Kontent qismiga oʻtish

Ansett Avstraliya aviakompaniyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ansett Australia avstraliyaning Viktoriya shtatining Melburn shahrida joylashgan yirik aviakompaniya edi. Aviakompaniya Avstraliya hududida va 1990-yillardan boshlab Osiyodagi parvozlarni amalga oshirdi[1].65 yil faoliyat yuritgandan so‘ng, aviakompaniya 2001-yilda moliyaviy inqirozdan so‘ng va 2002-yilda kompaniya kelishuv hujjati asosida tugatilganidan so‘ng ma’muriyatga topshirildi.Oxirgi parvoz 2002-yil 5-martda amalga oshirilgan.

Kompaniya 1935-yilda Reginald "Reg" Ansett tomonidan Ansett Airways Pty Ltd nomi bilan tashkil etilgan.Bu uning shunchalik muvaffaqiyatli bo‘lgan avtomobil transporti biznesining bir tarmog‘i edi, bu Viktoriya temir yo‘llarining yuk va yo‘lovchi daromadlariga tahdid solmoqda edi.Bu shtat hukumatini xususiy avtomobil transporti korxonalarini biznesdan chiqarishga olib keldi.Reg Ansett aviakompaniya tashkil etish orqali bunga qarshi chiqdi, chunki aviatsiya federal hukumat nazorati ostida edi va shtat hukumatining qo‘lidan kelmasdi[2].

Ansettning Hamilton va Melburn o‘rtasidagi birinchi yo‘nalishi Fokker Universal monoplanida 1936-yil 17-fevralda boshlangan.Aviakompaniyaning tez muvaffaqiyati Ansettni 1937-yilda o‘z biznesini yo‘lga qo‘yishga olib keldi.Yo‘nalishlar tarmog‘i kengayganligi sababli, Ansett Airways Lockheed Electra samolyotlarini import qildi.Ikkinchi Jahon urushi paytida Ansett Amerika Qo‘shma Shtatlari Armiyasi Harbiy-havo kuchlari uchun yanada daromadli ish foydasiga Hamilton xizmatidan tashqari barcha rejalashtirilgan xizmatlarni to‘xtatishni tanladi.Urushdan keyin Ansett C-47 va qolgan Lockheed Electrasdan qayta o‘zgartirilgan urushdan qolgan Duglas DC-3 samolyotlaridan foydalangan holda ichki yo‘nalishlarini tiklash uchun kurashdi[2].

Bu paytda Avstraliyaning ichki aviakompaniyalari sayohat sektorida 1936-yilda Britaniya tomonidan moliyalashtirilgan avstraliyalik kemasozlar konsorsiumi tomonidan tashkil etilgan Australian National Airways (ANA) ustunlik qilgan.Chifley federal hukumati barcha ichki va xalqaro xizmatlarni boshqarish uchun davlatga tegishli aviakompaniyani tashkil etishga qaror qildi.Oxir-oqibat, bu Avstraliya Oliy sudi tomonidan bu maqsadga to‘sqinlik qildi, shuning uchun u ANA bilan raqobatda ishlash uchun Trans-Avstraliya havo yo‘llarini (TAA) tashkil etdi[2].

Duopoliya tomon

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ansett Airways 1940 va 1950-yillarda ANA va TAA hukmronlik uchun kurashgani uchun katta ishtirokchi bo‘lib qoldi.Ansett DC-3 va keyinchalik Qo‘shma Shtatlardagi Braniff International Airways tomonidan ilgari boshqariladigan Convair CV-340 samolyotlari bilan byudjetli davlatlararo operatsiyalarni qo‘llab-quvvatlagan holda ikkita katta samolyot da ishlagan.Aviakompaniya keng ko‘lamli avtomobil transporti operatsiyalari, jumladan Ansett Freight Express va Ansett Pioneer Coaches, shuningdek, Ansair avtobus qurish operatsiyasi tomonidan qo‘llab-quvvatlandi.

Douglas Aircraft kompaniyasi ham ANAning o‘limidan xavotirda edi, chunki TAA o‘z samolyotlarining buyurtmachisi bo‘lishni to‘xtatdi.ANA direktorlari dastlab bunga qattiq qarshilik ko‘rsatishdi, ammo 1957-yil oktyabr oyida Ansettning aviakompaniya uchun 3,3 million funt sterlinglik taklifiga rozi bo‘lishdi.Yangi korxona Ansett-ANA deb nomlandi, bu nom 1968-yil 1-noyabrgacha saqlanib qoldi, u Avstraliyaning Ansett Airlines kompaniyasiga aylandi[2].

