʻgʻri va 16 ta toʻlqinli quyosh nurlari bor edi.
1978-yilda quyosh rangi oltin sariq (amarillo oro), ichki diametri 10 sm ga teng tashqi diametri esa 25 sm edi. Unda 32 ta nur bor, ular navbatma-navbat toʻlqinli va tekisdir.
Argentina bayrogʻining taʼsiri
[tahrir | manbasini tahrirlash]
.svg)
Fransuz xususiy mulkdori Lui-Mishel Ori Argentina bayrogʻidan 1818-yilda Nikaraguaning sharqiy qirgʻogʻi yaqinidagi Providensiya orolida yaratilgan Markaziy Amerikadagi birinchi mustaqil davlatning koʻk-oq-koʻk bayrogʻi uchun namuna sifatida foydalangan. Bu shtat taxminan 1821- yilgacha, Gran Kolumbiya orollar ustidan nazorat oʻrnatgunga qadar mavjud edi.[4] Biroz vaqt oʻtgach (1823) bu bayroq yana Markaziy Amerika Birlashgan provinsiyalari bayrogʻi uchun namuna sifatida ishlatilgan[5] va hozirgi Markaziy Amerika shtatlari 1823-yildan 1838-yilgacha Gvatemala, Gonduras, Salvador, Nikaragua, Kosta-Rika konfederatsiyasida mavjud boʻlgan.[6] Ittifoq tarqatib yuborilgandan soʻng, beshta davlat mustaqillikka erishdi, ammo bugungi kunda ham Kosta-Rikadan tashqari ushbu shtatlarning barchasi koʻk-oq-koʻk rangli bayroqlardan foydalanadi. Shuningdek , Filippin bayrogʻidagi quyosh ham MayQuyoshidir. Argentina bayrogʻi Urugvay va Paragvay bayroqlarini ham ilhomlantirgan.
Markaziy va Janubiy Amerika davlatlarining joriy bayroqlari
[tahrir | manbasini tahrirlash].svg)
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Argentina bayroqlari roʻyxati
- Ispan fessi
- El Salvador bayrogʻi
- Gonduras bayrogʻi
- Nikaragua bayrogʻi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Considerando: Que el Escudo, la Bandera y el Himno son símbolos de la soberanía de la Nación y de la majestad de su historia;“. servicios.infoleg.gob.ar. Qaraldi: 23-mart 2018-yil.
- ↑ „Norma: LEY 23208“. servicios.infoleg.gob.ar. Qaraldi: 23-mart 2018-yil.
- ↑ Abad de Santillán, Diego. Historia Argentina (es). Buenos Aires: TEA (Tipográfica Editora Argentina), 1965. Unknown ID 2900104629702. OCLC 9405703.
- ↑ „El origen de las banderas de centroamérica“. mdz online (20-iyun 2008-yil). 13-oktabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-iyun 2013-yil.
- ↑ Felipe Pigna. Los mitos de la Historia Argentina 2.. Argentina: Grupo Editorial Planeta S.A.I.C. 2005, 2005 — 92-bet. ISBN 950-49-1342-3. (Wayback Machine saytida 2016-11-13 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Belgrano dejó descendencia en América Central“. aimdigital (5-avgust 2012-yil). 13-oktabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-iyun 2013-yil.