Unifikatsiya, deregulyatsiya va kengaytirish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Janubiy Xoch libosi birinchi marta Sidney va Pert o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri parvozlarga qodir bo‘lgan Boeing 727-200 ning yangi sotib olingan uzoq masofali versiyasida paydo bo‘ldi.Ansettning yangi egalari 1980-yillarda yangi samolyotlarga bir nechta buyurtma berdilar, bu yildan-yilga kuchli biznes va 1981-yildagi Aviatsiyalar kelishuvi to‘g‘risidagi qonunning qabul qilinishi bilan mustahkamlandi, bu kamida o‘n yillikning oxirigacha Avstraliyada qattiq tartibga solinadigan ichki aviakompaniya tizimini saqlab qoldi va shu bilan Ansett Transport Sanoatining yaqin kelajakdagi foydasini ta’minladi.Yangi Boeing 737 va yangi taqdim etilgan beshta Boeing 767 sotib olindi - ikkinchisi Ansett ekipajlari ittifoqi bilan kelishuvga ko‘ra parvoz muhandisini kabinada saqlab qolgan noyob xususiyatga ega.Boeing 737 ning mavjud operatori bo‘lishiga qaramay (va umuman uzoq yillik Boeing mijozi), Ansett 1985-yilda Airbus A320 uchun 1 milliard dollardan ortiq qiymatga buyurtma berdi, u asta-sekin 1980-yillarning oxiri,1990-yillarning boshlarida 727 samolyotlarini almashtirdi va aviakompaniya tomonidan "Skystar" deb nomlandi.Ikki yil o‘tgach, Ansett eski 737 modellarini bosqichma-bosqich yo‘q qilish uchun 21 ta yangi Boeing 737 samolyotlariga (300 va -500 ko‘rinishlarida) buyurtma berdi[3].

Flotni yangilash uchun ushbu katta xarajatlardan tashqari, bir qator sezilarli investitsiyalar yaxshi amalga oshmadi, jumladan, AQSH Amerika G‘arbiy aviakompaniyasining (bankrotlik uchun ariza bergan va saqlanib qolgan) va uning Hamilton orolidagi kurortidagi (qabul qiluvchiga aylangan) ulushi.1984-yilda Ansett OIVga chalingan shaxslarga o‘z xodimlarini himoya qilish uchun samolyotlarida sayohat qilishni taqiqlaganidan keyin bahs-munozaralarga aralashib qoldi.Avstraliya parvozni nazorat qilish assotsiatsiyasi oxir-oqibat taqiqlarni rad etdi[4]. Yangi tartibga solinadigan sanoatga tayyorgarlik ko‘rish uchun Ansett 1990-yillarning o‘rtalarida o‘zini qayta brendladi va Ansett Avstraliya nomini oldi va orqa tomonida Avstraliya bayrog‘i bo‘lgan yangi libosni qabul qildi.Ushbu o‘zgarish, shuningdek, ilgari Ansett NSW va East-West tomonidan boshqariladigan Yangi Janubiy Uelsdagi qisqa masofali va shaharlararo xizmatlar uchun qabul qilingan "Ansett Express" bilan almashtirilgan "Sharq-G‘arb" nomining tugatilishiga olib keldi.Ushbu brendni o‘zgartirish ham qarzlarni qayta tashkil etish davrini davom ettirdi va 1994-yil boshiga kelib kompaniya operatsion foyda olishga qaytgani xabar qilindi.[5] .


  1. Cook, Terry.. „Australia's second biggest airline collapses“. World Socialist Web Site (2001-yil 15-sentyabr). 2007-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 16-oktyabr.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Carroll, Brian. Australian Aviators An Illustrated History. North Ryde: Cassell Australia, 1980. ISBN 0-726913-99-5. 
  3. „Los Angeles Times – October 9 1987“. Los Angeles Times. Qaraldi: 2024-yil 21-yanvar.
  4. „Eureka Street – October 2003“. 2016-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 1-aprel.
  5. „Financial Review – June 1993“. Qaraldi: 2024-yil 21-yanvar.